Жоспарлау және дайындық
359
Ұзақмерзімді жоспарлау
Ұзақмерзімді жоспарлаудың мақсаты – мектеп бір жылда оқу бағ
-
дарламасы бои�ынша өз міндеттерін қалаи� атқаратынын анықтау. Бұл
Мемлекеттік оқу бағдарламасы мен діни білім беру үшін әрбір оқу бағ
-
дарламасында талап етілген шарттарды қамтиды. Көптеген мектеп әр
жылдық топ үшін әр семестрде оқытылатын
тақырыптарды немесе
пәндерді көрсететін
оқу бағдарламаларының картасын
немесе шо
-
луын жасаи�ды. Оларды 9.1-кестеде көрсетілген мектепке шолу жасау
сияқты жергілікті мәселелермен және маусымдармен баи�ланысты
сұрақтар сияқты таныстыруға болады. Бұл картадан кеи�ін пәндерді
қамтудың тағы бір деңгеи�і бар. Осындаи� сұрауға негізделген бағдарла
-
мааралық тәсіл кезінде оқу бағдарламасының ауқымы мен теңгерімін
сақтап қалғаны маңызды. Жоғарыда келтірілген мысалдың тартымды
болу себебі, оның жан-жақты ои�ластырылған сұрақтары бар, алдың
-
ғы оқуға негізделген, тақырыптарды прогрессив түсінуге ықпал етеді
және тарихи сұрақтар жағдаи�ындағыдаи� оқуды өзекті етуге тырысады.
Кіші жастағы балалармен жұмыс істеп жүрген тәжірибелі маман
-
дар өздерінің ұзақмерзімді жоспарларын ұлттық нұсқаулыққа негіз
-
деуі керек. Англияда бұл ерте балалық шақтың базалық кезеңінің не
-
месе ерте жастан білім берудің даи�ындық кезеңінің төрт принципіне
негізделген (DfE, 2012): әр баланың бірегеи�лігіне жауап беру, жақсы
қарым-қатынас орнату, қоршаған орта қалыптастыру және оқу мен да
-
муды қолдау. Сондаи�-ақ балалар үшін туыла салғаннан бастап оларды
қабылдау жылының соңына деи�ін негізгі
жарғылық құрылымды да
есепке алу керек. Көптеген жергілікті билік өкілдері ерте жастан білім
берудің даи�ындық кезеңі үшін жоспарлау үлгілерін ұсынады, соның
ішінде аралас даи�ындық және 1-негізгі кезең сыныптарының мұға
-
лімдеріне қолдау көрсету, фонетиканы оқыту жоспарлары, үлкендер
басшылығымен және бастамасымен тәжірибелерді жоспарлау және
таза ауада оқу мүмкіндіктерін барынша паи�далану бар ( мысалы, www.
wiltshire.gov.uk/ eyfs-planning-examples-pack.pdf).
Тағылымдамадан өткен мұғалімдердің
ұзақмерзімді жоспарлауда
үлкен тәжірибесі болмаса да, танысу кездесуінде мектептің беталы
-
сынан түсінігі (хабары) болған жөн. Шотландияда «Шотландияғы бі
-
лім беру» уеб-саи�тында мектептердің
3 оқу бағдарламасын жасаудағы
негізгі элементтерді қалаи� қамтуға болатыны туралы нұсқау беріледі
(Scottish Government, 2008). Мектептерге ұзақмерзімді жоспарлауды
өздерінің қазіргі жағдаи�ын, қаи�да барғысы келетінін және оған қалаи�
жетуге болатынын қарастырудан бастауға кеңес берілген. Уеб-саи�т
оқу бағдарламасын жоспарлау үшін шаблондар және жоспарлау бо
-
и�ынша видео оқулықтар ұсынады. Мектептерден
алынған мысалдар
Жоспарлау және дайындық
360
бағдарламааралық баи�ланыстарды дамыту немесе оқу бағдарламасын
-
да оқушылардың пікірін арттыру (рөлін көтеру) сияқты әртүрлі негіз
-
гі сәттерді де көрсетеді. Уэльсте мұғалімдер қалыптастырушы фазаға,
пәндер бои�ынша Мемлекеттік оқу бағдарламасының талаптарына,
діни білім берудің сәи�кес келісілген жоспарына, Ұлттық сауат ашу мен
санау құрылымына (Welsh Government, 2013) және Ұлттық қолдау бағ
-
дарламасына мұқият қарауы керек.
Мектеп саясаты
Ұзақмерзімді жоспарлау мектептің негізгі саясатын жазуды қамти
-
ды. Олар мектептердің қалаи� жұмыс істеи�тініне шолу жасаи�ды. Қарас
-
тырылатын маңызды мәселелер қатарына: оқу мен оқыту, бағалау, үи�
тапсырмасы, денсаулық пен қауіпсіздік және мінез-құлықты басқару
жатады. Мектеп саясатының кеи�бір жекелеген тұстарында аи�тарлық
-
таи� аи�ырмашылық болуы мүмкін. Үи� тапсырмасы мысалын қарасты
-
раи�ық (9.1-қосымша). Мектеп саясаты әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы,
бір мектепте даи�ындық сыныбындағы балалар күнде 10
минуттық
үи� тапсырмасын алса, 6-сыныпта ол аптасына екі жарым сағатқа ар
-
тады. Ал келесі бір мектепте 1-сыныпқа деи�ін үи� тапсырмасын енгіз
-
беи�, 6-сыныпта үи� тапсырмасына 1 сағаттан аз уақыт кетуі мүмкін. Ал
кеи�бірі үи� тапсырмасы саясаты мен практикасынан мүлдем бас тартты
(Henry, 2012).
Достарыңызбен бөлісу: