БАҒдарламасы жоғары кэсіптік білім бакалавриат фармакология негвдері
жүктеу/скачать 0,93 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Алғаш рет енгізілген
- Типтік оқу бағдарламасы
- Оқытудың соңғы нәтижелері
- Реквизиттер және ксйінгі реквизиттер Алғы реквизиттер
- Нерв жұйесінің перифериялык бөлігіне әсер ететін заттар. Афференттік иннервацияға әсер етуші заттар
- Эфференттік иннервацияға әсер етуші заттар Холинергиялық заттар.
- М- және Н-холинорецепторларға әсер ететін заттар.
- М-холинорецепторларға әсер ететін заттар М-холиномиметикалық затгар
- Н-холиномиметикалық заттар
- -Адреномиметикалык заттар
- Альфа-адреномиметиктер.
- Наркотикалық емес анальгетиктер
ТИПТПС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ Жоғары кэсіптік білім БАКАЛАВРИАТ ФАРМАКОЛОГИЯ НЕГВДЕРІ мамандығы: 051101 -«Мейірбике ісі» Сағат көлемі - 90 (2 кредит) Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Астана 2008 3
Алғы сөз Әзірлеген және енгізген: С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ ¥лттык медицина университеті, Қарағанды мемлекеттік медицина академиясы, Қазақ мемлекетгік медицина академиясы, М. Оспанов атындағы Батыс- Қазақстан мемлекеттік медицина академиясы, Семей мемлекеттік медицина академиясы, Оңтүстік-Қазақстан мемлекеттік медицина академиясы, Медбикелер ісі институтының медициналық орталығы «Эмили». Алғаш рет енгізілген Типтік оқу бағдарламасы 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша 2006 жылғы жалпыға міндетті білім беру стандартына сэйкес әзірленген. Типтік оқу бағдарламасы ҚазММА мекемесіндегі жогары және ЖОО-нан кейінгі мамандықтар бойынша білім берудің оқу-әдістемелік секциясында бекітіліп басылымға ұсынылған. Хаттама №3а «22» ақпан 2008 ж. Мазмұны Түсініктеме 6 Пәннің мазмұны 7 Оқу жэне оқыту әдістері 22 Білімдерін бағалау 22 Құралдар мен жабдықгар 22 Пэн сағаттарының үлестірілуі 23 Дэрістердің, тэжрибелік сабақтардың, ОСӨЖ, СӨЖ үлгі ретіндегі тақырыптық жоспары 23 ¥сынылған эдебиеттер тізімі 26 Авторлар 27 1 Түсініктеме Кіріспе. Дисциплина «Фармакология негіздері» пәні барлық мамандықгык студентгеріне окуға міндетті, өйткені брі ғылым дэрілік заттардың тірі ағзаларға әсерін жэне езара эрекетін зертгейді. Жыл сайын мыңдаған химиялық қосындылар зерттеледі. Олардың ішінен клиникалық тәжірибеде қолданатыны жаңа жоғары белсенділігі бар оншақты дэрілік препараты ғана. Жылда белгілі дэрілік заттардың эсер ету механизмдері толықтырылып, кеңейеді немесе қолдануға керсетулері және карсы көрсетулері өзгеріп отырады. Сондықтан да болар фармакология медицинаның күрделі пәні болып саналатыны. Фармакология — теория мен тәжірибені, әсіресе фармакотерапиямен, байланыстыратын мультипэндік ғылым. Фармакологиялық зертгеулердің қ^ндылығы дэрілердің жасушалық, жасушааралық жэне физиологиялық эсер ету механизмдерін анықгауға жэне бүкіл организмге фармакотерапияның әсерін зерттеуге мүмкіндік беруінде. Осыған байланысты фармакотерапияның негіздерін білу эр мамандықгың дэрігеріне қажетті. Пәннің мақсаты: студенттерде эртүрлі аурулар кезінде препаратгарды дұрыс таңдау үшін дэрілердің эсер етуінің жалпы заңдылықгары туралы ой қү-растыру. Пәннің міндеттері: рецептарды жазудың жалпы ережелерін жэне рецептурлық жазбаға жасауды үйрету; дэрілік формаларды таңцау және дэрілерді