Бағдарламасы бойынша шығарылды Досжан С. Д 64 Үлкен үйдегі үрей. Алматы: Жазушы, 2013. 304 бет
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
Үлкен үйдегі үрей
(pdf) Алмас Нүсіп — Сатқын
| Үлкен үйдегі үрей
тау ғып арттырып береді. Мал терісі мен жүніне бақалшы неме қа зақ қа бірер кілə қант, жезден соққан жүзік, ине-түй- ре уіш, айна-тарақ, опа-далап ұсынады. Жылтыраған жез ді көр ген қа зақ малшысы «Алтын ғой мынау! Күнге жалт-жұлт етіп көз ді арбайды, бəтшағар», – деп таңданады. Тау ғып үй- ген мал терісіне бірер түйреуіш, айна-тарақ алғанына мəз. Сол бақалшы саудагердің бірі – Қарқаралы өңіріне «ақ- ша мен самаурын қайнатқан» деген атақпен қалған Акметов деген татар еді. «Переселеннің» соңынан жалғыз-жалпы келген татар бес-он жылда салдырлаған арбасын ма лай ға айдатып, қара басы пəуескемен жүретін көпеске айналып шыға келді. Пəуескеден түскенін айтсайшы! Кеудесінде күміс түймелі жилет, ақ көйлегінің жағасы қа- қай ған. Аяғында сақтиян сықырлауық етік. Қолында алтын сапты асатаяқ. Басында қаражасыл масаты қалпақ. Еңіретіп қойған жи- рен мұртын əлсін-əлсін ширатып қойып, «Əй, қазақлар, бес кілə қант пен үш кілə сабынға құнан өгіз!... Берсең – міне, бермесең – өз жөніңе», – деп қарап тұрғаны. Бара-бара ші- ре ніп пəуескеден түспеуге айналады. Ортасында жақсы-жа- қы байы бар, жалбағай тонды қазақтар жік-жапар болады. «Тү сі ңіз, түстеніңіз, сыбағаңыз əзір», – деп қол тық тап тү- сі ре ді. Акметов сықырлауық етігімен қаздаңдай басып бара жатып, «Қазақлар, мені бұдан былай «мырза», – деп атаң- лар» – дейді. Қазақ қашанда лəббай ғой, «Мырзаке, мал- жан ның амандығын сұрасып, қона жатып кетіңіз. Сіз түсіп шық қан үйдің көршілері тұз жаласын қыз ға ныш тан», – деп дауырығысады. «Қона жатуға уақытым жоқ, түс те нем де шы ғам. Ал шын тамыр болғың келсе – Қар қа ра лы дан қа- ра ғай дан қидырып үй салып жатырмын, соның кө рім ді гі- не үйір жылқыңды байла», – деп кісімсиді татар-ба қал шы. Пе йі лі жомарт қазекем онымен достасуға ұмтылады. «Есі мі |