Бағдарламасы Фонетика фонематикалық қабылдауының бұзылысы бар оқушыларға арналған

• 
  Баланың қызығушылығын әдемі, сауатты сөйлеуге бағыттау.
  
• 
  Өз өзіне деген сенімін арттыру, орындалар әр тапсырманың алдында және соңынан баланы мақтау.
  

«Баспалдақ», «Нысананы дәлде» ойындарын түзету жұмыстарына әрдайым қолдану.

Мұрынмен тыныс алып, ауызбен дем шығаруды қалыптастыру:

• 
  ауа күшін тиімді пайдалануды үйрету;
  
• 
  дұрыс тыныс алуды қалыптастыруға арналған ойындар
  

• 
  дауыс күшін реттеуге, дұрыс қалыптастыруға арналған жатығулар;
  

- сөйлеу мәнерімен жұмыс, сөйлеудегі дауыс ырғағын дамыту

- дикцияның нақтылығын дамыту;

• 
  баланы дұрыс тыныс алып сөйлеу кезінде дыбыстардың анық және дұрыс айтылатынына сендіру, мән беруге үйрету, өзін өзі қадағалауға үйрету;
  

• 
  Тілдік емес дыбыстарды ажырату.
  
• 
  Тыныштықты тыңдап үйрену «үнсіздік ойыны»
  
• 
  Дауыс темпін ажырату: үнсіз, ақырын, орташа, қаты
  
• 
  Жылдамдықты жырату: жай орташа тез әрекеттер
  

• 
  «аңдар мен жануарлар қалай дыбыстайды ойыны»
  

Жануарлардың дыбыстарын, көліктердің, аң құстардың дыбыстарды ажырату. «Барабан қайдан соғып жатыр?», Қанша рет ұрдым? Дабылды бір рет ұр, енді көп ұр;

• 
  Ырғақты ұру: қарапайым ырғақтан күрделіге жылжу.
  
• 
  Жалпы моторика қимылдарын ырғақпен сәйкестендіру.
  

• 
  Нейропсихологиялық жаттығулар жасату. Мысалы: АҚЖ т.б
  
• 
  Графикалық тапсырмалар орындату: бір таңбадан екінші таңбаға ауысу
  

- көп дыбыстардын ішінеи керекті дыбысты ажыратуға үйрету;

- дыбысты шыгу орнын анықтай алуын үйрету;

- қай заттыц дыбысы екенін ажырата білу;

- есту аркылы дыбыстаудың темпін ажырата білу;

- дыбыстың күшін ажырата білу;

- дыбыстап тұрған бір заттан екінші затқа зейінін аудара білу;

- сөйлеушінің сөзін тьңдауға үйрету.

• 
  Ырғаққа сәйкес даусты дыбыстарды бір және бірнеше рет қайталау
  

Дыбысталуы ұқсас буындар тізбегін қайталау.

Есту арқылы ұқсас буындар тізбегін қайталап диктант жазу

ұқсас буындар тізбегін қайталау.

• 
  Интонация-ритмикалық екпінді ұстауға үйрету.логоритмикалық жатығуларды қолдану арқылы
  

Берілген буын санына байланысты сөздер таңдау

фонематикалық қабылдауды дамыту, дыбыстық талдау мен жинақтау жасау дағдысын жетілдіру:

- фонематикалық естуді жетілдіру:

- берілген дыбысқа сөз тауып айту дағдысын жетілдіру:

- дыбыстардың жуан жіңішкелігіне, қатаң ұяңдығына қарай ажырату дағдысын жетілдіру:

- сөз ішіндегі дыбыстың орнын тауып айту.

- С-Ш, Ш-Ж, С-З, С-Ц, З-Ж, Р-Л дыбыстарын жеке және буындарда ажырата алу дағдысын жетілдіру

- Дыбыстардың сөздегі реттік санын табу және ретпен орналастыру.

• 
  Артикуляциялық моториканы жетілдіру жаттығулары.
  