қолдану әдістерімен таныстыру; дэрілік заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасы туралы жалпы зандылықгар ой қүрастыру; қасиеттері негізінде дэрілік заттарды топтастырып ұйрету; дәрілік заттардың жанама эсерлерін айыра білу жэне оларды жою. Оқытудың соңғы нәтижелері Студент білуі тиісті: фармакологияның мақсаттарын; дэрілік зат, дэрілік препарат, дэрілік форма туралы түсінік; эртүрлі дэрілік формаларға рецепт жазу ережелері; дэрілік заттардың фармакокинетикасының және фармакодинамикасының жалпы заңдылықгары; дәрілік заттардың негізгі кері эсерлері; істеуге білу тиісті: эртүрлі дэрілік формаларға рецепт жазу; дэрілік формаларды, қолдану эдістерін таңцау; фармакологиялық қасиеттері бойынша дәрілік затгардың эсерін сараптау; дәрілік заттардың керек емес эсерлерін білу, алдын алу жэне жою; жедел көмек көрсету үшін дэрілік заттарды таңдай білу; жаңа дәрілік заттарды білу, олардың пайдаланатын синонимдерін білу; дагдыларды меңгеруге тиісті: өмірге қажетті негізгі дэрілік препараттарға рецепт жазу; тэжрибелік жэне дәріхана жұмыскерлеріне хабарлама үшін дәрілік заттар туралы мэліметгер іздеу және сараптау; фармакологиялық касиеттерін ескере отырып дэрілерге етініш жасау. Реквизиттер және ксйінгі реквизиттер Алғы реквизиттер: молекулярлы биология жэне медициналық генетика, биологиялық химия, физиология. Кейінгі реквизиттер: ішкі аурулар пропедевтикасы, хирургия, акушерство и гинекология жэне басқа клиникалық пәндер. 2 Пәннің мазм^ны* Кіріспе. Фармакологияның аңыктамасы және оның басқа да медициналық, биологиялық ғылымдардың арасында алатын орны. Фармакологияның негізгі даму кезендері. Фармакологияның Ресейде мен Казақстанда дамуы. Негізгі ғылыми мектептері. Жаңа дэрілік заттарды іздеп табу принциптері. Жаңа дэрілік заттардың химиялық күрылымы мен заттардың эрекеті арасында тэуелсізділігін зерттеу негізіндегі взара қосылысы. Дэрілік заттардын сынақган еткізудің негізгі әдіс-тәсілдері жэне принциптері. ЖАЛПЫ РЕЦЕПТУРА Рецепт, дэрігерлік кызметтің негізгі кркаттарынын бірі. Рецептурлық бланктердің формасы. Рецептерді жасаудың, жазып берудің жэне сол бойынша дэріханадан дэрі берудің жалпы ережелері. Рецептерде дэрілік форма жазудың ережесі. Қатты, жү_мсақ жэне сұйық дэрілік формалар. Инъекцияға арналған дәрілік заттар. Баска да дэрілік формалар. Улы, күшті әсер ететін наркотикалык заттармен іс эрекеттің бұзылуына экелетін күші бар дөрілерді жазьш беруді ерекшеліктері. Хглыкаралық фармакопея жэне басқа фармакопеялар, мазмұны мен берілуі. ЖАЛПЫ ФАРМАКОЛОГИЯ Жалпы фармакологияның аныктамасы мен мақсаты. Дэрілік заггардың фармакокинетикасы, аңыктамасы мен мазмұны. Дэрілік заттарды ағзаға енгізу жсоідары. Енгізудің ар түрлі жолында дэрілік заттардың сорылуы. Сорылудың негізгі механизмдері мен оларға әсер ететін факторлар. Дәрілік заттардың ағзада жиналуы. Оған эсер ететін факторлар. Биологиялык бәгеттер. Дэрілік заттардың тасымалдануы. Дэрілік заттарды қандағы депонирленген жэне баяу-белсінді жай-күйі. Дэрілік затгардың ағзадағы езгеруі. Дэрілік затгардың шығару жолдары. Дэрілік заттардың жүйелік бөлінуі. Фармакокинетиканың негізгі параметрлері. Биологиялық қалайлык жэне биоэквиваленттілік туралы үлым. Фармакокинетика процестерін математикалык модельдеу. Дэрілік заттардың фармакодинамикасы, аңыктамасы мен мазмұны. Алғашкы фармакологиялык реакция, оңашалану жэне дэрілік заттардың механизмі. Дәрілік заттардың эрекетінің негізгі принциптері. Ерекше рецепторлар туралы, агонистер мен антагонистер туралы ү_ғым. Дэрілік заттармен ағзаның биомолекулярлы арысындағы байланысының түрлері. Фармакотерапияның түрлері. Дэрілік затгардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасына әсер ететін факторлар. Фармакологиялық эсердің дэрілік заттардың қасиетінен жэне оларды қолдану ерекшеленген тэуелділігі. Дэрілік заттардың химиялық кұрылымы жэне физико-химиялық қасиетінің мағынасы. Әрекет етудегі затгардын доза мөлшерінің эсеріне тэуелділігі. Доза түрлері: бастапқы, орташа жөне жоғары терапевтикалық, бір рет қана берілетін күшті, тәуліктік, курстық, улы жөне өлтіретін. Орта әсері бар доза, туралы терапевтік индекс жене терапевтік эсері кең дозалар туралы ұғым. Дәрілік затгардың оларды қайта енгізу кезіндегі эрекетінің өзгеруі: кумуляция, сенсибилизация, дәріге үйреніп алу жэне дэріге тәуелділік. Дэріге тәуелділілікпен күресудің медициналык жэне элеуметтік аспектілері. Дэрілік затгардын араластырылып қолданғандағы эсері. Заттардың фармакологиялык езара әрекетке тусуі. Синергизм, оньш түрлері. Антидотизм. Дэрілік заттардың фармацевтикалык өзара эрекетке тусуі. Дэрілік заттардың фармакологиялық жене фармацевтикалық ұйлес-пеуі туралы ұғым. Дэрілік заттардың әрекетінің ағзаның қасиетінен тэуелділігі: жекелеген ерекшеліктері, физиологиялық жэне патологиялық жай-күш генетикалық факторлар. Дэрілік заттар эрекетінің сыртқы орта факторларының эсеріне тэуелділігі. Биоритмдердің дэрілік заттар эрекетінің байқалуына эсері. Хронофармакология туралы ү_ғым. Дэрілік заттар эрекетінің кері жа-ғымсыз түрлері: аллергиялык емес табиғатгың кері эсерлері. Дәрі-дермекті мөлшерден тыс қолдағанда уландыргаш эсері; аллергиялык табиғаттын эсері (ГЖТ, ГБТ), ағзаның сезімталдығының темендеуімеи байланысты эсерлер, арнайы, жөне уландырыш әсердің байкалуы (эмбриотоксикалық, фетотоксикалык, мутагендіқ, тератогендік жане канцерогендік әрекет, генетикалық шарттылық қойылған эсерлер (идиосинкразия). ЖЕКЕ ФАРМАКОЛОГИЯ НЕЙРОТРОПТЫҚ ЗАТТАР Нерв жұйесінің перифериялык бөлігіне әсер ететін заттар. Афференттік иннервацияға әсер етуші заттар Жергілікті анестетиктер (тетракаин (дикаин), бензокаин (анестезин), пиромекаин, прокаин (новокаин), ксикаин (лидокаин), артикаин (ультракаин), тримекаин, бупивакаин). Аныктамасы. Топтау. Жергілікті анестетиктерге қойылатын талаптар. Оңашалану жэне әрекет ету механизмі. Қазіргі кездегі анестетиктерге салыстырмалы баға беру және оларды эртурлі анестезия түріне қолдану. Қслдану ерекшеліктері. ¥зақ эсері бар препараттар. Жергілікті жансыздандырушы заттардың кері жэне улы эсері оларды қолдануда ескертулер. Тырыстырушы заттар (танин, кора дуба, висмута нитрат негізгі, өссмдікті тырыстырушы затгар). Топтастыру. Әрекет ету механизмі. Органикалық жэне органикалық емес тырыстырушы затгардың салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға көрсету. Кері эсері. Кемкеруші заттар (крахмалдың кілегейі). Оріганикалық жэне органикалық емес тырыстырушы затгар. Әрекет ету принципі. Негізгі эсерлері. Қолданылуы. Соратын затгар (белсендірілген кемір). Әсер ету принципі. Негізгі эсерлері. Қолданылуы. Тітіркендіруші