58. Қазақстан аумағындағы ерте көшпелілер мемлекеттерін сипаттаңыз.
Жауабы: Қазақстан аумағында өмір сүрген ерте көшпелі мемлекеттерге ежелгі дәуірден бастап қалыптасқан және орта ғасырларға дейін өмір сүрген әртүрлі тайпалық одақтар кіреді. Ең танымал көшпелі мемлекеттердің кейбірі мыналарды қамтиды:
Сақтар-біздің дәуірімізге дейінгі VII-III ғасырларда Орталық Азия аумағында өмір сүрген ежелгі және қуатты тайпалық одақ.олар мал шаруашылығымен айналысқан және металлургия өнерімен, соның ішінде әйгілі сақтардың алтын таяқтарын жасаумен танымал болған.
Үйсін-IX-XIII ғасырларда Жетісу аумағында өмір сүрген және Қытаймен сауда қатынастарымен белсенді айналысқан көшпелі халық. Олар жылқы өсірумен айналысқан және сәулетімен және қолөнерімен танымал болған.
Кимаки-қазіргі Қазақстан мен Орта Азия аумағында VI-X ғасырларда өмір сүрген тайпалық одақ. Олар мал шаруашылығымен, көшпелі егіншілікпен және саудамен айналысты. Кимаки сәулетімен және құдіретті бекіністерімен танымал болды.
Қарлұқтар-VIII-XII ғасырларда Қазақстан, Орталық және Шығыс Азия аумағында өмір сүрген көшпелі халықтар. Олар өздерінің өнер туындыларымен, соның ішінде кілемдермен, мүсіндермен және басқа да жұмыстармен танымал болды.
Қыпшақтар – XI-XIII ғасырларда Қазақстан аумағында өмір сүрген және қазақ этникалық тобын қалыптастырудың негізгі элементтерінің біріне айналған түркі тайпасы. Олар көшпелі егіншілікпен, мал шаруашылығымен және саудамен айналысты.
Қазақстандағы ерте көшпелі мемлекеттердің тұрғындары мал шаруашылығымен, көшпелі егіншілікпен және саудамен айналысқан. Олар сондай-ақ сәулет, өнер және қолөнерді қоса алғанда, көркем және мәдени мұраларымен танымал болды. Сонымен қатар, олар соғыс пен экспансиямен айналысты және олардың көпшілігі қазақ халқының этникалық және мәдени дәстүрлерін қалыптастыруда маңызды рөл атқарды
59. Қола дәуіріндегі Беғазы-Дәндібай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Жауабы: Шығыс және Орталық Қазақстанда кеш қола дәуірінде Беғазы-Дәндібаев мәдениеті қалыптасты. Ол Орталық Азия мен Қазақстан аумағында Іле және Шыңғыс өзендерінің сағасында таралды. Біздің дәуірімізге дейінгі X-VI I I ғасырларда болған. осы мәдениеттің ерекшеліктері:
Беғазы-Дәндібай мәдениетінің аумағы сауда жолдарының қиылысында орналасқан, сондықтан мұнда сауда мен мәдени құндылықтар алмасу дамыды.
Мәдениетке тән элементтер моншақтар, сырғалар, білезіктер, сақиналар, үрлемелі сырғалар және т.б. сияқты алтын, күміс және қоладан жасалған зергерлік бұйымдар болды. Бұл заттар әйелдерді де, еркектерді де безендірді.
Беғазы-Дәндібай мәдениеті адамдарды, жануарларды, құстарды және діни рәміздерді бейнелейтін саз фигураларын жасау шеберханасымен танымал. Бұл фигуралар көбінесе ғибадат ету нысандары ретінде рәсімдік мақсатта қолданылған.
Мәдениеттің ерекшелігі жерлеу рәсімдері болды. Көбінесе өлгендер камералар мен тас стелалар сияқты әртүрлі құрылымдар салынған қорғандарға жерленді. Кейбір тайпалар Қорғаннан бас тартып, кесенелер сала бастады.
Қару-жарақ пен жауынгерлік сауыт Беғазы-Дәндібай мәдениетінің өнерінде маңызды рөл атқарды. Қылыштар, қылыштар, найзалар мен дулығалар қола, темір және сүйек сияқты әртүрлі материалдардан жасалған.
Беғазы-Дәндібай мәдениеті Орталық Азия өңірінде өнер мен мәдениетті дамыту үшін қолайлы кезең болды. Оның шығармалары Қазақстан мен Орталық Азия тарихын зерттеу үшін зор маңызға ие.
