Бөлім Тексерілетін мақсат

Бөлім Тексерілетін мақсат

8.3.1.1 Қазақ зиялыларының

_{Ресей империясының}
Ойлау дағдаларының деңгейі


_{Жоғары деңгей}


Тапсырма саны*


Тапсыр ма №*


Тапсырм а түрі *
Орындау уақыты, мин*
Балл
Бөлім бойынш а балл

ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан

Мемлекеттік Думасындағы қызметіне баға беру

8.3.1.3 1916 жылғы ұлт- азаттық көтерілістің тарихи маңызын анықтау және тұлғалардың рөліне баға беру
8.3.1.4 «Алаш»
_{партиясының ұлттық
дағдылары} ^{1 1 ТЖ 5 5}


_{Жоғары деңгей
дағдылары} ^{1 2 ТЖ 10 6}

23

мемлекеттілікті жаңғыртудағы саясатын талдау

8.3.1.5 Әлихан
_{Бөкейханның саяси}
Жоғары деңгей
дағдылары
_{Жоғары деңгей}

1 3 ТЖ 8 7

Қазақстанда кеңестік биліктің орнығуы

көшбасшылық қызметіне баға беру

8.3.1.6 Қазақстанда құрылған ұлттық автономиялардың маңыздылығына баға беру
_{дағдылары} ^{1 4 ТЖ 10 5}


_{Жоғары деңгей
дағдылары} ^{1 5 ҚЖ 7 7 7}

Барлығы: 5 - 5 40 30 30
_{Ескерту: * - өзгерістер енгізуге болатын бөлімдер}

8

№ Ақпарат А Ж Түсіндіріңіз
1 Ә.Бөкейханов II Мемлекеттiк Думада Ресейден шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту саясаты туралы баяндама жасады
2 XX ғасырдың басында I Мемлекеттік Думаға Семей облысынан сайланған Темірғали Нұрекенов болды
3 Шаймерден Қосшығұлұлы I және II Мемлекеттiк Думаға
Ақмола облысынан екi рет сайланды
4 Қазақ халқы Ресей империясының 1905-1917 жылдары
Мемлекеттік Думасына сайланған жоқ
5 Қазақ өлкесінің оянуына себепкер болған саяси оқиға
Қарқаралы петициясы болды


_[5]

2. Берілген сурет пен мәтін негізінде талдау жасаңыз.

«Бұл хатты жазушы біздер – өз балаларың, өз тумаларың, жанымыз ашиды, қабырғамыз қайысады. Біздің ата-ана, туған-туысқандарымыз іштеріңде. Бізді қазақ баласы, қанына тартады, жаны ашиды десеңдер, тіл алыңдар: қан төкпеңдер, қарсылық қылмаңдар! Алынатын жастар басын қорғаймын деп үйдегі кемпір-шал, қатын-баланың обалына қалмасын! Бізді орысша оқып, орыс арасында жүр, біздің пайдамызды айтпас деп ойлайтындарың бізді Құдай мен аруаққа тапсырыңдар!.. Әркімнің ниет-көңілі бір Аллаға аян, бізге сеніңдер!»
<sub>Бұл сөздер қандай оқиғаға қатысты айтылған? Дәлел келтіріңіз.


[2]</sub>

Осы оқиғаның тарихи маңызы мен тұлғалардың рөлін сипаттаңыз.

_{Оқиғаның тарихи маңызы Тұлғалардың рөлі}

1. 1.
2. 2.

[4]

P-саяси
E-экономикалық
S-әлеуметтік T-мәдени Қорытынды


_[5]

_{5. Қазақ территориясында құрылған автономиялар туралы кестені толтырыңыз.}

Автономиялар Алашорда автономиясы
Қоқан автономиясы
ҚазАКСР

<sub>Уақыты 1. 3. 5.
Басшылары 2. 4. 6.


Тарихи маңызы 7.</sub>

[7]

_{Тапсырм
а №} ^{Жауап Балл}
1. Жалған
Себебі Б.Қаратаев II Мемлекеттiк Думада Ресейден
шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту саясаты туралы баяндама жасады. Өйткені қоныстандыру саясатының жағымсыз, ауыртпалығын ашық айтып, тоқтатуды көздеді.
_{2. Ақиқат}
Қосымша ақпарат
Жалған жауаптарды мазмұнға сай
түсіндіргені
үшін балл беріледі

1 3. Ақиқат
4. Жалған
Қазақ халқы Ресей империясының 1907-1917
жылдары Мемлекеттік Думасына сайланған жоқ. Өйткені 1907 жылы реакцияшыл сайлау заңы шықты. Ендiгi жерде бұратана ұлттар, соның iшiнде қазақтар да сайлау құқығынан айырылды.
5. Ақиқат
1.1916 ж. ұлт-азаттық қозғалысқа байланысты айтылды.
2.1916 ж. ұлт-азаттық қозғалыс отарлауға және
империалистік саясатқа қарсы өрбіді. І дүниежүзілік соғысқа қатысып жатқан Ресей империясына соққы берді. Қазақстан мен Орта Азия халықтарының ұлттық сана сезiмiнiң оянуына түрткi болды. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерiлiс қазақ халқының сан ғасырлық азаттық күресi тарихында ерекше орын алады.
Оқиғаның тарихи маңызы
1. Қазақ халқы отаршылдыққа қарсы күш біріктірді.
2. Тәуелсіздік жолындағы күрестің алғашқы
қадамдарының бірі болды.
2 Тұлғалардың рөлі
1. А.Иманов, Ә. Жанбосын, Т. Бокин мен көтерiлiстiң басқа да басшылары халықты ұлт азаттық күреске жұмылдырды. Халықты көтеріліске ұйымдастырып, қара жұмысқа ер азаматтарды бермей, қасық қаны қалғанша бостандық үшін күресіп, патша бұйрығын орындамады.
2. Ә. Бөкейханов, М. Дулатұлы, А. Байтұрсынұлы патша үкіметі өкілдерімен келіссөз жүргізу, қара жұмысқа алынатындардың тізімін жасаудың уақытын созу, қантөгіске бармай, халықты құрбан болудан сақтау, Ресейде басталып келе жатқан революциялық қозғалыстардың өршіген сәтін күтіп, сол сәтте қарсылыққа шығуды ұсынды.
1-себеп. Алаш партиясының бағдарламасы барлық әлеуметтік топтардың мүддесін ескерді;
³ 2-себеп. Жер мәселесін шешудің тиімді
жолдары ұсынылып, қазақ жері қазақ елінің
5
Білім алушының басқа да дұрыс жауаптары қабылданады
6

Білім алушының

⁷ басқа да дұрыс

меншігі болатындығы және қоныстандыру саясатын тоқтату көзделді;
3-себеп. Бастауыш білім баршаға тегін,
қазақ балалары үшін ол міндетті түрде өз ана тілінде берілетін болды;
4-себеп. Мемлекет басшылары мен лауазымдық қызметке сайлау арқылы қойылады;
5-себеп. Қазақ ұлтына көбірек мүмкіндік берілді, өзге ұлттардың да құқықтары болды.
Қорытынды
1. Қоғамдық-саяси өмірге араласа бастағанда
«Алаш» партиясы қазақ халқын отарлық езгiден азат ету мен тәуелсіз ел болуды ұсынды.
2. Алаш партиясы бағдарламасында халыққа саяси, маңызды мәселелердің шешудің жолдары
ұсынылды.
P-саяси - Демократияның мәні билiктің халық қолында болуы.
E-экономикалық - Ә.Бөкейхановтың айтуынша,
«Қазақтың байырғы жерін қашан қазақтар өз бетінше ғылым мен техникаға сүйеніп толық игермейінше, жер жеке меншікке де, қоныстанушыларға да берілмейді».
S-әлеуметтік - жердің астындағы, үстіндегі, аспанындағы барлық игілік қазақ мемлекетіне
_{қызмет етуі керек. Ә.Бөкейхановтың айтуынша,}
⁴ _{«Оның әрбір түйір тасы әр қазақтың өңіріне түйме} ⁵
болып қадалу керек» болатын.
T-мәдени - тәуелсіз ғылымға, ұлттық салт- дәстүрге
негізделген заңға сүйене отырып, Жапонияның үлгісіндегі ұлттық-демократиялық мемлекет құру еді.
Қорытынды
Ә.Бөкейхановтың идеялары – мәңгілік және қазақ ұлты өмір сүріп тұрған жағдайда күн тәртібінен түспейді.
Алашорда автономиясы
1.Уақыты - 1917–1920 ж, 1917 жылы 5–13 желтоқсанда Орынбор қаласында өткен Екiншi жалпықазақ съезiнде жарияланған қазақ халқының ұлттық-аумақтық мемлекеттiлiгi.
2. Басшылары - «Алаш» партиясының басшылары
Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов т.б
5 Қоқан автономиясы 7
3.1917 жылы 28 қарашада -1918 ж ақпан Түркiстан
өлкесi халықтарының өзiн-өзi басқаруын қамтамасыз ету мақсатында құрылған мемлекеттiк құрылым.
4. Басшылары - М.Шоқай, М.Тынышпаев
Қаз АКСР-і
5.1920 жылы 26 тамызда Кеңес
жауаптары қабылданады

Білім алушының басқа да дұрыс жауаптары қабылданады

Білім алушының басқа да дұрыс жауаптары қабылданады