Бағдарламасы аясында іске асырылды Russell Grigg becoming an outstanding primary school teacher

Жоспарлау және дайындық 
355
және 
«The Guardian»
басқаратын желілік уеб-саи�ттарда бөлісе алады. 
Бірақ бұл тарауда қаржылық өркендеуге мүмкіндік беретін көздерді 
емес, тамаша ұстаздықтың негізі ретінде жоспарлау мен даи�ындықтың 
маңызын қарастырады. Мұнда жоспарлардың сипаты, контенті мен 
форматы, оқу инспекторлары мен мектеп басшыларының не күтетіні 
және жоспарлауды жетілдіру үшін қолдауды қаи�дан табуға болады де
-
ген сияқты практикалық мәселелерді қарастырады. 
Жоспарлау деген не және ол не үшін маңызды?
Қарапаи�ым тілмен аи�тсақ, жоспарлау – бұл нені және қалаи� оқы
-
туға шешім қабылдау. Ол мақсат (бағыттар пен міндеттер) қои�ып, осы 
мақсатқа жетудің стратегияларын жасап, іс-әрекеттерді анықтауды 
қамтиды. Жоспарлау – бұл бір қадам екіншісіне бірсарынды өтетін сы
-
зықты процесс емес. Бұл оқытуды, бағалауды, баға беруді және есеп бе
-
руді қамтитын сыныптағы кәсіби іс-әрекеттердің динамикалық циклі
-
нің бір бөлігі. Жоспарлау анық паи�ымдаудан басталады. Өи�ткені мектеп 
пен мұғалім баланың нені және қалаи� оқуы керек екені туралы негізгі 
философиялық сұрақтарды аи�қындаи� отырып, болашақты елестетуге 
тырысады. Бұл паи�ымның макродеңгеи�де мысалы, сауат ашу мен санау 
дағдыларын оқытумен баи�ланысты ұлттық саясат пен басшылыққа 
сүи�енері сөзсіз. Сондаи�-ақ ол балалардың оқуы күнделікті бақылау ба
-
рысында қалыптасады. Бұл жекелеген балалардың алдынан шығатын 
оқудағы күтпеген қиындықтарды немесе жетістіктерді анықтаи� алады. 
Болашақ жоспарлауда осындаи� бақылауларды назарға алу керек. Бұл 
динамикалық процесс және тұрақты шолуды және құжаттарды жаңар
-
тып тұруды талап етеді. 
Бұл циклдің әлемдегі көптеген білім беру жүи�есіндегі практиканы 
сипаттаи�тын әртүрлі нұсқасы бар. Аустралиядағы жаңа оңтүстік Уэльс 
білім беру бөлімі (департаменті) ұсынған модель (9.1-сызба) жоспар
-
лаудың динамизмін және оның оқытумен және басқа да негізгі кәсіби 
міндеттермен шынаи�ы баи�ланысын анық көрсетеді. Циклдің бастапқы 
нүктесі оқыту, бақылау және рефлексия арқылы жиналған мәлімет қо
-
рытындылары арқылы анықталады. Алдыңғы сабақтардың баға мәлі
-
метін мұқият қарастыра отырып, мұғалімдер алдағы қажеттіліктерді 
қанағаттандыру үшін жоспарлар құра алады. «Оқушыларым оған қалаи� 
жетеді?» деген сұрақ мұғалімдерді оқыту стратегиялары, сыныптағы 
ұи�ымдастыру және оқу ортасы жаи�ында ои�лануға ынталандырады. 
Бұл сондаи�-ақ оқушылардың жоспарланған нәтижелердің жетістігін 
көрсету үшін не істеи�тініне, мысалы, қандаи� жазу ауызша және көркем 
«өнімдер» күтілетініне назар аудартады? Мұғалімдер оқу барысында 

Жоспарлау және дайындық 
356
оқушылардың прогресін тексере алатындаи� ауызша презентациялар, 
викториналар, журналдар немесе практикалық тәжірибелер сияқты 
сабақтар арқылы өтетін бағалау мүмкіндіктерін жоспарлауы қажет. 
Сондаи�-ақ мұғалімдер оқушылар түсініктерін әрі қараи� кеңеи�те алуы 
үшін алдағы сабақ жоспарларын жасауға оқушылардың не үи�ренгенін 
сабақ соңында анықтап алуы да керек. 
Анық жоспарлау өте маңызды, өи�ткені бұл мұғалімге де, үи�рену
-
шілерге де бағыт-бағдар және мақсат қою сезімін береді. Жоспарды 
ои�ластырып жасап алмаи�ынша, маңызды білімді, дағдыларды және 
идеяларды дамыту мүмкіндігі төмендеи�ді. Оқушылар өздерінен не 
күтілетінін, не үи�ренуге тиіс екенін нақты білмесе, онда көңілі қалуы 
мүмкін. Ал бұл болашақта олардың мінез-құлқына әсер етеді. Стресс 
деңгеи�і артып, сыныптың жалпы жетістігіне зияны тиюі де ғажап емес. 
Мұның тағы бір мүмкін сценарии�і оқушылар пәнді түсінбеи�, оқуды жұ
-
мыс парағын толтыру немесе әи�теуір «басын салбыратып отыра беру» 
деп түсінсе, тоқырап қалады. 
Жоспарлау өте маңызды, өи�кені ол мұғалімнің кәсіби деңгеи�ін көр
-
сетеді. Сондықтан Еуропа елдерінде мұғалімдерден тиімді жоспарлау
-
ды күтетініне таң қалуға болмас (Eurydice, 2002). Англияда 
Мұғалімдер
-
ге арналған стандарттарда
(DfE, 2013: 8) қарастырғандаи�, мұғалімдер 
9.1-СЫЗБА.
Оқыту мен оқу циклі 
Дереккөз:
© State of New South Wales through the NSW Department of Education and 
Communities (www.curriculumsupport.education.nsw. gov.au/consistent_teacher/
tlcycle.htm) 
Оқушы-
ларым ол 
жерге қа-
лай жетеді? 
Оқушы-
ларым-
ның нені 
үйренгенін 
қалаймын? 
Оқушыла-
рым қазір 
қайда?
Оқушыла-
рымның сол 
жерге жет-
кенін қалай 
біле аламын? 
Тұрақты 
баға 
беру
Есеп беру
Сынып бөлмесі 
практикасы
Жоспарлау және 
программалау
Бағалау және 
жазу

Жоспарлау және дайындық 
357

жүктеу/скачать 5,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: