Бағыты: Экономикалық және әлеуметтік процестерді математикалық модельдеу

Мектеп математикасында киіз үй бітімінің геометриялық, сәулеттік үйлесімінің көп қолданылмауы.

Болжам:

Киіз үй бітімінің геометриялық, сәулеттік үйлесімі күнделікті сабақтарда көп қолданса, мектеп математикасының маңызы кеңейе түсер еді.

Зерттеудің кезеңдері:

• 
  Зерттеу материалдарын жинақтау;
  
• 
  Есептердің шешімдерін табу;
  
• 
  Зерттеудің нәтижелерін қорытындылау.
  

4

Киіз үй бітімінің геометриялық, сәулеттік үйлесімі

Қазақстан байтағында әлі күнге қазақ халқының тұрмыстық қажеттілігіне, ұлттық мақтанышына өз әлінше қызмет көрсетіп келе жатқан атадан қалған мұра-киіз үйлер бар.

Маңғыстау өңірінде көбірек пайдаланылатын 6,7 қанат киіз үйлер сүйегін жасалған өлшеулер мен зерделеуден туындаған қорытындылар ккиіз үй сүйегін дайындау заңдылықтарын анықтауға мүмкіндік берді және зерттеу жұмыстарының қорытындысы киіз үй киіз сүйегінің өлшемдері бір заңдылыққа бағынатын байқатты.

Үйшілер киіз үй сүйегінің барлық өлшемдерін кереге саны мен шаңырақ өлшемдері арқылы шығаратыны туралы, әсіресе, шаңырақ шеңберінің ұзындығының киіз үй шеңберінің ұзындығының үштен бір бөлігіне тең болатыны ел аузында айтылатын.

Әлкей Марғұлан кереге басының бәріне де уық шаншылатыны туралы анық жазған. Демек, шаңырақ өлшемі кереге санына, кереге басына тәуелді.Шаңырақ көздерінің арасы 5-6 см болатын болса,керегелер басының санын, немесе уық санын 5-6 см санына көбейту арқылы біз шаңырақ шекберінің ұзындығын оңай анықтай аламыз.Сонымен қатар, Әлкей Марғұлан да шаңырақ шеңберінің ұзындығының киіз үй шеңбері ұзындығының үштан бір бөлігіне тең болатыны туралы дерек келтірген.