Бағдарламасы syllabus семестр 5 оқу аптасынан және сессия аптасынан тұрады

1. Кеңестік жаңа тіл білімін қалыптастырған кім?

А. Ф.Ф.Фортунатов

В. Н.Я.Марр

С. К.Маркс

Д. Н.Трубецкой

Е. В.В. Радлов

2. Н.Я.Марр тілдердің туыстық төркінін, олардың семит тілдерімен байланысын зерттей отырып, өз теориясын қалай атады?

А. “Яфет теориясы”

В. “Марр теориясы”

С. “Келісім теориясы”

Д. “Эрит теориясы”

Е. “Шартты теориясы”

3. Зат және оның атауы арасындағы сәйкессіздіктер туралы Демокрит тұжырымдары:

A. Көп ұғымдар сөзбен белгіленбеген, көптеген ұғымдардың бірнеше атаулары бар

B. Көптеген сөздердің бірнеше мағыналары бар.

C. Бір сөз басқа сөзді алмастыра алады.

Д. Дыбыс пен әріп арасын аса айқын ажыратты

Е. Сөз таптарының есім, етістік және көмекші сөздер деген жіктеуін Аристотельге дейін көрсетті

Ғ. Семит тілдеріне тән 3 дауыссыздан тұратын түбірді көрсетті

4. М. Қашқаридің «Диуани лұғат ат-түрк» еңбегінде көрсетілді – :

А. Сөз таптарының классификациясын

B. Есімдер – дербес мағынаға ие, мезгілдік реңктері жоқ сөздер деп.

С. Түркі тілдерінің классификациясы.

Д. Тарих, география, этнография, поэзия, фольклор туралы мәліметтер.

Е. Етістіктер - мезгілдік реңктері бар, дербес мағынаға ие сөздер деп

Ғ. Түркі тарихи фонетикасы мен грамматикасы бойынша мәліметтер.

5. Кеңес тіл біліміндегі тоқыраушылықты жойып, бұл саладағы ғылыми жұмысқа дұрыс бағыт сілтеу үшін не ұйымдастырылды?

А. еркін айтыс жариялау

В. баєдарламалар жасау

С. барлыќ жауап дўрыс

Д. маќала жарысы

Е. шартты жариялау

6. Н.Я.Марр ќай жылдары кґрнекті марксшіл тіл єалымы ретінде танылды?

А. 50 жылдар

В. 50 жылдар

С. 20 жылдар

Д. 40 жылдар

Е. 80 жылдар

7. Орта ғасырдағы араб лингвистикасының жетістіктері – :

A. Дыбыс пен әріп арасын аса айқын ажыратты

B. Сөз таптарының есім, етістік және көмекші сөздер деген жіктеуін Аристотельге дейін көрсетті

C. Семит тілдеріне тән 3 дауыссыздан тұратын түбірді көрсетті

Д. Тіл – бұл ойдың білдірілуі, тіл категориялары – бұл логикалық категориялардың көрсеткіші.

Е. Логика мен грамматика өзара байланысты.

Ғ. Логика барлық адамдарда біркелкі, ойлау қағидалары да бірдей, сондықтан ортақ бір ғана грамматика болуы тиіс.

8.Грамматист Панинидің үнді тіл біліміне қосқан үлесі – ...

A. Үнді тілінің алғашқы нормативтік грамматикасын құрастырушы

B. Санскрит және Вед әдебиеті тілдерін фонетика, морфология, сөзжасам бойынша салыстырды

С. Грамматиканың міндеттерін ономасиология тұрғысынан анықтауға тырысты

Д. Дарлық сөздерді 2-ге бөлді: негізгі және көмекші.

Е. Сөздерді қайсы бір сөз табына жатқызуда мағыналық критерийді басшылыққа алуды ұсынды.

Ғ. Салыстырмалы әдістің алғашқы үлгісін көрсеткен ғалым

9. Аристотельдің «Поэтика» еңбегіндегі тілмен байланысты мәселелер:

A. Сөз таптарының классификациясын

В. Парасат операциялары: түсінік (ұғым), пайым, ой түйіні

C. Етістіктер - мезгілдік реңктері бар, дербес мағынаға ие сөздер деп

Д. Түсінік – бұл есімдер (зат есім, сын есім), есімдік, артикльдер; пайым – бұл етістіктер, етістіктен жасалған сөз таптары, жалғаулықтар, еліктеуіштер.

Е. Ой түйіні – бұл байланысты мәтін.

Ғ. Есімдер – дербес мағынаға ие, мезгілдік реңктері жоқ сөздер деп.

10. Н.Я.Марр қай тілдің маманы?

А. иберий-кавказ тілі

В. славян тілі

С. неміс тілі

Д. француз тілі

Е. орыс тілі

11. Н.Я.Маррдың “Яфет теориясы” қандай атаумен ауыстырылды?

А. “Келісім теориясы”

В. “Эллинизм ілімі”

С.“Тіл туралы жаңа ілім”

Д. дұрыс жауап жоқ

Е. “Жалпы тіл білімі”

12. Көне грек-рим тіл білімінде александриялық грамматикалық ілім жүйесін қалыптастырушылар – :

A. Аристарх Самофракийский

B. Д. Фракийский

C. А. Дискол

Д. В.Гумбольд

Е. Э.Сепир

Ғ. Б.Уорф

13. Пор-Рояль грамматикасы авторларының Р. Декарт философиясы негізіндегі тұжырымдары:

A. Парасат операциялары: түсінік (ұғым), пайым, ой түйіні

В. Тіл – бұл ойдың білдірілуі, тіл категориялары – бұл логикалық категориялардың көрсеткіші.

