Бағдарламасы Алматы Мазмұны бағдарламаның ТӨЛҚҰжаты
Аумақтың (Алматы қаласы) әлеуметтік-экономикалық ахуалын талдау
жүктеу/скачать 7,08 Mb.
|
2.1. Аумақтың (Алматы қаласы) әлеуметтік-экономикалық ахуалын талдау2.1.1. Экономика2.1.1.1. Өңірлік макроэкономикаЖалпы өңірлік өнім Алматы қаласы еліміздің ірі қаласы, Алматы агломерациясының ядросы, республикалық бюджеттің доноры болып табылады және ұзақ жылдар бойы жалпы өңірлік өнім (бұдан әрі - ЖӨӨ) көлемі бойынша елдің басқа аймақтары ішінде көшбасшы орынды иеленіп келеді. 2014 жылы қаланың республиканың жалпы ішкі өніміндегі үлесі (бұдан әрі - ЖІӨ) 20,9% құраған. Қала ЖӨӨ нақты өсімінің орташа жылдық қарқыны 2012-2014 жылдардағы 18,6% құраған. Бұл жағдайда нақты өсімнің 12% орташа жылдық қарқынына 2012-2014 жылдардағы кезеңде (инфляцияны шегергендегі нақты өсім) негізінен сауда және қызмет көрсету саласы есебінен қол жеткізілген. 2012 жылдан бастап 2014 жылға дейінгі кезеңде инфляция деңгейі 7% аспаған. Алматы - сервистік экономикалық қала. 2014 жылғы ЖӨӨ құрылымындағы сауда және қызмет көрсету салаларының үлесі 85%-дан астам болған.
Дереккөз: Алматы қаласы Статистика департаменті Көтерме және бөлшек сауда секторы қала экономикасына зор үлес қосады және 2010-2014 жылғы нақты өлшемде орташа жылдық өсу ырғағы (бұдан әрі - ОЖӨЫ) 18,3% болғанда ЖӨӨ 33,5% құрайды. Аталған өсім сауда – ойын-сауық орталықтары санының көбеюімен түсіндіріледі. Елеулі көлемі басқа қызметтер секторының үлесіне тиеді – 28,7% ЖӨӨ (ОЖӨЫ – 24,9%). Басқа қызметтердің өсуі тұтас алғанда халық кірісінің біршама артуымен және осының салдары ретінде қызметтерді тұтыну және жылжымайтын мүліктер операциялары мөлшерінің артуымен сипатталады. Көлік және қоймаларда жинап қою секторларының ақпараттың және байланыстың ЖӨӨ-дегі жалпы көлемінің үлес салмағы 1 021 млн.теңгені немесе ЖӨӨ-ің 12,5% құрады (ОЖӨЫ – 9%). Өнеркәсіптің үлесі ЖӨӨ-дегі 5,8% айналады, құрылыс - 3%, ал ЖӨӨ-дегі ауыл шаруашылығы – 0,04%. 2.1.1.1.1 сурет. ЖӨӨ экономика секторлары бойынша нақты өсімі 
Дереккөз: Қазақстан Республикасының Статистика комитеті, Алматы қаласының Статистика департаменті Секторлардың мұндай қатынасы әлемнің көптеген ірі қалаларына тән жағдай болып табылады. Сауда және қызмет көрсету экономиканың дамуын белгілейтін негізгі факторлар болып табылады. Алайда Алматы өнеркәсібінің дамуы теңдес қалалармен салыстырғанда біршама төмен, сол себепті аталған сектордағы өсу әлеуеті бар. Экономикадағы өнеркәсіптің меншікті үлесін ескере отырып, оның біршама артуының өзі қаланың жалпы ЖӨӨ деңгейіндегі өзгерістерге алып келмейтіндігін айтуға болады. 2.1.1.1.2 сурет. Әлемдік қалалардағы ЖӨӨ құрылымы 
Дереккөз: Алматы қаласының Статистика департаменті, салыстырылатын қалалардың ресми Статистика ұйымдары 2.1.1.1.2. кесте. ЖӨӨ көлемі және құрылымы
Дереккөз: Алматы қаласының Статистика департаменті, салыстырылатын қалалардың ресми статистика ұйымдары Еңбек өнімділігі Орта есеппен алғанда Алматы қаласындағы қызмет көрсету саласындағы еңбек өнімділігін дүниежүзінің басқа қалаларымен салыстыруға болады. Алматы қаласының көрсеткіші жұмыспен қамтылған жан басына есептегенде 61,9 мың АҚШ долларын құрайды, бұл Мәскеу қаласынан 15% артық және Варшавадан 42% кем. Алайда ішкі секторлар арасында өнімділік бойынша біршама айырмашылықтар байқалады. Мысалы, денсаулық сақтау, білім беру сияқты адамның қатысын көп қажет ететін секторлар көшбасшылардан ондаған есе (жылжымайтын мүлік операциялары және сауда) артта қалып отыр. 2.1.1.1.3 сурет. Салалар бойынша еңбек өнімділігі 
Дереккөз: Алматы қаласының Статистика департаменті, салыстырылатын қалалардың ресми Статистика ұйымдары Алматы нақты сектордағы еңбек өнімділігі бойынша дүниежүзіндегі басқа қалалардан біршама артта қалып отыр, мұнда еңбек өнімділігі Алматыдағы сауда және қызмет көрсету секторларынан айтарлықтай төмен. Бұл жағдайда егер ауыл шаруашылығы мен тау-кен өндіруші өнеркәсіптің деңгейі есептеу базасының төмендігіне байланысты көрсетілмеген деп алатын болсақ, құрылыс (2014 жылы 19 мың АҚШ доллары) және өңдеуші өнеркәсіп (37 мың АҚШ доллары) салалары біршама жақсару аймағы болып табылады. Аталған салаларда жұмыспен қамтылған халықтың 15% астамы жұмыс жасайды және олардың үлесіне ЖӨӨ 8,8% тиесілі болады. Сонымен, 2014 жыл қорытындылары бойынша Алматы қаласын дамытудың 2011-2014 жылдарға арналған бағдарламасының өңдеуші өнеркәсіптің өнімділігі бойынша негізгі мақсатты көрсеткіштеріне жеткен жоқ. Аталған көрсеткішке қол жеткізу коэффициенті 0,81 құраған. Көрсеткіштердің төмен болуы заманауи өндірістің жеткіліксіз дамуына, сонымен қатар, көлемінің салыстырмалы шағын болуына байланысты болып отыр. 2.1.1.1.3. кесте SWOT-талдау
жүктеу/скачать 7,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|