затгар (аммиак ерітіндісі, ментол, қыша). Берілуі, қолданылуы. Тітіркендіруші заттардың емдік кызметі негізінде жатқан эсерлері. Теріге жэне кілегейлі қабатқа әсер етуі, оның эсерінен болған рефлекстердің мағынасы. Жекелеген тітіркендіргіш заттарға сипатгама жэне олардың қолдану. Эфференттік иннервацияға әсер етуші заттар Холинергиялық заттар. Оңашалану жэне мускариндік жэне никоти-нохолинорецепторларға сипаттама, олардын турлері. Қозудың жэне холи-нергиялык синапстардың берілуіне эсер ететін заттардың топтастыруы. М- және Н-холинорецепторларға әсер ететін заттар. М- жэне Н-холиномиметикалық затгар (ацетилхолин, карбахолин). Ацетилхолиннін негізгі белгілері (М- және Н-холиномиметикалык). Карбахолин эрекетінің негізгі белгілер. Антихолинэстераздык затгар: неостигмин метилсульфаты (прозерин), галантамин гидробромиды, физостигмин салицилаты, армин. Топтастыру. Әрекет ету механизмі. Ацетилхолинэстеразамен әрекет етудің сипатгамасы. Негізгі белгілері. Дэрі-дермектердің салыстырмалы сипаттамасы және олардың қолданылуы. ¥зақ эрекет етуші препараттар (дистигмина бромид). Фосфорганикалық қосылыстар эрекетінің ерекшілігі. Антихолинэстераздық заттардың кері жэне улы эсері. Уланғанды емдеу. Фосфорганикалық қооылыстармен уланған кезде (дипироксим, изонитрозин) холинэстераздың реактиваторларын қолданылуы. М-холинорецепторларға әсер ететін заттар М-холиномиметикалық затгар (пилокарпин хлориды, ацеклидин). Негізгі фармакологиялық эсерлер. Көзге (қарашықгың үлкеюіне, көз ішіндік қысымға, аккомодацияға) ішкі органдардың тегіс бүлшык еттеріне, секрецияға әсер етуі. Прегіаратгардың салыстырмалы сипатгамасы. Қолданылуы. Мускариннің улы эсері (улану). Уланудың емі. М-холинотежеуші заттар (атропин сульфаты, платифиллин гидротатраты, метацин). Атропиннің көзге, жү_рек-қан айналымы жүйесіне, тегіс бүлшықетке, бездерге эсер етуі. ОЖЖ-не өсер ету ерекшеліктері. Қолданылуы. Атропинмен улану жэне сол кездегі көмек. Красавка дэрі-дәрімектердің қолданылуы. Скополаминнің, платафиллиннің жэне метациннің эрекет ету ерекшілігі және оны қолдану. Таңдаулы эрекет етуші М-холинотежеушілер (пирензецин, ипратропиум бромиды). Н-холиномиметикалық заттар (цититон, лобелин гидрохлориды). Цититон мен лобелиннің Н-холинорецепторларға синокаротидтік аймакгың вегетативтік ганглийлері, бүйрек үсті безінің ми қабатының хромафиндік клеткасына эсері. Негізгі белгілері. Қолданылуы, Никотиннің уландырушы әсері. Н-холиномиметикалык заттарды шылым шегуе қарсы қолдану. Ганглиотежеуші заттар (бензогексоний, пентамин, гигроний, пирилен) Топтастыру. Әрекет ету механизмі. Негізгі белгілер. Қолданылуы. Қолдануға керсету. Кері әсерлері. Миорелаксанттар (тубокурарин хлорид, пипекуроний бромиды, атра-курий, дитилин). Топтастыру. Деполяризациялаушы жэне деполяриза-цияға карсы заттар мен эрекеті аралас типті заттардың эрекет ету механизмі. Дэрі-дермектердің салыстырмалы сипаттамасы. Адренер-гиялық синапстарға қозудың берілуіне эсер ететін заттарды топтастыру. -Адреномиметикалык заттар эпинефрин (адреналин гидрохлориды), норэпинефрин (норадреналин гидротартраты), фенилэфрин (мезатон), нафозолин (нафтизин), изопреналин (изадрин), салбутамол, салметерол, формотерол, эфедрина гидрохлорид. Адренорецепторлардың әр турлі типтеріне әсер ету бойынша тікелей эсер ететін