Тілдік, сауат ашу және қарым-қатынас дағдылары
451
ал оның сұхбаттасы оны мүлде басқаша түйіндеуі мүмкін. Түйіндеу ха
-
барламаны анықтап, нақтылайды, сөйтіп түсінбеушілік қаупін азайтады.
Сыныпта тиімді қарым-қатынас жасауға бірнеше «кедергі» бар
(Gordon, 2003; Table 11.1). Олар: бағалау, сынау, кінәлау, бұйрық беру,
қорқыту және ат қойып, айдар тағу үрдісінен туындайтын нашар оқы
-
ту кезінде орын алады. Егер оқушының оқуда қиындықтары бар еке
-
нін жоққа шығарса, мақтаудың өзі кері нәтиже береді. Мысалы, «Сен
өзің ақылды баласың, мұны өзің жаса» деп айту да онша жақсы фидбәк
болмауы мүмкін. Бәлкім, ең залалы көп пікір – мұғалімнің оқушыға қа
-
тысты кекесінді пікір білдіруі немесе оның айтқандарына біржақты ой
айтуы болар.
Мұғалімнің тым көп ақпарат беруі, нақтылықтың болмауы, жағым
-
сыз ым-ишаралар қолдануы, сөзінің жиі бөлінуі, көңілді бөлетін маңыз
-
ды физикалық факторларды елемеуі, дұрыс қарым-қатынас ортасын
таңдамау және жалпы оқушыларды қызықтыра алмау сыныптағы қа
-
рым-қатынас сапасына кері әсер етеді.
Шебер мұғалім айтатын ойы анық, дәл, түсінікті болуы үшін қарым-
қатынастың әртүрлі формаларын (бейвербал, паравербалды және вер
-
балды) үйлесімді қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: 
