Бағдарламасы «Мамандыққа кіріспе»

«Мамандыққа кіріспе»

мамандығы үшін

Семей

Байланыс ақпараты – тел:35-05-90, оқу ғимараты № 9, кабинет № 409

Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 409

Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2

Химиялық технологияның барлық процестерін жалпы кинетикалық заңдылықтарға тәуелді 5 негізгі топқа бөледі:

• 
  гидромеханикалық;
  
• 
  жылу;
  
• 
  масса алмасу (немесе диффузиялық) процестер;
  
• 
  химиялық процестер;
  
• 
  механикалық процестер.
  

Химиялық процестер бейорганикалық заттардың (қышқылдар, сілтілер, содалар, силикат материалдары, минералдық тыңайтқыштар, тұздар және т.б.) технологиясына және органикалық заттардың (жасанды каучук, пластмассалар, бояғыштар, спирттер, органикалық қышқылдар және т.б.) технологиясына бөлінеді. Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандарының жетістіктері жаңа ғылыми-өндіріс бағыттарын құру және жетілдіру негізі болып табылады. Адам қызметінің барлық салаларына химиялық технологияның еңуі оны терең оқытуды қажет етеді.

- өздері таңдаған мамандықпен, оқу бағдарламасымен, химик-технолог кәсіптік дайындығына негізгі талаптарымен, химиялық технологияның даму тарихымен, химиялық өндіріс саласының мазмұнымен таңыстыру.

- химиялық өндірістің инженер-технолог кәсіптік қызметінің ролі және маңызы; инженерлік қызметінің объектілері, мысалы ШҚО және жалпы Қазақстан Республикасында кәсіпорындарды зерттеу; технология пәні қалыптасуының негізгі жолдары; химиялық өндірісте технологияның ролі және маңызы; өндірістің химиялық саласы мазмұның, негізгі органикалық синтез технологиясының әдістері мен әдістемесін зерттеу туралы білім алушылардың білімін қалыптастыру.

Пәнді оқып-білудің нәтижесінде білім алушы мыналарды:

- кәсіптік қызметінің мәнін және қоғамда маңызын, қызмет істеу нақты саласын анықтаушы негізгі ғылыми мәселелерін; технологиялық объектілерді жобалау негіздерін; химиялық технология гидродинамикалық, жылу, масса алмасу және реакциялық процестерінің, сонымен қатар термиялық, каталитикалық процестерінің, физика-химиялық негіздерін; заттарды химиялық және инструменталдық анализ әдістерін, олардың сапасын бақылау, автоматтық басқару жүйелерінің функцияларын, құрылу принциптерін және жеке базасын; өндіріс ғимараттары конструкцияларының және кәсіпорындарының бас жоспарларының негізгі элементтерін; кәсіпорындар қызметінің ұйымдастыру-экономикалық негіздерін; органикалық заттар мен материалдар шығару және өндеу технологиялық схемалар құру және технологиялық құралдарды таңдау принциптерін; аз қалдықсыз және экологиялық қауіпсіз технологияларды құруды білуі тиіс;

- ойлау және ой білдіру мәдениетін; қазіргі замаңғы ақпараттық технологияларды, ақпаратты жинау, сақтау және өндеу компьютерлік әдістерді; техникалық, қаржы және адам факторлары есебімен негізгі өндіріс қатынастарын және басқару принциптерін; техникалық құралдардың жобасын, конструкциясын құру, таңдау, есептеу тәсілдерін меңгеру тиіс;

- алынған тәжірибе мәліметтері негізінде химиялық есептер техникасын игеру тиіс;

- қазіргі замаңғы ақпараттық білім беру технологияларды қолданып, жаңа білімдерді; мамандық бойынша әдебиетті оқу, рефераттарды, іс қағаздарды құру; кәсіптік функцияларды еңгізумен байланысты мақсат қою және есептер қалыптастыру, оларды шешуде зерттелген пәндердің әдістерін қолдана алуы тиіс;

- негізгі ғылыми-техникалық мәселелерді және химиялық технология даму болашағын түсіну тиіс;

- ғылым, техника және өндіріс дамуында химиялық технологияның орны және ролі; негізгі химиялық өндірістер, шикі зат көздері, химика-технологиялық жүйелерді құру және талдау принциптері; химиялық технология даму тенденциялары; бейорганикалық заттардың химиялық технология өндірісі және өндеу саласында негізгі ғылыми-техникалық мәселелер мен даму болашағы және жақын салалармен өзара байланысы жайында мәлімет болуы тиіс;

- технологиялық құралдарды таңдау және есептеу; химиялық өндірістің жылу және материалдық балансын құру; инженерлік шешімдердің техника-экономикалық анализі, органикалық заттар мен материалдарды алу және зерттеу әдістері жайында мәлімет алуы тиіс.
1.6Курстың пререквизиттері:

1.6.1 физика (мектеп бағдарламасы);

1.6.2 сызу (мектеп бағдарламасы);

1.6.3 химия (мектеп бағдарламасы).

1.7Курстың постреквизиттері:

1.7.1 жалпы химиялық технология;

1.7.2 органикалық заттардың химиялық технологиясы.
2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

1 кесте

№ т/б	Тақырып атауы	Сағаттар				Әдебиет
		Дәріс	ПС	БОӨЖ	БӨЖ
1	2	3	4	5	6	7
1	Кіріспе. Мамандықтың жалпы сипаттамасы 5В072100 – Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығы бойынша бакалаврдың біліктілік сипаттамасы, біліктілік және лауазымдар тізбесі	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
2	Білім беру үрдісін ұйымдастыру ережелері Оқытудың кредиттік жүйесінің негізгі ережелері, студенттердің оқу жетістіктерің бақылау және бағалау жүйесі, жазғы семестрді	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
1	2	3	4	5	6	7
	ұйымдастыру, түлектің білім алуын жалғастыру мүмкіншіліктері
3	5В072100 – Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығы бойынша білім беру бағдарламалары Мамандықтың білім беру бағдарламасының мақсаттары мен есептері, білім беру үрдісін ұйымдастыру және өткізу формалары, әдістері және тәсілдері, оқу жылдарында нәтижелері	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
4	Химиялық білім мен химиялық техниканың даму тарихы Қолөнер өндiрiсiнің салалары. Металлургия. Шыны және керамика. Құрылыстұтқыр материал. Фармация және парфюмерия. Бояулар және бояу техникасы. Грегі натурфилософия. Алхимия: араб әлемінде, Батыс Еуропада, алхимия жетістіктері. Қазіргі химияның пайда	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
1	2	3	4	5	6	7
	болуы: ятрохимия, механикалық философия, техникалық химия
5	Химиялық технология ғылым ретінде және оның есептері Технологияның теориялық негіздері, технология түрлері, химиялық технологияның қысқыша тарихы, химиялық технологияның негізгі есептері, химиялық технология мен технологияның негізгі даму бағыттары, технологиялық прогресс және халық қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін химиялық өндірістің маңызы	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
6	Химиялық өндірістің шикі заты Технологиялық процесте түсінігі және ролі. Шикі зат классификациясы. Шикі зат сапасы және өнім сапасы	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
7	Химиялық өндірісте қолданатын энергия түрлері және көздері Химиялық өндірісте қолданатын энергия түрлері және көздері;	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
1	2	3	4	5	6	7
	әр түрлі өнеркәсіптердің энергосыйымдылығы
8	Химиялық өндіріс аппараттарының шығымын күшейту Катализ: түсінігі, катализ типтері. Гетерогендік катализдің каталитикалық әрекетінің кезектері. Адсорбция. Органикалық заттардың технологиясының маңызды каталитикалық процестері мен катализаторлары. Катализатодың эксплуатациялық сипаттамасы	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
9	Органикалық синтез Түсінігі, мақсаты, жіктелу	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
10	Жіңішке органикалық синтез. Жіңішке органикалық синтез өнімдерінің түрлері: бояуштар, дәрілік препараттар, пестицидтер, мақта-көмекші және хош иісті заттар, химикаттар-полимерлы материалдарға қосымшалар, химикаттар кинофотоматериал-	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
1	2	3	4	5	6	7
	дарға, химиялық реактивтер және басқалар. Шикі зат, алу технологиясының стадиялары, өндіріс есептері және схемалары
11	Негізгі органикалық синтез. Негізгі органикалық синтездің негізгі өнімдері Түсінігі, жіктелуі, негізгі өнімдері. Шикі зат, алу технологиясының стадиялары, өндіріс есептері және схемалары	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
12	Негізгі органикалық синтез. Негізгі органикалық синтездің негізгі өнімдері Коксохимиялық өндіріс, шикі зат, алу технологиясының стадиялары, өндіріс есептері және схемалары	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
13	Негізгі органикалық синтездің жартылай өнім түрлері Түсінігі, мақсаты, жіктелу, шикі зат, алу технологиясының стадиялары, өндіріс есептері және схемалары	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
14	Негізгі органикалық	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
1	2	3	4	5	6	7
	синтездің соңғы өнім түрлері Түсінігі, мақсаты, жіктелу, шикі зат, алу технологиясының стадиялары, өндіріс есептері және схемалары
15	Органикалық заттардың химиялық технологиясы бойынша есептер Органикалық заттардың өндірісі үшін шикі зат, көмекші заттар, реагенттер, отын, су шығым нормасын есептеу. Химиялық өндірісінің материалдық және жылу ағымдарын есептеу	1	1	1	3	7.1.1-7.1.5
	БАРЛЫҒЫ:	15	15	15	45

3 Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар

Мамандыққа кіріспе курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, практикалық (семинар) жұмыс, БОӨЖ-білім алушының оқытушымен өздік жұмысы, және БӨЖ – білім алушының өздік жұмысы.

Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Кез келген құбылыстар мен процестерді мазмұндайтын категориялар, тұжырымдамалар, ғылыми қорытындылар және практикалық ұсыныстар, ораторлық шеберлік ерекше бағаланады. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспектті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Теориялық тұжырымдамаларды ұғыну және пікірталас жағдайды шешу мақсатымен оқытушыға сұрақ қойылады.

Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау.

БОӨЖ және БӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.
4 КУРС ФОРМАТЫ

«Мамандыққа кіріспе» – 2 кредит.

Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық практикалық сабақ және 50 минуттық БОӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, БОӨЖ-ге қатысуға білім алушы міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан білім алушы белгілі бір балын жоғалтады. Практикалық сабақтар білім алушыны өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физика-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес білім алушы практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

Білім алушы пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда балдарды алу түрінде штрафтар салынады.

Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.

Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген

«Мамандыққа кіріспе» пәні бойынша балдардың таратылуы

2 кесте

Білім алушы білімін бағалау шкаласы:

7. 
   ӘДЕБИЕТ
   
   1. 
      Негізгі әдебиет
      

7.1.2 Смит В. Органический синтез: наука и искусство / В. Смит, А. Бочков – М.: Мир, 2001. – 573 с.

7.1.3 Аблесимов Н.Е. Синопсис химии: Справочно-учебное пособие по общей химии – Хабаровск: Изд-во ДВГУПС, 2005. – 84 с.

7.1.4 Бесков В.С., Сафронов В.С. Общая химическая технология и основы промышленной экологии: Учебник для ВУЗов. – М.: Химия, 1999. – 472 с.

7.1.5 Химия и жизнь - XXI век. – 2009. – № 5. – С. 49-52.

7.1.6 Интернет ресурсы.

7.2 Қосымша әдебиет

7.2.2 Бенедек П., Ласло А., Научные основы химической технологии, Л., 1970.

7.2.3 Лебедев Н.Н., Химия и технология основного органического и нефтехимического синтеза, М., 1971.

7.2.4 Хайлов В.С., Брандт Б.Б., Введение в технологию основного органического синтеза, Л., 1969.

7.2.5 Юкельсон И.И., Технология основного органического синтеза, М., 1968.

7.2.6 Об утверждении Программы по развитию химической промышленности Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 сентября 2010 года № 1001. [Электрон. Ресурс].- 2010. – URL: http://city.tomsk.net/~amiak/htm (қатысу мерзімі: 12.08.2014).