адреномиметиктердің топтастырылуы. а-жөне р-адренорецепторларды ынталандыратын заттар. Адреналиннің негізгі қасиеттері (көзге, жүрек-қан айналымы жүйесіне, тегіс бүлшықетке, бездерге эсер етуі). Норадреналин эрекетінің ерекшілігі жэне оларды қолдану. Альфа-адреномиметиктер. Мезатонның негізгі белгілері жэне оның қолданылуы. Нафтизин мен галазолиннің колданылу ерекшелігі. Альфа2-адреномиметик (клофелин). Бета-адреномиметиктер. Селективті емес адреномиметик (изадрин). Бетаі-адреномиметик (добутамин) жэне бета2-адреномиметиктер (сальбутамол, фенотерол). Қолданылуы. ¥зак эсер етуші бета 2-адреномиметиктер (формат, салмет). Тікелей эрекет етуші адреномиметиктер. Эффедриннін эрекет ету механизмі. Колдануға көрсету. Кері эсерлері. Антиадренергиялық заттар Адренотежеуші заттар (фентоламин гидрохлориды, празозин, пропранолол, дигидроэ рготамин). Алъфа-адреноблокатордың фармакодинамикасы. Селективті жэне селективті емес альфа-адреноблокаторлар. Қолдануға көрсету. Кері әсерлері. Бета-адреноблокатордың негізгі қасиеттері. Олардың колдануы. Таңдаулы әрекет бар (атенолол) жэне ішкі симпатомиметикалық белсенділігі бар (окспренолол). Бета-адреноблокатордың кері әсерлері. (лабетолол). Симпатолитикалық затгар (октадин, резерпин). Әрекет етуі механизмі, октадин мен резерпиннің негізгі белгілері, олардың салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға көрсету. Кері әсерлері. ОРТАЛЫҚ НЕРВ ЖУЙЕСШЕ БАСЬШ ӘСЕР БЕРЕТІН ЗАТТАР Этил спирті. Жоргілікті жэне резорбтивтік эрекеті. ОНЖ-не эсері. Энергетикалық маңызы. Медициналық тэжрибеде қолдану. Этил спиртінің токсикология-лық сипаттамасы. Жүрек қолқа жүйесіне эсері, асқазан ішек жолдарына, бауыр мен басқа да ағзалық жүйелерге тигізетін эсері. Қатты улану жэне емдеу, маскүнемдік жэне оның әлеуметгік қырлары. Алкоголизмнің фармакотерапиялық принциптері. ¥йқы келтіруші заттар (нитразепам, фенобарбитал, зопиклон, золпидем). Жіктелуі. ¥йқы келтіретін заттардың эрекеттірінің мүмкін болатын механизмдері. Үйқы кү_рылымына эсері. Барбитуралық қышқылмен бензодиазепиннің, алифатикалық қосылысы-ның салыстырмалы сипаттамасы жөне әрекет ету ерекшеліктері. Қысқа эрекет ететін бензодиазепиндер (триазоалм). Кері эсерлері. Дэріге тәуелді болудың даму мүмкіндігі. ¥йқы келтіретін басқа да фармакологиялық топтағы затгар. ¥йқы келтіретін заттармен қатгы улану жэне оның фармакотерапиясының принциптері. Тырыспаға қарсы қолданылатын заттар (фенобарбитал, дифенин, этосуксимид, карбамазепин, клоназепам, натрия вальпроат, диазепам, ламотриджин) Аныктамасы. Жіктелуі. Тырыспаға қарсы қолданылатын заітардың әрекетінің мүмкін болатын механизмдері (бензодиазепин туындьшары, натрия оксибутират, лидокаин, барбитураттар, магния сульфат, лидокалм, натрия вальпроат, фикленсин). Жеке дэрмектердің қояншық ауруынын, әртурлі үхтымасына эсер етуінің нэтіжелерінің салыстырмалы багасы. Паркинсонизмге қарсы заттар (леводопа, мидантан, циклодол) Жоғарғы-жанжақтылығын бүзылуды жөндеудің негізгі шарттары. Жеке дэрмектердің әсерінен нәтижелерінің салыстырмалы бағасы. МАО ингибиторларының (депренил) паркинсонизмге қарсы эсері. Паркинсонизмге қарсы дэрі-дэрмектердің қосымша кері нәтижелері. ДОФА-ингибиторлары мен ДОФА-декарбоксилаза (карбидол) левадопаның кетерілуінде азайтуына қолдануы. Анальгетикалық заттар Наркотикалық (опиоидтық) анальгетиктер: морфин гидрохлориды, промедол (тримеперидин), пентазоцин, фентанил, трамадол, просидол. 11 Жалпы сипаттама. Ноцицептивтік және антиноцицептивтік жүйелер. Опиаттық рецепторлар және олардың эндогендік лигандалар. Анальгезиянын мүмкін механизмдері. Опийдың алкалоидтары. Наркотикалық анальгетиктердің жіктелуі. Олардың эрекеттерінің негізгі ерекшеліктері. ОНЖ-не эсер етуге шарттастырылған белгілер. Жүрек қолқа жүйесіне эсері, асқазан ішек жолдарына эсері. Дэрі-дэрмектердін, салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға көрсетелуі. Нейролептанальгезия туралы ұғым. Кері эсер беруі. Наркотикалық анальгетиктермен қатты улану жэне оның фармакотерапиясының принциптері. Дәріге тэуелділік, оның элеуметтік қырлары, емдеу принциптері. Наркотикалық анальгетиктердің агонистері (налоксон, налтрексон). Әрекет ету принциптері, салыстырмалы сипатгамасы. Қолдануы. Наркотикалық емес анальгетиктер (ацетилсалицил қышқылы, анальгин, парацетамол). Ауруды басатын әрекеттерінің ерекшелігі. Анальгетикалық, ыстықты түсіретін, қабынуға қарсы эсерлерінің механизмі. Жекелеген дэрі- дэрмектерге салыстырмалы сипатгамасы. Негізгі кері эсерлері. Психотропты заттар Психотропты заттардың жіктелуі, медициналық-әлеуметгік маңызы жэне іс жүзінде жүзеге асыру. Антипсихотикалық заттар: хлорпромазин (аминазин), трифлуоперазин (трифтазин), галоперидол, хлорпротиксен. Анықтамасы. Жіктелуі. Жекелеген дэрі-дермектерге салыстырмалы сипатгама. Седативтік, белсенді жэне антидепрессивті эсерлері бар антипсихотикалық заттар. Антипсихотикалық заттардың кері эсерлері жэне оның фармакологиялық коррекциялау принциптері. Транквилизаторлар (диазепам, феназепам, лидазепам (мезапам). Аныктамасы. Жіктелуі. Нейролептиктерден ерекшелігі. Негізгі фармакологиялық белгілер. Әсер ету механизмдері, Бензодиазепиндік рецепторлары туралы ұғым, ГАМК-ергиялық процестерге эсер ету. Жекелеген дэрі-дермектердің салыстырмалы сипаттамасы. Күндізгі транквилизаторлар. Қолдануға көрсету. Кері әсерлері. Седативтік заттар (натрий бромиды, валериана препараты, пустырник тұнбасы) Аныкгамасы. Жіктелуі. Әрекет механизмі. ОЖЖ-не әсер етуінің ерекшеліктері. Қолдануға керсету. Кері әсерлері. Антидепрессанттар (имипрамин (имизин), амитриптилин, пирлиндол (пиразидол), флуоксетин, моклобемид) Жалпы сипаттамасы. Анықтамасы, Жіктелуі. Негізгі фармакологиялық белгілер. Жекелеген дәрі-дәрмектердің салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға керсету. Кері әсерлері. Психостимуляторлар (амфетамин (фенамин), кофеин, мезокарб (сид-нокарб)). Жалпы сипаттамасы. Анықтамасы. Жіктелуі. Психостимуляция-лаушы әсердің механизмі. Дэрі-дермектерге салыстырмалы сипаттама. Кофеиннің ОЖЖ, жүрек-қан тамыр жүйесіне, қан айналуына эсері. Психостимуляторды қолдануға қөрсету. Кері әсерлері. Аналептиктер - бемегрид, кофеин-бензоат натрийі, никетамид (корди-амин), камфора. Аналептиктердің жалпы сипаттамасы. Стимуляциялаушы эсердің 12 механизмі. ОЖЖ-ның, тыныс алу жэне қан тамырлар орталықтарына эсері. Дэрі-дермектерге салыстырмалы сипаттама. Қолдануға көрсету. Кері әсерлері. ОРЫНДАУШЬІАҒЗАЛАРҒА ӘСЕР ЕТЕТІН ЗАТТАР Тыныс алу жұйесінің қызметіне әсер ететін заттар Тыныс алудьщ стимуляторлары (бемегрид, кофеин-бензоат натрийі, этимизол, кордиамин, цититон). Негізгі эсер ету механизмдері. Этимизолдың эрекетінің ерекшелігі. Дэрі-дэрмектердің салыстырмалы сипаттамасьг. Қолдануға қерсету. Кері әсерлері. Жіэтелге қарсы заттар (кодеин фосфаты, глауцин гидрохлориды, либексин). Орталық әсері бар заттар (наркотикалық жэне наркотикалық емес), перифериялық эсері бар заттар. Қолданылуы. Кері эсерлері. Қакырық түсіретін заттар (термопсис шебінің түнбасы, калий йодиды, трипсин кристалданған, бромгексин гидрохлориды, амброксол). Жіктелуі. Рефлекторлы жэне резорбтивтік әсер етуінің механизмі. Муколитикалық заттар. Әсерінің ерекшеліктері. Қолдануға көрсету. Кері эсерлері. Тыныс жолдарының демікпесінде қолданылатын заттар - изопреналин (иэадрин), салбутамол, фенотерол, эпинефрин (адреналин гидрохлориды), эфедрин гидрохлориды, ипратропиум бромиды, метоциний йодиды (метацин), аминофиллин (эуфиллин), беклометазон дипропионаты. Бронхолитикалық заттар. Ареномиметиктердің, М-холиноблокатор-лардың, миотропты эсері бар препараттардың тыныс алу жолдарының демікпесіне эсерлерінің механизмінің айырмашылығы. Комбинирленген бронхолитиктер (бе:родуал). Диметилксантинтен эсер ету механизмі. Аллергияга қарсы және кабынуға қарсы заттардың бронх демікпесінде қолданылуы (глюкокортикоидтар, кромолин натрий, кетотифен). Комбинирленген препараттар (дитек). Қолдануға көрсету. Кері эсерлері. Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын заттар (этил спирті, фуросемид, маннит, пентамин). Өкпенің ісінуі кезінде дэрілік заттардың әрекеттері. Өкпе ісінуі кезінде қолданылатын дэрілердің әсер ету принципі. Қолдануға көрсету. Кері эсерлері. АСҚОРЫТУ МҮШЕЛЕРІНЩ ҚЫЗМЕТІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН ЗАТТАР Тәоет ашуга әсер ететін дәрі-дермектер (полынь түлбасы, фенфлурамин). Тәбет ашуға әсер ететін дэрі-дермектер. Дэрілердің тэбетке жэне асқазан секрециясына эсер ету механизмі. Асказанның жұмысын дұрыстайтын тэбет ашатын дәрі-дермектер (инсулин, анаболикалық стероидтар, карнитин хлориды). Қолдануға көрсету. Анорексигенді заттар. Әрекет механизмі. Дэрі-дермектерге салыстыр-малы сипаттамасы. Қолдануға қөрсету. Кері эсерлері. Асказан безінің кызметінің бұзылуында қолданылатын заттар (пентагастрин, хлорсуте-гінің пепсинмен араласқан қышқылы, атропин сульфаты, пирензепин, фамотидин, омепразол). Асқазан бездерінің секрециясының күшейтетін дэрмектер. Диагностикалық максатына қолдану. Асқазан секрециясын төмендеуін емдейтін дәрі-дермектер. Асқазан секрециясының жоғарыла-туы үшін көміркышқыл минералдардың қолдану. 13 Асқазан бездерінің секрециясының төмендеуін емдейтін дэрі-дәрмектер: Н2-гистаминоблокаторлар, М-холиноблокаторлар, протондық насостың ингибиторлары (омепразол), простагландиндердің синтетика-лық аналогтары (мизопростод). Қолданылуы. Кері әсерлері. Антацидтік заттар (натрий гидрокарбонаты, магний тотығы, алюминий гидрототығы). Дэрі-дэрмектерге салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға қөрсету. Кері эсерлері. Гастропротекторлар (сукралфат, мизопростол, Ві субцитрат негізгі). Шырьшты қабатты қорғайтын және оның корғану қызметін жоғарла-татын дэрі-дэрмектер. Солодка препараттарын қолдану (карбеноксолон). Коллоидтық висмут субнитратының цитопротекторлық қасиеті, оның антибактериальды эрекеті. жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|