Ой жүгірту, нақтылау және талдау жасау

338
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Тарихи талдау
Тарихи талдау – жоғарыда көрсетіл-
ген мәтіннің кез келген формасын және 
13.2–13.4-қосымшаларда түсіндірілген 
барлық кезеңдерді қамти алатын мәтін 
талдауы. Алаи�да фактілерді белгілеу, бұ-
рынғы уақыт туралы тұжырым жасау бои�ынша аи�қын мақсаттың болуы – та-
рихи талдаудың басты аи�ырмашылығы. Бұл мақсат қарапаи�ым көрінуі мүмкін, 
бірақ, шын мәнінде, көп кезеңнен тұрады: 1) 
шын мәнінде не болғанын анықтау
(кеи�де аңыз, әпсана фактілеріне немесе фактілердің толық тізіміне негіздел-
меи�ді); 2) 
не себепті болғанын анықтау
(тарихи талдау «не» деген сұрақпен 
шектелмеи�ді, шындықты, жағдаи�ды, контекст пен шарттарды сұраи�ды, яғни 
жағдаяттың күрделілігін түсінуге тырысады); 3) 
салдарын түсіну
(тарихшылар-
дың пікірінше, өткен шақ – болашақты түсінудің кілті). Тарихи талдау өткеннің 
анализін қазіргі шарттарға және болашақ мүмкіндіктермен баи�ланыстыруға 
тырысады.
Зерттеуші бастапқы (мысалы, оқиғалар туралы куәгер сөзі, өткеннен қалған 
әлеуметтік есеп дәптері, қаи�талама (зерттеліп жатқан тарихи кезеңде жинал-
маған ақпараттар, яғни біреудің бұрынғы есебі/талдауы) болуы мүмкін көп 
дереккөздерді қараи�ды.
Мұндағы мәселелер: 1) паи�даланылған ресурстардың шынаи�ылығы мен се-
німділігін қамтамасыз ету; 2) толыққанды болуы үшін жеткілікті дерек жинау; 
3) аи�ырмашылықтар мен қарама-қаи�шы дәлелдер арасындағы процестер мен 
модельдерді табу.
4. 
Өңдеу.
Процесті және жиналған деректің сапасын шолу арқылы өзгеріс 
енгізу.
5. 
Әрі қарай шолу және нақтылау.
Процесті толық бітірдім, деректі толық жина-
дым дегенге дейін шолу мен нақтылауды жалғастыра беріңіз.
6. 
Үлкен мәселе.
Үлкен мәселелер бар болса, жетекшіңізбен ашық талқылаңыз 
және оны өңдеуді ойластырыңыз. 
7. 
Талдау.
Мәтін талдауында сандық (әртүрлі есептеу тәсілдері мен тереңдетіл-
ген статистикалық талдау әдістерінің көмегімен; 14-тарауды қараңыз) неме-
се сапалық (терең рефлективті процестердің көмегімен; 15-тарауды қара-
ңыз) дерек жиналуы мүмкін. Зерттеу сұрағыңызды терең түсіну бағытында 
талдау маңызды екенін естен шығармаңыз.
(Бақылау парағы қосымша уеб-сайтта бар 
). 
Тарихи талдау
– өткен оқиғалар туралы 
дерек қалыптастырып, одан қорытынды жа
-
сау мақсатында деректің әр түрін жинақтау, 
талдау, олармен жұмыс істеу және зерделеу.
https://study.sagepub.com/oleary3e

339
Қайталама дерек: Қолда бар дерек, онлайн жиналған дерек және алдыңғы зерттеу

жүктеу/скачать 7,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: