М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін» Институт директоры
Маулетова С.А.
«__»__________ 2010ж.
«Мәдениет және өнер» институты
«Вокал және аспаптық өнер» кафедрасы
«Ішекті аспаптар,Үрмелі» мамандығы бойынша
кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған
«Оркестрді дирижерлау»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Курс – 3 Семестр – 5
Кредит саны - 1
Дәріс – сағат
Практикалық сабақ – 15 сағат
Оқытушының жетекшілігімен
студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 15 сағат
СӨЖ – 15 сағат
Емтихан –5-ші семестрде
Барлығы –45 сағат
Орал 2010 ж.
Пәннің оқу әдістемелік кешені
М.Өтемісов атындағы БҚМУ типтік бағдарламасы Орал 2007 ж.
негізінде әзірленді.
Құрастырушы: оқытушы Әлімбаева Г.Б.
Келісілді: ОҮҰ және ОӘЖБ жетекшісі А.А.Какимова
«Вокал және аспаптық өнер» кафедрасының отырысында қарастырылды
ж. №__ хаттама
Кафедра меңгерушісі: ______________Габдуллина.А.Қ.
ОӘК төрағасы Гусманов С.С.
2.Пән бойынша оқыту бағдарламасы – М.Өтемісов атындағы БҚМУ типтік
бағдарламасы Орал 2007 ж.негізінде әзірленді-№4 оқу ғимаратының кітапханасында.
Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет
М.Өтемісов атындағы БҚМУ, «Мәдениет және өнер» институты «Вокал және аспаптық өнер» кафедрасының оқытушы Әлімбаева Г.Б.
Пән туралы мәлімет: оркестрді дирижерлау
Сабақ кестесі:
Оқу тоқсаны 15 оқу аптасынан тұрады.
Аптасына 1 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат бір байланыс сағатынан ( дәріс, практика) және оқытушының басқарумен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ, СӨЖ)
Сабақтар
|
Өткізілу уақыты
|
Сабақтар
|
Өткізілу уақыты
|
Сабақтар
|
Өткізілу уақыты
|
Байланыс сағаты 1
|
50 мин
|
СМЖӨЖ
1 сағат
|
50 мин.
|
СӨЖ
1 сағат
|
50 мин.
|
Оқу жоспарынан көшірме:
Курс
|
Семестр
|
Кредит саны
|
Дәрістер
|
Практикалық сабақтар
|
ОЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау
түрі
|
3
|
5
|
1
|
-
|
15
|
15
|
15
|
45
|
Шығарма емтихан
|
Кіріспе: Дирижерлау пәні студенттердің қабілетін жүйелі дамытуды, оның көркемдік талғам-талабын, кәсіби шеберлігін жетілдіруді көздейді. Оқу процесінде дирижерлық аппарат және оның қойылуы, дирижерлау техникасы, динамикаға қарама-қарсы салыстырудың кестелері мен қарапайым және күрделі метрдегі, жәй және жоғары қарқындағы шығармаларды дирижерлау машығы, тактының әртүрлі бөліктерін алу, дем алу үшін цезур, кідіріс музыкалық үзінділердің аяқталуын орындауды көрсету әдістері қарастырылады.
Курстың қысқаша сипаттамасы: Дирижерлық өнердің жекелеген элементтерін, теориялық білімдер қажеті мен жалпы музыкалық зердені игеруден бастап, композитордың идеялық – эстетикалық сенім қазығын, оның музыкалық ойлау әдісін және ой ағымдарын шығармашылықты, көркемдеп қорыта білу. Құралдарын айқара ашқанға дейінгі аралықта орындаушылық қызметінің принциптері мен әдістерін меңгеруді қамтиды.
Курстың мақсаты: Студентте өзінің музыкалық есту, ырғақтық өрнектерді дәл сезіну, музыканы есте сақтау, музыкалық ұшқыр қиял (ой) және әртістілік қабілеттерін жетілдіре дамыту; дирижерлық өнердің жекелеген элементтерін, теориялық оқыту тәсілдерін игеру, орындаушылық қызметінің принциптері мен әдістерін меңгеру оқу барысында алған білім мен дағдыларын іс жүзінде, яғни оркестрмен жұмыс істеу кезінде көрсете білу, шығарманың жалпы тұтастығын тыңдаушыларға жеткізе білуге тәрбиелеу.
Курстың міндеттері: Болашақ маманның ой-өрісін, көркемдік эстетикалық талғамы кеңейу үшін:
- дирижер партитура бойынша оның музыкалық пішіні, гармониялық құрылымы, тоналдік талдау жасау;
- ұжымдық көркемдік –орындаушылық дәстүрді сақтап, дамыту;
- оркестрмен әр дәуірдің, әр түрлі үлгідегі шығармаларына дирижерлық жасау;
әнші, жеке аспапта орындаушыларды сүйемелдеу білуге үйрету.
Оқыту әдістемесі: Оқу бағдарламасының талаптары жеке студенттін музыка жағынан дайындығы, білім деңгейі мен мүмкіншіліктері ескеріледі. Курстың бағдарламасы нақтылы шығармаларды үйреніп оның орындау тәсілдерін меңгеру арқылы орындалады. Дирижерларды дайындау тәжірибесінде кластағы дайындық болашақ оркестр ұжымының орнына пианист-концертмейстердің көмегімен өтеді. Пианист-концермейстердің орындауындағы шығармаларды практикалық тұрғыдан басқару жаңа бастаған студентке дирижерлық өнерді үйренуіне, дирижерлық техниканың негіздерін игеруіне көмектеседі.
Пререквизиттер: теория, сольфеджио, гармония, аспаптану, партитураны оқу, оркестрге өңдеп түсіру.
Постреквизиттер: дирижерлық аппарат, музыкалық мәнерлеу, екі қолдың міндеті, метрлік көрсеткіштер, ауфтакт, дыбысты көрсету және тоқтату, амплитуда, динамика, агогика, оркестр.
Сабақ мазмұны мен кестесі
1 апта:
№ 1 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Л.Бетховен «Экосезы»
мазмұны: «Бастау» әдісі
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны шығарманың екпінімен есептегенде оның метрикалық бір бөлігіне тең ұзақтығы бар, жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып,тактының әлді немесе әлсіз үлестерінен басталу қимылын қолдану.
2 апта:
№ 2 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Л.Бетховен «Экосезы»
мазмұны: Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
СӨЖ мазмұны:шығарманың өлшеміне байланысты қабылданған белгілі бір үлгіні қолдану,қол қимылдары арқылы метрлік есепті көрсету;
ырғақтың кестелі қозғалыстарын көрсету негіздері,әртүрлі өлшеулерді көрсетілген өлшем көрсеткішінде кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты қолдану.
3 апта:
№ 3 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Л.Бетховен «Экосезы»
мазмұны: Дирижерлық бейнелеу құралдары.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: дирижерлау кезінде дыбыс шығару түрлерінің көрсету әдістерін қолдану.
4 апта:
№ 4 Практикалық сабақ:
тақырыбы:. Л.Бетховен «Экосезы»
мазмұны: Екпін,Динамикалық шарттар.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: қол сермеу көлемінің екпінге тәуелділігі, қол қимылының екпінмен байланысы, бірқалыпты екпіннен әртүрлі жылдамдықтағы екпіндерге ауысу әдісін қолдану;
қол сермеу көлемінің дыбыс күшіне тәуелділігі, қол қимылының дыбыс күшімен байланысы,әртүрлі дыбыс күшіне ауысу әдісін қолдану.
5 апта:
№ 5 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Л.Бетховен «Экосезы»
мазмұны: «Аяқтау» әдісі.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны:шығарманың екпінімен есептегенде соңғы тактыдағы берілген әлді немесе әлсіз үлестердегі аяқталу дыбысының ұзақтығына тең,жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып бітіру қимылын қолдану.
әдебиет: Золотая лира I Москва1987.
6 апта:
№ 6 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Ф. Шуберт «Серенада»
мазмұны: «Бастау» әдісі
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны шығарманың екпінімен есептегенде оның метрикалық бір бөлігіне тең ұзақтығы бар, жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып,тактының әлді немесе әлсіз үлестерінен басталу қимылын қолдану.
7 апта:
№ 7 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Ф. Шуберт «Серенада»
мазмұны: Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
СӨЖ мазмұны:шығарманың өлшеміне байланысты қабылданған белгілі бір үлгіні қолдану,қол қимылдары арқылы метрлік есепті көрсету;
ырғақтың кестелі қозғалыстарын көрсету негіздері,әртүрлі өлшеулерді көрсетілген өлшем көрсеткішінде кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты қолдану.
8 апта:
№ 8 Практикалық сабақ:
тақырыбы:. Ф. Шуберт «Серенада»
мазмұны: Дирижерлық бейнелеу құралдары.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: дирижерлау кезінде дыбыс шығару түрлерінің көрсету әдістерін қолдану.
9 апта:
№ 9 Практикалық сабақ:
тақырыбы: Ф. Шуберт «Серенада»
мазмұны: Екпін,Динамикалық шарттар.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: қол сермеу көлемінің екпінге тәуелділігі, қол қимылының екпінмен байланысы, бірқалыпты екпіннен әртүрлі жылдамдықтағы екпіндерге ауысу әдісін қолдану;
қол сермеу көлемінің дыбыс күшіне тәуелділігі, қол қимылының дыбыс күшімен байланысы,әртүрлі дыбыс күшіне ауысу әдісін қолдану.
10 апта:
№ 10 Практикалық сабақ:
тақырыбы Ф. Шуберт «Серенада»
мазмұны: «Аяқтау» әдісі.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны:шығарманың екпінімен есептегенде соңғы тактыдағы берілген әлді немесе әлсіз үлестердегі аяқталу дыбысының ұзақтығына тең,жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып бітіру қимылын қолдану.
әдебиет: Золотая лира I Москва1987.
11 апта:
№ 11 Практикалық сабақ:
тақырыбы: А.Хачатурян «Андантино»
мазмұны: «Бастау» әдісі
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны шығарманың екпінімен есептегенде оның метрикалық бір бөлігіне тең ұзақтығы бар, жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып,тактының әлді немесе әлсіз үлестерінен басталу қимылын қолдану.
12 апта:
№ 12 Практикалық сабақ:
тақырыбы: А.Хачатурян «Андантино»
мазмұны: Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
СӨЖ мазмұны:шығарманың өлшеміне байланысты қабылданған белгілі бір үлгіні қолдану,қол қимылдары арқылы метрлік есепті көрсету;
ырғақтың кестелі қозғалыстарын көрсету негіздері,әртүрлі өлшеулерді көрсетілген өлшем көрсеткішінде кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты қолдану.
13 апта:
№ 13 Практикалық сабақ:
тақырыбы: А.Хачатурян «Андантино»
мазмұны: Дирижерлық бейнелеу құралдары.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,бағыты,түрлері, ерекшелігі.
Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: дирижерлау кезінде дыбыс шығару түрлерінің көрсету әдістерін қолдану.
14 апта:
№ 14 Практикалық сабақ:
тақырыбы: А.Хачатурян «Андантино»
мазмұны: Екпін,Динамикалық шарттар.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,түрлері,ерекшелігі,жылдамдығы.
СӨЖ мазмұны: қол сермеу көлемінің екпінге тәуелділігі, қол қимылының екпінмен байланысы, бірқалыпты екпіннен әртүрлі жылдамдықтағы екпіндерге ауысу әдісін қолдану;
қол сермеу көлемінің дыбыс күшіне тәуелділігі, қол қимылының дыбыс күшімен байланысы,әртүрлі дыбыс күшіне ауысу әдісін қолдану.
15 апта:
№ 15 Практикалық сабақ:
тақырыбы: А.Хачатурян «Андантино»
мазмұны: «Аяқтау» әдісі.
СОӨЖ мазмұны: Көрсету тәсілдері,дайындық кезеңі,бағыты, түрлері, ұзақтығы.
СӨЖ мазмұны:шығарманың екпінімен есептегенде соңғы тактыдағы берілген әлді немесе әлсіз үлестердегі аяқталу дыбысының ұзақтығына тең,жоғары немесе төмен бағыттағы көрсету әдісінің дыбыс күшінің ерекшелігін пайдалана отырып бітіру қимылын қолдану.
әдебиет: Золотая лира I Москва1987.
Негізгі және қосымша әдебиет тізімі.
1. Б.Хайкин. Беседа о дирижерском ремесле. Москва 1973.
2. Дирижерское исполнительство. (сост. Лео. Гинсбург) «Музыка» 1975.
3.Л.Хамиди, Х.Тастанов. Дирижерлық негіздері. Алматы 1980.
4. М.Канерштейн. Вопросы дирижирования. Москва 1965.
5. С.Казачков. Дирижерский аппарат и его постановка. Москва 1967.
6. А.Иванов-Радкевич. О воспитании дирижера. Москва 1973.
7. А.Иванов-Радквич. Пособие для начинающих дирижеров. Москва 1977.
8. С.Байжұманов. Халық аспаптар оркестрі. Алматы 1993.
9. Ж. Бегендіков. Халық оркестрін ұйымдастыру және жетекшілік ету. Алматы 1992.
10.Э.Кан Элементы дирижирования. «Музыка» Ленинградское отделение. 1980
11. Золотая лира I Москва 1987.
12. Золотая лира II Москва 1988.
13. Е. Брусиловский. Фортепианоға арналған 16 шығарма. Алматы 1966
14. Л.Мохель, О. Зимина. Самоучитель игры на фортепиано Москва. 1989
15. Хрестоматия по дирижированию выпуска № 4,5,6, Москва. 1992
16. Орфей Москва 1988
17. А.Жайымов Домбыра үйрену мектебі. Алматы 1992
18. Ғ.Молдакаримова. Қобыз үйрену мектебі. Алматы 2001
19. А.Тоқтағанов Күй қастерлі әуез. Алматы 1998
20.Ш.Қажығалиев. «Өнер» 1984 ж.
21.Н.Малько. Основы техники дирижирования. 1965.
22.Университеттер мен педагогикалық жоғары оқу орындарының бағдарламасы № 32 жинақ. 1994.
3. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі.
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Сабаққа қатысу белсенділігі
|
Оқу процесіне белсене қатысуы
|
Тізімде көрсетілген бойынша
|
1-15
|
15
|
дирижерлау
|
2.
|
Үй тапсырмасы
|
Үй тапсырмасын орындау
|
Тізімде көрсетілген бойынша
|
1-15
|
15
|
дирижерлау
|
3.
|
Глоссарий
|
Музыкалық терминдерді меңгеру
|
Музыкалық терминдер
|
1-15
|
15
|
ауызша
|
4.
|
Шығарманы
дирижерлеу
|
Шығарманы
меңгеру
|
Тізімде көрсетілген бойынша
|
1-15
|
15
|
дирижерлеу
|
Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы.
№
|
Әдебиет атауы
|
Барлығы
|
Ескерту
|
Кітапханада
|
Кафедрада
|
Студенттердің
қамтылу пайызы (%)
|
Электронды түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1.
|
Золотая лира I Москва1987.
|
2
|
|
|
|
|
2.
|
Золотая лира II Москва1988.
|
2
|
|
|
|
|
3.
|
Е. Брусиловский. Фортепианоға арналған 16 шығарма. Алматы 1966
|
|
|
|
|
оқытушыда
|
4.
|
Л.Мохель,О.Зимина Самоучитель игры на фортепиано Москва 1968
|
1
|
|
|
|
|
5.
|
Хрестоматия по дирижированию выпуск № 4,5,6 Москва 1992
|
1
|
|
|
|
|
6.
|
Орфей Москва 1988
|
1
|
|
|
|
|
7.
|
А.Иванов-Радкевич Пособие для начинающих дирижеров Москва 1977
|
|
|
|
|
оқытушыда
|
8.
|
А.Жайымов. Домбыра үйрену мектебі Алматы 1992
|
7
|
|
|
|
|
9.
|
Ғ.Молдакаримова. Қобыз үйрену мектебі Алматы 2001
|
9
|
|
|
|
|
10.
|
А.Тоқтағанов Күй қастерлі әуез Алматы 1998
|
6
|
|
|
|
|
11.
|
П.Чайковский «Времена года»
|
2
|
|
|
|
|
12.
|
Школа игры для фортепиано 2003
|
2
|
|
|
|
|
Дәрістік кешен (дәріс тезистері, көрнекілік, таратылу материалдары, қажетті әдебиет тізімі). жоспарланбаған
6.Практикалық сабақтардың жоспары.
№
|
Тақырып
|
Мазмұны
|
Апта
|
Әдебиет
|
1
|
Л.Бетховен «Экосезы»
|
«Бастау» әдісі.
|
1
|
Золотая лира I Москва1987.
|
2
|
Л.Бетховен «Экосезы»
|
Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
|
2
|
Золотая лира I Москва1987.
|
3
|
Л.Бетховен «Экосезы»
|
Дирижерлық бейнелеу құралдары.
|
3
|
Золотая лира I Москва1987.
|
4.
|
Л.Бетховен «Экосезы»
|
Екпін,Динамикалық шарттар.
|
4
|
Золотая лира I Москва1987.
|
5.
|
Л.Бетховен «Экосезы»
|
«Аяқтау» әдісі.
|
5
|
Золотая лира I Москва1987.
|
6.
|
Ф. Шуберт «Серенада»
|
«Бастау» әдісі.
|
6
|
Золотая лира I Москва1987.
|
7.
|
Ф. Шуберт «Серенада»
|
Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
|
7
|
Золотая лира I Москва1987.
|
8.
|
Ф. Шуберт «Серенада»
|
Дирижерлық бейнелеу құралдары.
|
8
|
Золотая лира I Москва1987.
|
9.
|
Ф. Шуберт «Серенада»
|
Екпін,Динамикалық шарттар.
|
9
|
Золотая лира I Москва1987.
|
10.
|
Ф. Шуберт «Серенада»
|
«Аяқтау» әдісі.
|
10
|
Золотая лира I Москва1987.
|
11.
|
А.Хачатурян «Андантино»
|
«Бастау» әдісі.
|
11
|
Золотая лира I Москва 1987
|
12.
|
А.Хачатурян «Андантино»
|
Өлшем көрсеткіші; Ырғақ.
|
12
|
Золотая лира I Москва 1987
|
13.
|
А.Хачатурян «Андантино»
|
Дирижерлық бейнелеу құралдары.
|
13
|
Золотая лира I Москва 1987
|
14.
|
А.Хачатурян «Андантино»
|
Екпін,Динамикалық шарттар.
|
14
|
Золотая лира I Москва 1987
|
15.
|
А.Хачатурян «Андантино»
|
«Аяқтау» әдісі.
|
15
|
Золотая лира I Москва 1987
|
7. Пәннің оқыту жөніндегі әдістемелік нұсқаулар:
Дирижер шығармаға жетекшілік етер алдында дирижерлық негізгі қалыпқа көшіп, қолын көтереді. «Байқаңыздар» қимылынан кейін «тыныс»белгісі беріледі. «Тыныс»белгісі берілгеннен кейін екпінмен қол төмен түсіріледі де алғашқыдағыдай қимыл жасайды.Міне, дәл осы кезде шығарма басталып,орындалуы тиіс.Осы қимыл музыканың әрі екпінін,әрі өлшемін көрсетеді.Дирижерлық қимыл еркін болуы үшін бірқалыпты,иықтың бұлшық еттері бос,қол төмен немесе жоғары бағытта өз салмағымен қозғалуы керек.Дирижерлық көрсеткіштерді көрсетуде шығарманың өлшеміне байланысты қабылданған белгілі бір үлгіні қолдану,қол қимылдары арқылы метрлік есепті көрсету керек; дирижерлық бейнелеу құралдарын көрсетуде дирижерлау кезінде дыбыс шығарудың түрлерін көрсету әдістерін,дыбыс,такт үстіне орналасқан кідіріс белгісін қолдану керек.
Практикалық (семинарлық, студиялық) сабақтарға әдістемелік нұсқаулар
№ 1 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену,төменнен жоғары қарай орта екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып екі өлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің бірінші үлесіне сәйкес бастау әдісінің толық түрін қолдану.
№ 2 Практикалық сабақ:
тактілік өлшемді көрсететін негізгі заңдылықтарды игеру,берілген өлшемді әртүрлі дыбыс күшінің,екпіннің өзгерістерінде,дыбыс алып жүру әдістерінде меңгеру;
оң және сол қол арқылы көрсетілетін әртүрлі ырғақтық топтамалардың өзара үйлесімдігін айқындау,қолдың шығармадағы ырғақтық өзгешеліктеріне сәйкес тәуелді қимыл жасау әрекеттерін меңгеру.
№ 3 Практикалық сабақ:
дыбыс алыну түрлерін орындау заңдылықтарын игеру, төмен және жоғары бағытта әр үлесті үзбей, бөлек және қысқа көрсетіп дирижерлау;
үзілмей жалғасатын және аяқталатын кідіріс (фермата)көрсету әдістерін қолдану. дыбыс,такт үстіне орналасқан ферматада қол қимылының кідірту әдісін қолдану.
№ 4 Практикалық сабақ:
орташа екпінінде бірқалыпты,біртіндеп баяулата екпінінде бірте бірте жайлата немесе біртіндеп тездете екпінінде бірте бірте үдете түсе қол қимылын қолдану;
жәй дыбыс күшіне кіші көлемді, орташа дыбыс күшіне ортакөлемді, қатты дыбыс күшіне кең көлемді қол қимылын, дыбыс күшінің бірте-бірте күшейе түсуінде үдете немесе бәсеңдеуінде ақырындата қол қимылын қолдану.
№ 5 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену;жоғарыдан төмен қарай орта екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып екі өлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің бірінші үлесіндегі ширектік дыбыспен аяқтау әдісін қолдану.
№ 6 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену,төменнен жоғары қарай орта екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып үш өлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің бірінші үлесіне сәйкес бастау әдісінің толық түрін қолдану.
№ 7 Практикалық сабақ:
тактілік өлшемді көрсететін негізгі заңдылықтарды игеру,берілген өлшемді әртүрлі дыбыс күшінің,екпіннің өзгерістерінде,дыбыс алып жүру әдістерінде меңгеру;
оң және сол қол арқылы көрсетілетін әртүрлі ырғақтық топтамалардың өзара үйлесімдігін айқындау,қолдың шығармадағы ырғақтық өзгешеліктеріне сәйкес тәуелді қимыл жасау әрекеттерін меңгеру.
№ 8 Практикалық сабақ:
дыбыс алыну түрлерін орындау заңдылықтарын игеру, төмен,оңға және жоғары бағытта әр үлесті үзбей, бөлек және қысқа көрсетіп дирижерлау;
үзілмей жалғасатын және аяқталатын кідіріс (фермата) көрсету әдістерін қолдану. дыбыс,такт үстіне орналасқан ферматада қол қимылының кідірту әдісін қолдану.
№ 9 Практикалық сабақ:
орташа екпінінде бірқалыпты,біртіндеп баяулата екпінінде бірте бірте жайлата немесе біртіндеп тездете екпінінде бірте бірте үдете түсе қол қимылын қолдану;
жәй дыбыс күшіне кіші көлемді, орташа дыбыс күшіне ортакөлемді, қатты дыбыс күшіне кең көлемді қол қимылын, дыбыс күшінің бірте-бірте күшейе түсуінде үдете немесе бәсеңдеуінде ақырындата қол қимылын қолдану.
№ 10 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену,жоғарыдан төмен қарай орта екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып үш үөлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің екінші үлесіндегі жартылық дыбыспен аяқтау әдісін қолдану.
№ 11 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену,төменнен жоғары қарай орта екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып төрт өлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің бірінші үлесіне сәйкес бастау әдісінің толық түрін қолдану.
№ 12 Практикалық сабақ:
тактілік өлшемді көрсететін негізгі заңдылықтарды игеру,берілген өлшемді әртүрлі дыбыс күшінің,екпіннің өзгерістерінде,дыбыс алып жүру әдістерінде меңгеру;
оң және сол қол арқылы көрсетілетін әртүрлі ырғақтық топтамалардың өзара үйлесімдігін айқындау,қолдың шығармадағы ырғақтық өзгешеліктеріне сәйкес тәуелді қимыл жасау әрекеттерін меңгеру.
№ 13 Практикалық сабақ:
дыбыс алыну түрлерін орындау заңдылықтарын игеру, төмен,солға,оңға және жоғары бағытта әр үлесті үзбей, бөлек және қысқа көрсетіп дирижерлау; үзілмей жалғасатын және аяқталатын кідіріс (фермата) көрсету әдістерін қолдану. дыбыс,такт үстіне орналасқан ферматада қол қимылының кідірту әдісін қолдану.
№ 14 Практикалық сабақ:
орташа екпінінде бірқалыпты,біртіндеп баяулата екпінінде бірте бірте жайлата немесе біртіндеп тездете екпінінде бірте бірте үдете түсе қол қимылын қолдану;
жәй дыбыс күшіне кіші көлемді, орташа дыбыс күшіне ортакөлемді, қатты дыбыс күшіне кең көлемді қол қимылын, дыбыс күшінің бірте-бірте күшейе түсуінде үдете немесе бәсеңдеуінде ақырындата қол қимылын қолдану.
№ 15 Практикалық сабақ:
тактінің әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену,жоғарыдан төмен қарай асықпай екпінінде жәй дыбыс күшін пайдаланып төрт өлшеміндегі дирижерлық көрсеткіштің үшінші үлесіндегі жартылық ұстамды дыбыспен аяқтау әдісін қолдану.
СОӨЖ сабақтарға әдістемелік нұсқаулар
№ 1 әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену
№ 2 екі үлесті дирижерлау тәсілін игеру
кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты игеру
№ 3 әр үлесті үзбей,бөлек және қысқа дирижерлау
кідіріс (фермата)орындау тәсілін қолдану
№ 4 жылдам екпінін дирижерлау тәсілін қолдану
жәй,орташа және қатты дыбыс күшін қолдану
№ 5 әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену
№ 6 әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену
№ 7 үш үлесті дирижерлау тәсілін игеру
кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты игеру
№ 8 әр үлесті үзбей,бөлек және қысқа дирижерлау
кідіріс (фермата)орындау тәсілін қолдану
№ 9 жылдам екпінін дирижерлау тәсілін қолдану
жәй,орташа және қатты дыбыс күшін қолдану
№10 әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену
№11 әртүрлі үлес бөлшектерінен бастау әдісін үйрену
№12 төрт үлесті дирижерлау тәсілін игеру
кезектесіп келер ырғақтық қозғалысты игеру
№13 әр үлесті үзбей,бөлек және қысқа дирижерлау
кідіріс (фермата)орындау тәсілін қолдану
№14 жылдам екпінін дирижерлау тәсілін қолдану
жәй,орташа және қатты дыбыс күшін қолдану
№15 әртүрлі үлес бөлшектерінен аяқтау әдісін үйрену
8.Типтік есептеу, графикалық жұмыс, лабораторлық жұмыс, курстық проект (жұмыс) орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар. Жоспарланбаған
9.Студенттердің өзіндік жұмысына арналған материалдар: үйге берілген тапсырмалардың мәтіні, әр бір тақырып бойынша өзін-өзі тексеру материалдары, реферат т.б. ұй жұмыстары бойынша тапсырмалар, әдебиет тізімі және арналған уақыт көлемі.
- үй тапсырмаларының мәтіндері,
- әр-бір тақырып бойынша өзі-өзі бақылау үшін материалдары,
- реферат тақырыптары
- кейстер
- кроссвордтар
- есептер шығару
- жаттығулар
-аннотация
Аннотация-студенттің музыкалық білімін жалпы мәдени интеллектін кеңейту үшін студент өзіне берілген шығарманың авторы туралы мәлімет,шығарманың анықтамасы және оны талдау (екпін,өлшем,тональдық үндесуі,динамикалық шарттар,орындау әдісін көрсету (штрих)) жасауды жазбаша түрінде орындайды.
-екпін
-өлшем
-тональдық үндесуі
-динамикалық шарттар
-орындалу әдісі
әдебиет:Орыс,совет және шетел музыкалық әдебиеттер
Т.Крунтяева.,Н.Молокова.Музыкалық шетел терминдері-словарь. Москва 2004.
Коллоквиум
Студенттің музыкалық білімін жалпы мәдени интеллектін кеңейту үшін студент пікір алысуға, әңгімелесуге түседі
-шығарманың авторы туралы мәлімет
-шығарманың анықтамасы
-шығарманы талдау
-дирижерлық аппарат
-«тыныс» белгісі
-дирижерлық көрсеткіш
-оң және сол қолдың міндеттері
-штрихтар
әдебиет: Орыс, совет және шетел музыкалық әдебиетер Т.Крунтяева.,Н.Молокова.Музыкалық шетел терминдері-словарь. Москва 2004. Л.Хамиди, Х.Тастанов. Дирижерлық негіздері. Алматы 1980.
Глоссарии
-шығармада берілген музыкалық терминдердің аталуын,оның қазақ ,орыс және итальян тіліндегі аударма аттарын ауызша білу.
әдебиет. Т.Крунтяева.,Н.Молокова.Музыкалық шетел терминдері-словарь.Москва 2004.
ГЛОССАРИИ
Итальян тілі
|
Орыс тілі
|
Қазақ тілі
|
Adagio
|
Медленно
|
Асықпай, жайлап
|
Allegro
|
Быстро
|
Жылдам
|
Andante
|
Спокойно
|
Асықпай, орташа екпінмен
|
Accelerando
|
Ускоряя
|
Бірте-бірте тездеие
|
Cantabile
|
Певуче
|
әндете
|
Con moto
|
Подвижно
|
Жүрдек
|
Crescendo
|
Увеличивая силу звука
|
Дыбысты бірте-бірте күшейте
|
Diminuendo
|
Уменьшая силу звука
|
Дыбысты бірте-бірте ақырындата
|
Energico
|
Энергично
|
Жігерлі
|
Grave
|
Важно
|
Маңызды
|
Largo
|
Широко
|
өте жай, созып
|
Lento
|
связно
|
Жай, кең
|
Leggiero
|
Легко
|
Жеңіл
|
Maestoso
|
Торжественно
|
Салтанатты
|
Messo piano
|
Не очень тихо
|
Ақырынырақ
|
Moderato
|
Умеренно
|
Сабырмен, бір қалыпта
|
Sostenuto
|
Сдержанно
|
Ұстамды
|
staccato
|
Отрывистое исполнение звуков
|
Дыбыстың бөлек, қысқаша орындалуы
|
piano
|
Пиано
|
Ақырын, жай
|
Mezzopiano
|
Меццо-пиано
|
Ақырынырақ
|
Pianissimo
|
Пиатиссимо
|
өте ақырын, өте жай
|
Subito piano
|
Субито пиано
|
Кеңеттен жай
|
forte
|
Форте
|
Қатты
|
Mezzoforte
|
Меццо-форте
|
Қаттырақ
|
Fortissimo
|
Фортиссимо
|
өте қатты
|
Sforzando
|
Сфорцандо
|
Кенеттен, қатты бір мезеттік дыбыс
|
Poco a poco creshendo
|
Поко а поко крещендо
|
Бірте-бірте күшейту
|
Poco a poco diminuendo
|
Поко а поко диминуэндо
|
Бірте-бірте төмендету
|
Morendo
|
морендо
|
Тына қалу
|
piu
|
пью
|
Сәл көбірек
|
rallentando
|
замедляя
|
баяулата
|
10.Оқу, өндірістік және дипломалды сараманды өткізу жөнінде әдістемелік нұсқаулар және есеп құжаттарының түрі (егер пән бойынша қажет болса). Жоспарланбаған
11.Студенттің оқу жетістіктерін бақылау және бағалау материалдары (бақылау тапсырмалары, тесттік тапсырма, өзін-өзі даярлау сұрақтар тізімі, емтихандық билеттер және т.б.)
- білімді бағалау схемасы
- білімді бағалау саясаты
- письменные контрольные задания
- тестовые задания
- перечень вопросов для самоподготовки
- экзаменационные билеты
«Білімді бағалау схемасы»
№
|
Бағалау критериясы
|
Бағалау түрі
|
Апталар
|
%
|
барлығы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
1
|
Сабаққа қатысу белсенділігі
|
1
|
15
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
2
|
Үй тапсырмасы
|
1
|
15
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
3
|
Глоссарии
|
1
|
15
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
4
|
Шығарманы дирижерлеу
|
1
|
15
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
5
|
Р1 +Р2
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
Емтихан
|
|
40
|
|
7
|
Қортынды
|
|
100
|
Барлық семестр уақытында 2 рубеждік бақылау (8-ші – 15 – ші жұмада). Студенттердің үлгерімі бақылау уақытында максимальді көрсеткіш 60% құрайды. Семестр аяғында сабақ пәні бойынша емтихан өтеді. Максимальді көрсеткіш 40% құрайды. Екеуін қосқанда 100% құрайды. Емтихан тест түрінде, курсты теориялық және практикалық материалды қамтитын 30 сұрақтан тұруы керек.
Курс саясаты және іс-жосығы (процедурасы)
Студенттерге қойылатын талаптар:
Курсты бағалау бүкіл семестрді қамтиды, сондықтан студент барлық сабақ түрлерінде беделді түрде қатысуы керек. Максимальды балды студент қойған сұраққа нақты, дұрыс жауап берсе, жұмыстарын мұқия, толық жағдайда жауап берсе, ғана алады.
Сабаққа қатысуы: студент сабаққа міндетті түрде қатысуы керек. Жіберген сабақты міндетті түрде қайта өтеді.
Аудиториядағы жағдайы: сабаққа беделді қатысуы, сабаққа кешікпеуі керек. Ұялы телефонды айырып қоюы керек.
Үй тапсырмасы: берілген тапсырманы өз уақытында тапсыру керек. Сабақ кестесін бұзған кезде, себепсіз жағдай болса, қабылданбайды.
Жеке тапсырма: семестр бойы жеке жұмыстарды орындауы керек. Студент оны орындаған кезде ғана есептелінеді. Студент қате жазған болса, студентке қайтарылып, дұрыстап қайта тапсыруы керек. Бұл тапсырмалар бөлек-бөлек бағаланады, қорытынды баға әсер етеді.
Бақылау жұмысы: бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалады, сабақ аяғында тапсыруы керек. Сабақтан кейін қабылданбайды және бағаланбайды.
12.Оқу сабақтарының бағдарламалық және мультимедийлік қамтамасыздандыру (пәннің мазмұнына қарай). ПОӘК шығыс мәліметтерді және мекенжайы көрсетілу қажет – кітапхана, кафедра т.б. - жоспарланбаған
13.Арнаулы аудитория, кабинет және лабораториялар тізімі – корпус № 4 ауд. 109
Достарыңызбен бөлісу: |