Ќазтўтынуодаєы

1,2,3 сұрақтарды семинар сабағына дайындаңдар екі адам дайындаған интервью беру арқылы өтеді, екі адам әр сұрақты дайындайды.

1. темекі шегу сыртқы тиімділік, неге ресторандарда рұқсат етеді, онда темекі шегуші оны шекпейтіндерде бар. Осы жөніңде үкіметтеқандай істер істейміз деп жатыр.

2. Поселкесіне жақын аэропорт орналасқан күніне 10 рейс орындалады. Пассажир ағымының көбеюіне байланысты екі рейсті жүргізбек, ол түнге қарай ұшады. Екі рейс күніне аэропортқа 1500 табыс әкеледі. Бірақта ауданда түрушылар үшін қолайсыз туғызады.олардың демалысына, еңбек өнімділігіне: еңбек өнімінің азаюы жиынтық өнімінің азаюына әкеледі, күніне 800 доляға екі рейсті енгізуге бола ма? Егер есептесек

а) поселікте тұрушылар әуе арқылы ұшуды тоқтатуға құқығы бар

ә) аэропорттың да құқығы бар тоқтатпай ұшуға

3. жұмысшы поселіктарды сталеварлар орналасқан металлургия заводына жақын жерге, заводттың қалдығы қоршаған ортаны ластайды.Талқыландар: егер сталеварлар талап етеді өзініңеңбек ақысын төлеуді арттыруға, өзінің денсаулығына зиянды екеніне байланысты, осыны қанағаттандыру мүмкін бе – бұл :

а) субсидияны корректірлеуді енгізу;

ә) сыртқы тиімділікті интернационализациялау;

б) жұмысшылардың денсаулығын таза қоғамдық игілікке айналдыру;

в) оң сыртқы тиімділікті сөндіру.

Тест сұрақтары:

1. Сыртқы тиімділіктің пайда болу себебі:

а) нарықтық тепе-теңдік тұрақты емес;

ә) өндіріс қоршаған ортаға зиян әкеледі;

б) өндірушіде нарықтық өнімі бар;

в) нарықтық баға игіліктің жанама шығын мен пайданы көрсетеді.

2. Теріс сыртқы тиімділік білінеді қолма-қол :

а) игілікті артық өндіру орны бар;

ә) мелекет игілік өндіруді субсидиялайды;

б) фирма пайдаланады тиімсіз технологияны;

в) нарықтық баға өндірістік шығыннан артық.

3. Сыртқы тиімділіктің пайда болу себебі:

а) зиянды өндірістің бар болуы;

ә)мемлекеттің экономикаға арласуы;

б)белгіленген мелекеттік құқтың жоқ болуы;

в) фирмадағы рыноктік өнімнің бар болуы.

4. Сыртқы тиімділіктің бар болуы әкеледі негативтік салдарға қалайша :

а) ресурстарды бөлудің тиімділігіне;

ә) тепе-теңдік емес бәсекеге;

б) өндірушінің тұтыну артықшылығын басып алу;

в) рыноктік өнімнің пайда болуы.

5.Он сыртқы тиімділік реттеудің байланысы:

а) қоғамдық игіліктің көп пайдалық анықтамасы;

ә) игілікті тұтыну көлемін қамтамасыз ету, қоғамдық шектеулі тиімділік деңгейін сәйкестік;

б) қамтамасыз ету өндірістің минималдық орташа шығындары үшін;

в) қамтамасыз ету тең жағдай жасау барлық фирмалардың жұмыс істеу үшін.

Сыртқы эффектінің зардабын білу үшін тиімділікке әсер ететін шығын мен тиімділікті түсіну керек . Жоғары дағы ұсынылған әдістемелер мен оқулықтар, есептермен тестілер қолайлы жағдай жасайды. Сыртқы тиімділікті түсіндіру, нарықтық жағдайда болмауына қарай оны түсіндірудің мағнасы сыртқы тиімділік неге тиімсіздікке әкеледі. Сыртқы әсерлер, олардың оң және теріс болуы, жалпы және шекті сыртқы шығындар, салықты түзетудегі және субсидиялар берудегі мемлекеттің ролі жөніндегі проблемаларға толық жауап табуға тиіссіздер