«Қазіргі заманғы білім беруді дамыту тенденциялары: даму бағыттары, тәжірибе, мәселелер»

286 
286 
танымдық-шығармашылық қабілетін дамыту олардың белсенділік-сенімділік сапаларын 
диагностикалық әдіс-тәсілдермен анықтауға, сабақта, сабақтан тыс уақытта өз ойын еркін 
жеткізе білуге үйретуге, қоғамда болып жатқан оқиғаларға қатысты көзқарастарының 
болуына, инновациялық тәртіп нормаларын, белгілерін, көрсеткіштерін анықтауға көмегін 
тигізеді. 
Білім берудегі жаңалық пен қоғамдағы жаңалық бір ғана мақсатты көздейді, олар даму 
мен прогрестің қабілетін арттыруы қажет. 
Жоғарғы оқу орындарында жұмыс істеудің жаңа үлгілері мен тәсілдерін енгізу және 
қабылдау жоғарғы оқу орындарында үздіксіз мұқтаждықтарынан туындайды. Сондықтан біз 
білім беруді демократияландыру мен ізгілендіруді 
үздіксіз жүріп, дамып отыратын қоғамдық үрдіс ретінде түсінеміз. 
Білім беру жүйесінде инновацияны енгізу, қабылдау мен жетілдірудегі тоқтаусыз үрдіс 
ретінде, күнделікті білім беру қызметінің бөлігі ретінде қарауды талап етеді [2]. 
Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі мол, терең білімді, жаңа 
қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап етеді. Барлық типтегі оқу 
орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын бітірушілердің кәсіби даярлығына 
қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. 
Информатика - іргелі және қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және 
жаңа ақпараттық технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып 
отыр және дербес меңгеруді талап етеді.
Ақпараттандыруда - білім беру жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің 
түрлері де бірге қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен 
маңызды өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе 
жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. 
Ақпараттық технология – объектінің, процестің немесе құбылыстың күйі туралы жаңа 
ақпарат алу үшін мәліметтер жинау, өңдеу, жеткізу тәсілдері мен құралдарының жиынтығын 
пайдаланатын процесс. 
Компьютерлік технология – компьютерлік өңдеу базасындағы ақпараттық технология 
[1]. 
Қазіргі қоғамды ақпараттандыру үдерісінің басым бағыттарының бірі білімді 
ақпараттандыру – білім беру сферасын әдістемелік және техникалық жабдықтармен 
қамтамасыз ету, оқыту мен тәрбие берудің психологиялық-педагогикалық мақсаттарына 
негізделген заманауи технологияларды оңтайлы пайдалану болып табылады. Бұл үдеріс 
төмендегі әрекеттерді іске асырады: 
- білім беру жүйесін басқару механизмдерін автоматтандырылған ғылыми-
педагогикалық қорларды, коммуникациялық желілерді пайдалану негізінде жетілдіру; 
- қазіргі заманғы қоғамды ақпараттандыру шартында тұлғаны дамыту міндеттеріне 
сәйкес оқыту, тәрбиелеудің ұйымдастырылған формаларын әдістерін, сұрыптау 
стратегиялары мен әдістемесін жетілдіру; 
- студенттердің интеллектуалдық дамуына, өз бетінше білім алу дағдыларын 
қалыптастыруға, ақпараттық-оқу, тәжірибелік-зерттеу әрекеттерін іске асыруға, 
ақпараттарды өңдеу бойынша өзіндік жұмыстардың әртүрлілігіне бағдарланған оқытудың 
әдістемелік жүйелерін құру; 
-студенттердің білім деңгейін бағалау мен бақылауды айқындаушы компьютерлік 
тестілік бағдарлама жасау әдістемесін құру және қолдану. 
Педагогикалық бағыттағы мамандарды оқыту жүйесінде ақпараттық-компьютерлік 
технологияны пайдаланудың мақсаты жаңа ақпараттық қоғамдағы оқып үйренушінің кәсіби 
даярлықтарын арттыру мүмкіндіктерін кеңейтеді. Сондай-ақ, білім беру жүйесі 
буындарындағы оқу үдерісін жекелеу, қарқындату мен оқытудың сапасын арттыру 
әрекеттерін іске асырады.
И.Роберттің [3] ғылыми-зерттеу еңбектерінде жаңа ақпараттық технология құралдарын 
педагогикалық мақсатта қолданудың келесі негіздері белгіленген: 

287 
287 
1. Ақпараттық технологиялардың негізінде оқу-әрбие үдерісінің барлық деңгейін 
қарқындату бағытында, яғни 
- оқыту үдерісі сапасы мен тиімділігін көтеру; 
- танымдық іс-әрекет белсенділігін көтеру; 
- пәнаралық байланыстарды тереңдету; 
- қажет ақпаратты іздеу тиімділігі мен көлемін кеңейту. 
2. Оқып үйренушінің жеке тұлғасын дамыту, ақпаратық қоғам жағдайындағы өмірге 
өзіндік дайындықтар, яғни 
- түрлі ойлау қабылеттерін дамыту; 
- байланыс жолдары қабылеттілігін дамыту; 
- күрделі жағдайлардағы шешім нұсқаларын ұсыну; 
- компьютерлік графика мен мультимедиа технологиаларын пайдаланып, эстетикалық 
тәрбиелеу; 
- ақпаратты өңдеу және ақпараттық мәдениетті қалыптастыру; 
- жағдай немесе мәселені моделдей білуді дамыту; 
- тәжірибелі-зерттеу іс-әрекетін жүзеге асыра білуді қамтамасыз ету. 
3. Қоғамның әлеуметтік тапсырыстарын орындау жұмыстары, яғни 
- ақпаратты сауатты тұлғаны даярлау; 
- тұтынушыны компьютер құралдарымен дайындау; 
- информатика аймағында кәсіптік бағдар беру жұмысын жүзеге асыру. 
Жоғары кәсіптік білім беруді ақпараттандыру мәселелеріне арналған ғылыми және 
ғылыми-әдістемелік әдебиеттердегі ақпараттық іздеу, осы кезге дейін «Оқытудың 
ақпараттық технологиясы» түсінігінің дәл, нақты анықтамасы жоқ екенін көрсетті.
Осы түсініктерге байланысты әртүрлі дереккөздерден «Жаңа ақпараттық 
технологиялар», «Компьютерлік оқыту технологиясы», «Компьютерлік-педагогикалық 
технологиялар» және т.с.с. синоним сөздерді кездестіруге болады. «Жаңа» сөзі 
педагогикалық дерек сөздерде жиі қолданылады. Бұл жерде негізгі ой түрлі салалардың 
сонымен қатар педагогикалық саланың да құрамын түбегейлі өзгертетін жаңашылдық 
жайлы.
ЖОО-дарда компьютерлердің білім беруде қолдану мүмкіндіктерін арттыратын жаңа 
құрылғылық және бағдарламалық жабдықталуын құрайтын ортамен (техникалық орта; 
бағдарламалық орта; пәндік орта; технологиялық орта) сипатталатын «ақпараттық 
технологиялар» терминінің «компьютерлік технологиялар» түсінігін ығыстыруына алып 
келді. 
Педагогикалық әдебиеттерде өте көп кездесетін бұл түсініктің анықтамаларын кең 
мағыналы талдау, оларды түсіндірудің екі негізгі тәсілін анықтауға мүмкіндік береді.

жүктеу/скачать 13,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: