Бағдарламасы «Мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық тәрбие теориясы мен әдістемесі»

Семей 2014 2015 оқу жылы

Мазмұны

2.Пән құрылымы (модульдің)

3.Пән мазмұны (модульдің)

3.1 Микромодуль (блок) 1

3.2 Микромодуль (блок) 2

4. Пәннің оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтылуы (модульдің)

5. Материалдық-техникалық қамтылуы

1 Түсінік хат

Пәннің маңыздылығы

Жалпы бұл бұл пән «Мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық тәрбие теориясы мен әдістемесі» 5В010100 «Мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу» мамандығы бойынша жоғары оқу орының 3 – курс студенттерінің 5 семестріне, 3 кредит 135(сағат) яғни, іштей және сырттай оқитындарға арналған.

балалар бақшасында музыкалық тәрбие теориясын оқыту мәселелерін, мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеу мамандығы бойынша мұғалімдердің өз бетімен музыкалық білім алуға қажеттілікті қалыптастыру, алған білімдерін практикада қолдану, жалпы бала-бақшадағы топтардың жас ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, бейімділіктерін ескере отырып, музыкалық жұмыстардың әдістемелерін меңгеруге көмектесу. Өз тәжірбиелерін жинақтау үшін шығармашылық ізденуіне жағдай жасау.

Философия, музыкатану, психология және ғылымдармен үздіксіз байланыс студенттерге ұланғайыр көркемдік және философиялық жалпы қорытындылауға жүйелі түрде қарастырып, анализ бен синтезді байланыстыруға, зерттеу мәселелрді ьіртұтас түрде көруге, музыкалық білім берудің табиғатын тануға мүмкіндік береді. Болашақ мектептке дейінгі музыка мұғалімінің жас ұрпақ бойына ең алғашқы білім негіздерін сіңіретін, олардың дағдылары мен машықтарының дұрыс бағытта қалыптасуын қамтамасыз ететін, ізгілікті және отаншылдық қасиеттерге баулитын тұлға. Оқушылардың рухани мәдениетін қалыптастырудың негізгі компонентінің бірі эстетикалық тәрбие. Музыкалық эстетикалық тәрбиенің маңызды бір бөлігі болып табылады. мектептке дейінгі ұйым тәрбиешілеріне қойылатын талаптар, музыкалық қабілеттері, көркемдік-шығармашылық, музыка өнері және ерекшеліктері, музыкалық бейне, музыка тілі, музыкалық сөйлеу ұғымдарына сипаттамалары айтылады. Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік-рольдік ойындары. Мектепке дейінгі балалардың драмалау ойындар. Мектепке дейінгі балалардың құрылыс ойындары. Дидактикалық ойындар-оқыту құралы.

Студенттерге мектепке дейінгі балалардың музыкалық іс-әрекетінің ерекшелігін, оның түрлері туралы білім беріп, ұйымдастыру дағдыларын, мектептке дейінгі ұйым тәрбиешілерін кәсіби-педагогикалық дайындауға бағытталған пәндердің бірі музыка тәрбиесі теориясы мен әдістемесін, эстетикалық-педагогикалық шеберлік негіздерін қалыптастыру .

• 
  студенттердің пән мазмұны, оның бөлімдері, бағыттары туралы түсініктер алуларына мүмкіндік туғызу;
  
• 
  мектептке дейінгі балалармен музыкалық жұмыстың әдістемесін меңгерту;
  
• 
  музыкалық қызметке қажетті кәсіби педагогикалық сапасын қалыптастыру
  
• 
  балалар бақшасында музыкалық тәрбие теориясын оқыту мәселелері бойынша өз бетімен білім алуға қажеттілікті қалыптастыру;
  
• 
  балалар бақшасында музыкалық тәрбие теориясын оқыту мәселелері бойынша дәрежеде музыкалық білім берудің педагогикалық мәселелерін дұрыс ұғынуына мүмкіндік беру;
  
• 
  Музыкаға деген сүйіспеншілік пен құштарлықты тәрбиелеу. Бұл міндет баланың естіген шығармаларының мазмұнын тереңірек сезіп, түсінуіне көмектесетін музыкалық кабылдағыштығын, музыканы есте ұстау қабілетін дамыту жолымен шешіледі. Музыканың тәрбиелік ықпалы жүзеге асырылады.
  
• 
  Балаларды алуан түрлі музыкалық шығармалармен таныстырып, олардың музыкалық әсерлерін байыта беру керек.
  

Музыкаға деген сүйіспеншілік пен құштарлықты тәрбиелеу. Бұл міндет баланың естіген шығармаларының мазмұнын тереңірек сезіп, түсінуіне көмектесетін музыкалық кабылдағыштығын, музыканы есте ұстау қабілетін дамыту жолымен шешіледі. Музыканың тәрбиелік ықпалы жүзеге асырылады. Балаларды алуан түрлі музыкалық шығармалармен таныстырып, олардың музыкалық әсерлерін байыта беру керек.

Балаларды музыканың ең қарапайым ұғымдарымен таныстыру, музыка тыңдау, ән айту, музыкалық-ырғақтық қимыл, балалардың музыкалық аспаптарында ойнау саласындағы дағдыларын дамыту, меңгеру қажет.

• 
  - Музыканың балаларға түсінікті барлық түрлерінде: ойындар мен хороводтарда характерлік образдарды беруде; үйренген би қимылдарын өздері тапқан жаңа үйлесімдерге пайдалануда; ойдан шығарған шағын әндер мен қайырымдарды айтуда шығармашылық белсенділікті дамыта беру керек. Сонда дербес, үйренген репертуарды күнделікті өмірде қолдануға деген инициатива мен талпыныс, музыкалық аспаптарда ойнауға, ән салып, би билеуге деген құлшыныс қалыптасады. Материалдарды жалпы қортындылауда зерттеулік әдістерді құру, алған білімдерін практикада қолдану
  

- өз ойын ашық айта білу;

- тұлға ретінде қалыптасады;

- өзін-өзі бағалай біледі;

- өз ісіне жауапкершілікпен қарайды;

- ортақ шешімге келеді;

- еңбекке араласады;

- бірін-бірі сыйлайды, санасады;

• 
  - музыкалық жұмыстардың әдіснамасында өзінің тәжірбиелерін жинауда творчестволық ізденуіне жағдай жасау;
  
• 
  болашақ музыка мұғалімінің жеке тұлғалық кәсіби-педагогикалық қасиеттерін тауып алуына көмектесу.
  
• 
  Семинар сабақтарында келесі іскерліктер қалыптасады:
  
• 
  музыкалық білім бердің педагогикамен байланысты философиялық, жалпы ғылыми және жеке ғылыми сипаттағы әдебиетіне кәсіби талдау жасау;
  
• 
  музыкалық білім берудің мазмұнына және процесіне, өздк қызметіне, оқушыларға жеке тұлғалық кәсіби рефлексияны білдіру.
  

• 
  Коммуникативті: қазақ, орыс, шетел тілдері, қарым-қатынас технологиясы, педагогикалық және көпмәдениеттілік, көпэтикалық.
  
• 
  Технологиялық: педагогикалық иноватика, педагогикалық технология, жаңашылдыққа қабілетті болу, педагогикалық шеберлікті жетілдіруге ұмтылу және т.с.с.
  
• 
  Бақылаушы: педагогикалық менеджмент саласындағы білімдерді меңгеру, педагогикалық мониторингті іске асыру, бақылау-бағалау және т.с.с.
  
• 
  Ұйымдастырушылық-әдістемелік: оқу-инструктивті құжаттамалар, білім беру саласындаға нормотивті құжаттар,ағымдық оқу-ұйымдастыру құжаттары (дидактикалық, бақылау-өлшеу).
  
• 
  Бағдарламалық: пәндік, психологиялық-педагогикалық, әдістемелік білімдер жүйесі.
  
• 
  Пәнаралық: педагогикалық интеграция теориясы саласындағы білімдерді меңгеру, педагогикалық міндеттерді шешу барысында түрлі пәндер саласындағы білімдерді біріктірубіліктіліктері мен дағдыларын меңгеру, әлеуметтік серіктестікке және педагогикалық ынтымақтастыққа қабілетті болу.
  
• 
  Әлеуметтік: адам құқықтары саласындағы білімдерді меңгеру, бала құқығы мен мүддесін қорғау, кәсіби абырой мен педагог қадір-қасиеті, педагогикалық этика.
  
• 
  Дамытушылық: заманауи педагогикалық білімдерді меңгеру, жоғары кәсіби педагогикалық іс-тәжірибелерді игеру, жинақтау, тарату.
  
• 
  Креативтік: шығармашылық қызметтің теориялық негіздері, шығармашылық психологиясы саласындағы білімді меңгеру, стандартты емес альтернативті шешімдер таба білу.
  

• 
  Білімдік (педагогикалық) қызмет саласында: оқыту, тәрбиелеу, қазіргі заманауи әдістері мен тәсілдері, сөйлесу мәдениеті, музыка мұғалімнің кәсіби қызметін жинақтай білу.
  
• 
  Эксперименттік-зерттеу саласында: музыкаға әуес жеке тұлғамен жұмыс жасауға, жалпы білім беру және ғылыми зертханаларда , мекемелерде зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру барысында музыкадағы зерттеу жұмыстарының негіздерін білу. Музыка саласында компьютерлік технологияны қолдана білу.
  
• 
  Ұйымдастыру-басқару қызметі саласында: білім беретін және музыка мектептерінде сабақ, сабақтан тыс жұмыстар мен іс-шараларады ұйымдастыра білу, ұлттық, жалпы мерекелерді ұйымдастыра білу, көпшіліктің денсаулығын арттыру жұмыстарын ұйымдастыра білу, үйірмелердің түрлерінен жарыстарда төрешілік қызметін атқаруды игеру. білім берудің жаңа технологияларын игеру және практика барысында қолдана білу, оқыту мен үйретудің тиімді әдістерін таңдап, дұрыс қолдана білу,
  
• 
  Оқу-тәрбиелік қызмет саласында: сыныптан тыс тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру, нақты тәрбиелік міндеттерді конструктивті шешудің әдістері мен тәсілдерін меңгеру, өз пәні бойынша сыныптан тыс жұмыстардың оңтайлы әдістерін қолдану, сынып оқушыларымен ата-аналармен жақсы қарым-қатынас орнату.
  

осы пәнді меңгеру үшін, келесі пәндер бойынша алынған білімге сүйенуіміз қажет: педагогика, педагогика тарихы, мектепке дейінгі психология, мектепке дейінгі педагогика, Педагогикалық практика. жас ерекшелік физиологиясы мен гигиенасы, музыка негіздерінің теориясы.педагогикалық практикада алынған білімдерін қорытындылайды.

Психология әдістемесі, оқу – педагогикалық практикасы, өзін-өзі тану.

3.1.1 Тақырып: «Мектеп жасына дейінгі балалардың музыкалық тәрбие теориясы мен әдістемесі пәнінің мақсаты және міндеттері».

1. 
   Музыка пәнінің алатын орны
   
2. 
   2.Музыканың басқа пәндермен байланысы
   
3. 
   3.Көркемдік-шығармашылық қабілеттері
   

1. 
   Балалар бақшасының педагогикалық ұжымы ата – аналармен музыка тәрбиесі мәселелері жөніндегі жұмысарын ұйымдастыру.
   
2. 
   Музыкалық сабақтар өтетін залдарды әзірлеу.
   
3. 
   Перспективалық және календарьлық жоспарлау–
   

3.1.3 Тақырып: Мектепке дейінгі ұйым педагогикалық үдеріс жүйесіне сипаттама

1. 
   Мектептке дейінгі балалрдың музыкалық қызметтерінің өзгешелігіне сипаттама, балалрдың музыканы танып, ажырата алатын жолдары
   
2. 
   Балалардың музыкалық қызметінің түрлері
   
3. 
   Мектепке дейінгі балалардың музыкалық шығармашылық мәселелріне Б.М.Теплов, Л.С. Выготскийлердің және т.б. көзқарастары
   
   4. 
      Тақырып: Музыкалық өнер және көркемдік іс-әрекет мектептке дейінгі балаларға музыкалық тәрбие беру және дамыту негіздері
      
4. 
   . Музыка өнері және ерекшеліктері
   

2. 
   Балалардың музыкалық және эмоциональды дамуының өзара байланысы
   
3. 
   Мектепке дейінгі балаларға музыкалық тәрбие берудің міндеттері мен негізгі мазмұны
   

3.2.1 Тақырып: Баланы дамыту тұжырымдамасы балалардың музыкалық іс-әрекет субъектісі ретінде

2. 
   Тақырып: Мектепке дейінгі музыкалық тәрбие беру және дамыту әдістемесі: диагностикалау, ұйымдастыру, өзара әрекеті
   

1. 
   түрлі музыкалық сауаттылығын меңгеру кезінде есту
   қабілетіне биіктік-ырғақтық қатынасының ұйымдастыру;
   - музыканың тақырыптық дамуын байқауы, нұсқауы және
   қорытынды бөлімдерін экспозициядан айыруы;
   - музыкадағы өзгерістерді білу - тақырыптық ұқсастығы,
   айырмашылығы, бағыттылығы және өзінің санасында тыңдалған музыканың бейнесі
   

2. 
   Тақырып: Музыкалық іс-әрекет түрлері: бала-тыңдаушы, бала-орындаушы, бала-шығармашыл
   
1. 
   Музыкалық білім беру мазмұны ретіндегі музыкалық репертуар
   
2. 
   2. Адамға музыканың әсер етуі.
   
3. 
   3.Музыкалық репертуарларды іріктеу арқылы музыкаға қызығушылығын қалыптастыру (Э.Григ, А.Хачатурян, Л.В.Бетховен, В.Моцарт, қазақ композиторлары М.Төлебаев, Қ.Қуатбаев, Ө.Байділдаев, И.Нүсіпбаев)
   

1. 1.Балаларға музыкалық тәрбие беруде музыкалық қызметтердің түрлері (Қабылдау, орындаушылық, шығармашылық)

2. Балалрдың музыкалық тәрбиесінің міндеттері

3. Музыкалық дидактикалық ойындар мен музыкалық оқу құралдарын талдау

1.Мектептке дейінгі балалардың музыыкалық қызметтерін ұйымдастырудың басты формасы – музыкалық сабақтар.

2. Музыкалық сабақтарының түрлерінің жалпылама сипаттамасы (жеке, топтық, фронтальдық)

3. Типтік сабақтар және оның құрылымының көп нұсқалығы, тақырыптық және кешенді сабақтар

3.2.5 Тақырып: Музыка жетекшісі: педагог тәрбиешілердің және ата-аналармен ынтымақтастықта болу.

1.Мектептке дейінгі балалармен музыкалық сабақтарды ұйымдастырудың шарттары

2. Мерекелік ертеңгіліктер және ойын сауықтар

Міндеттері:

- әр тақырыпты меңгерту мақсатымен жүйелі білім беру;

- әр тақырып бойынша негізгі түсініктермен таныстыру және меңгерту;

- пәнге қызығушылығын тудыру және ары қарай өздігінен жұмыс істей білуге үйрету;

- курс бойынша тиісті білімді меңгеру үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету.

Жоғары оқу орындарында оқытуды ұйымдастырудың негізгі формаларының бірі – дәріс болып табылады. Ол студенттерге олар үшін күрделі және жаңа ақпараттарды беруге тиімді. Дәріс студенттерде пәнге қызығушылық тудырады, алынған білімді практикалық міндеттерді шешуде қолдануға көмектеседі, тақырыптың және қарастырылып отырған материалдың теориялық жақтарын ашып көрсетеді.

Дәріс - студенттерде өздігінен терең білім алуға ізденіс туғызады. Дәрісті тыңдау – бұл өзара бір–бірімен байланысқан танымдық үрдістердің (зейін, түйсік, қабылдау, ес, қиял, ойлау) бірлігі.

Сіздің курс бойынша жан-жақты білім алуыңыз дәріс сабақтарын толық тыңдауыңызға байланысты екенін еш ұмытпаңыз. Сондықтан бағдарлама мазмұнында берілген дәріс сабақтарын алдын-ала қарастырып жүріңіз. Сіздің білімініңізің деңгейі тек өзіңіздің жауапкершілігіңіз және өздігіңізден жұмыс жасау қабілетіңізге тікелей байланысты болады.

Дәріс сабағын тыңдау және жазуға даярлық: сабаққа кешікпеңіз; дәріс дәптеріңіз және қаламыңызды ұмытпаңыз; дәріс барысында мәтінді қалмай жазып отыруға талпыныңыз, ол тәжірибелік сабақтарға, өздік жұмыстарға даярлануда негіз болады.

Міндеттері:

- дәріс және тәжірибелік сабақтарында алған білімдерін тереңдету;

- теорияны практикамен байланыстыру;

- библиографиямен жұмыс істеу іскерлігі мен дағдыларын жетілдіру;

- алынған білімі негізінде мәселелік сұрақтарды өздігінен шешу;

- психологиялық-педагогикалық бақылау жүргізудің практикалық дағдыларын жетілдіру;

- зерттеушілік, ізденушілік іскерліктерін жетілдіру;

- өздігінен жұмыс істеу іскерліктері мен дағдыларын дамыту;

- ойын еркін жеткізе білуге және оны қорғай білуге үйрету.

Оқытушы жетекшілігімен және өздігіңізден орындайтын өздік жұмысыңыз Сіздің курс бойынша меңгеретін біліміңізге және рейтинг бойынша жинайтын ұпайыңызға айтарлықтай ықпал жасайтынын ұмытпаңыз, сол себепті әрбір өздік жұмыс тапсырмасын өзіңіз дербес орындаңыз, тапсырманы орындауға мұқият қараңыз, әрі жауапты болыңыз. Өздік жұмыс тапсырмаларын орындау барысында басқадан көшіргеніңіз немесе басқаға көшірткеніңіз үшін жұмысыңыз мүлдем есептелінбеуі немесе бағасы төмендетілуі мүмкін.

Өздік жұмысын орындау формалары әр түрлі: кесте, таблица құру, реферат, коллоквиум, сөзжұмбақ, пікірталас, конспект бойынша талдау, аннотация жазу және т.б. Оларды орындау үшін оқу әдістемелік кешеннің мазмұнында жалпы әдістемелік нұсқаулар берілген.

1. 
   Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.
   
2. 
   Біліммен нәтижелі шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында даялануға дағдылану.
   
3. 
   Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.
   
4. 
   Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі оқытушылардан, кітапхана қызметкерлерінен ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.
   
5. 
   Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.
   
6. 
   Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.
   
7. 
   Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.
   

Өздік жұмысты орындау барысында ерік қалыптасады, жұмысқа қабілет, зейін, оқу еңбегі, тәртібі тәрбиеленеді.

Берілген тақырыпты конспектілеуге қойылатын негізгі талаптар:

1. 
   Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
   
2. 
   Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
   
3. 
   Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
   
4. 
   Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс.
   
5. 
   Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
   

1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің № 2 ғимаратындағы № 210 дәрісхана.