С. Логика мен грамматика өзара байланысты.

Д. Түсінік – бұл есімдер (зат есім, сын есім), есімдік, артикльдер; пайым – бұл етістіктер, етістіктен жасалған сөз таптары, жалғаулықтар, еліктеуіштер.

Е. Логика барлық адамдарда біркелкі, ойлау қағидалары да бірдей, сондықтан ортақ бір ғана грамматика болуы тиіс.

Ғ. Ой түйіні – бұл байланысты мәтін.

14. Юлиус Цезарь Скалигердің «О причинах латинского языка» еңбегіндегі тұжырымдары:

A. Грамматиканың міндеттерін ономасиология тұрғысынан анықтауға тырысты

В. Сөздерді қайсы бір сөз табына жатқызуда мағыналық критерийді басшылыққа алуды ұсынды.

C. Бір сөз басқа сөзді алмастыра алады.

D. Дыбыс пен әріп арасын аса айқын ажыратты

Е. Барлық сөздерді 2-ге бөлді: негізгі және көмекші.

Ғ. Семит тілдеріне тән 3 дауыссыздан тұратын түбірді көрсетті

15.Дүние жүзінде ғалымдардың пайымдауынша қанша тілдер мен диалектілер бар?

А. 5650

В:5751

D.5451

F.5665

A.4

C.5

E.6

F.7.

A.Көне Қытайда

B. Месопотамия

C.Рим,

E. Грецияда

F. Египет

18.Көне грек-рим тіл білімінде александриялық грамматикалық ілім жүйесін қалыптастырушылар – :

A.Аристарх Самофракийский

B. Энгельс

C. Дионисий Фракийский

D.Аристотель

E. Платон

F. Апполоний Дискол

19.Греция тіл білімі неше кезеңге бөлінеді?

20.Орта ғасыр тіл білімінің үшінші кезеңі қалай аталады?

A. ежелгі дәуір

B.гүлдену кезеңі

C.орта ғасыр

D. қайта өркендеу

E.алтын ғасыр

F.халипат дәуірі

21.Әл-Фируза-бадидің еңбегі қалай аталады?

A..“Ал китаб”

B. Хомус”

C.“Сарф”

E. “Тіл тарихы»

F. “Провансаль тілі туралы”

22.Аристотельдің «Поэтика» еңбегіндегі тілмен байланысты мәселелер:

A. етістіктер - мезгілдік реңктері бар, дербес мағынаға ие сөздер деп

B. тілдің сыртқы дүниемен, қоғаммен байланысын зерттейді.

C. сөздік мінез-құлықтың сыртқы жағын зерттейді

D. есімдер – дербес мағынаға ие, мезгілдік реңктері жоқ сөздер деп.

E.тілдің ішкі жүйелік құрылымын, жүйе элементтерінің қарым-қатынасын зерттейді

F. сөз таптарының классификациясын

23.1660 ж. «Рационалды грамматика» авторларының тілдік тұжырымдары:

A. Грамматика – бұл сөз өнері, тіл және сөйлеу өнері.

B. тіл - ойды қалыптастырып, жарыққа шығаратын құрал

C. Сөйлеу – таңба арқылы ойды білдіру.

D.тіл - қоғамның күресі мен дамуының құралы

E.тіл - адам қатынасының аса маңызды құралы

F. Таңба ретінде сөзді түсінді

24.Парадигмалық қатынас дегеніміз не?

25.ХІХ ғ. көптеген елдерде тарап, кең етек алған жасанды, көмекші тіл

A.эсперанто

B.араб

C.француз

E.афазия

F. аналогия

26.Лингвистикалық географияны басқаша қалай атайды?

A.диалектография

B.диалектология

C.топонимика

D.физикалық география

E.субстрат

F.суперстрат

27.И. Гердердің тілдің шығуы теориясына байланысты тұжырымдары:

A.сөздердің этимологиялық шығу тегін зерттеуге көмектесу

B. сөз мағынасын ажырату, бір сөзді екінші сөзден бөліп тастау

C. Тілді құдай жаратқан жоқ, сондай-ақ ол кездейсоқ та пайда болған жоқ.

D.сөздердің этимологиялық шығу тегін зерттеуге көмектесу

E. Тілдің пайда болуы адам ойы мен сезімінің дамуы барысындағы заңды құбылыс.

F. Тілдің шығуы және оның даму тарихы ойлаумен тығыз байланысты.

28.Сөздер мен заттар мектебінің ең көрнекті өкілдері?

29.Диффренецияға тура қарама-қарсы процесс

A. грамматика

B.диалект

C.полилог

D. интеграция

E.схолоастика

F.интеграция

30.1506 ж. латын тілінде жазылған Рейхлиннің көне еврей грамматикасында алғаш қолданылған морфологиялық ұғымдар:

A. сөйлем дыбыс, мимика

B. аффикс

C. түбір

D.сөз, дыбыс тоны

E. суффикс

F.дыбыс