- жалпы артикуляциялық жаттығулар жасату;

Сақталған дыбыстардың арт-қ қалпын бекіту.

- қойылатын дыбысқа қатысты арнайы жатығуларды жасау;

- сөйлеу мүшелерін балаға қиын дыбыстарды үйретуге Ш, Ж, С,З, Л, Л’, Р, Р’ң; дайындау

Монтосорри тақтасымен жұмыс жасау;

Баулар байлау;

Түймелер қадау т.б.

Жоқ дыбыстарды қою

• 
  Бар дыбыстардың дұрыс айтылымын бекіту;
  

• 
  қойылған дыбыстарды буында, сөздерде,сөйлемде,тақпақтарда т.б бекіту;
  

Буын түрлерінде айту (ашық буындарда, жабық буындарда, тұйық буындарда) машықтандыру.

Қойылған дыбысты дауыссыз дыбыстармен қатар айтқызып тілдің қимылын жаттықтыру

«Буын ағашынан алма теру», ойыны

Қысқа сөздерде айту

Арнайы көрнекіліктер арқылы сөз басында, сөз арасына, сөз соңына қойып айту.

Қойылған дыбыстарды сөйлеу тілінің барлық құрылымдарында сауатты қолдану әрекетін қалыпастыруға дайындық. «Дымбілместен хат келді» ойындары.

Қойылған дыбыстардың артикуляциялық кинестезиясын нақтылап, тақпақтарда, мақал, жаңылтпаштарда байланыстырып сөйлеуінде бекіту.

Сөздердің буындық құрылымымен жұмыс жасау:

Бір және бірнеше буындардан құралған сөздердің буындық құрылымына талдау және жинақтау жасау

• 
  Дыбыстық жинақтау мен талдау жасауды дамыту;
  

- дауыс ырғағына байланысты өзгеретін сөздерді,сөйлемдерді тану.(сұрау, бұйыру,т.б)

- қойылған дыбыстарды сөзден бөліп алу;

- С-Ц, С-Ш, С-Ж, Ш-Ж, Л-Р,  буында ажырату;

- бір буынды сөздер ішіндегі дыбыстың орнын тауып айту.

- екі, үш, бірнеше буынды сөздерден белгілі бір дыбыстардың орнын

табу; «көбелек», «вагон» ойындары, «шалқан» ертегісі

Сөздерді буынға бөлу;

Допты еденге ұру. Қанша рет ұрдым сонша буынды сөз айт.

Қай сөз ұзын, қай сөз қысқа?

«Жануарларды өз үйлеріне орналастыр». 1 этаж бір буынды сөз; 2-ші екі буынды сөз.

«Қандай сан жазсам сонша буынды сөз айт»

«Суретті қию» сурете қанша буынды сөз болса бірлей етіп сонша бөлікке бөл.

«Сөзде не өзгерді?» ойыны. Оқу-оқушы-оқушылар.

Сөздегі қатені табу ба-па-лан; ба-ла-пан.

Бір түбірден шығатын сөздер құрау.

Буын таблицалардан сөздер құрау.

- сөздердің мағынасын түсінуін дамыту;

- жалпылама сөздердің мағынасын түсінуін дамыту;

-синоним және антонимов сөздерді түсінуін дамыту;

Сөздік қорды дамыту:

- экспрессиялық сөйлеу ары қарай жетілдіру,

- Сөйлеуде антоним,синоним, омоним сөздерді қолдануды үйрету.

- Етістік сөздердің қатарын молайту;

-шылауларды қолдануды жетілдіру;

- сөздерден сөйлемдер құрау;

-Суреттен сөйлемдер құрау;

- сын есім мен зат есімдердің тіркесін қолдануды үйрету;

- зат есімдер мен етістікті тіркестіріп қолдануды үйрету

-сұрақ бойынша жай сөйлемдер құрау, сюжеттік суреттермен жұмыс жасау

-әңгіме құрап айтуға үйрету;

- өзі естіген шағын мәтіннің мазмұнын айтуға үйрету;

-буклетер бойынша ертегілер айту;