296 10-ТАРАУ 10.3-КЕСТЕ. 1000 дені сау балаға шаққандағы нәресте өлімініңкөрсеткіші Гонконг
1.6
АҚШ (ақ н әсілді ам ер и к ал ы қ тар )
5.6
Сингапур
2.0
Канада
5.1
Ш веция
2.5
Венгрия
5.3
Ж апония
2.6
Словакия
5.7
Дания
3.4
АҚШ (барлық нәсілдер)
6.7
Испания
3.5
Чили
7.8
Германия
3.6
Ресей
8.1
Франция
3.7
Коста Рика
8.8
Италия
3.8
Болгария
9.4
Ш вейцария
3.8
Румыния
9.9
Нидерланды
3.9
Уругвай
10.6
Австралия
3.9
АҚШ (афроамерикалықгар)
12.9
Үлыбритания
4.5
Тайланд
12.0
Куба
4.8
Мексика
14.0
Польша
5.0
ДЕРЕККӨЗ: Халықтың анықтамалық бюросы (2011а); Денсаулық сақтау статистикасы ұлттық
орталыгы (2011).
Case-study: бұрынғы Кеңес Одағындағы халықтардың өмір жасының қысқаруы Өлім-жітім деңгейі ең маңызды әлеуметтік факторлардың бірі болып са-
налатын өмір сүру деңгейіне, яғни жақсы тамақтануға қолжетімділік,
таза ауызсу және экологиялық апаттардан аулақ жайлы тұрғын үйдің
болуына байланысты. Өмір сүру деңгейіндегі айырмашылықтың ықпа-
лынан АҚШ-та бір жасқа дейінгі нәрестелер арасында афроамерикалық
балалардың қайтыс болуы ақ нәсілді балаларға қарағанда екі есе көп.
Ересек афроамерикалық ерлердің орташа өмір сүру ұзақтығы ақ нәсілді
америкалықтарға қарағанда алты жылға кем. Америкалықтардың өмір
СҮРУ ұзақтығы орта есеппен Сьерра-Леоне түрғындарынан 25 жылға ар-
тык; болуын өмір сүру деңгейіндегі айырмашылықтар арқылы түсіндіру-
ге болады. (Халықтың анықтамалық бюросы, 2011а).
Өмір сүру деңгейінің жақсаруы өмір жасының ұзаруынан көрі-
неді. 1991 жылы КСРО ыдырағаннан кейін Ресейде өмір сүрудің орташа
ұзақтығының қысқаруы әлемдік сахнадағы таңғаларлық оқиға болды.
Қазіргі кезде Ресейде ерлердің орта жас шамасы - 63 жас, бүл көрсеткіш
1991 жылга дейінгі көрсеткіштен және басқа дамыған елдердің орта
жас шамасынан төмен. Алайда алдыңғы жылдармен салыстырғанда
жоғары (Халықтың анықтамалық бюросы, 2011а).
Өмір сүру ұзақтығының төмендеуін қалай түсіндіруге болады? Бі-
ріншіден, Кеңес өкіметі қоршаған ортаны қорғау қағидаларын елемей,
