ОСӨЖ мазмұны: Полинг бойынша элементтердің электртерістілік кестесі. Индукциялық эффект таңбасының (+I және – I) орынбасушылардың электртерістілігіне тәуелділігі. Индукциялық эффектінің σ-байланыс тізбегі бойынша бәсеңдеуі. Индукциялық эффектінің заттардың физикалқ және химиялық қасиеттеріне әсері.
Мезомерлік эффект. (резонанс эффектісі немесе қосарлну эффектісі). π- байланыстар жүйесіндегі электрондық тығыздықтың қайта бөлінуі, жүйенің тұрақтануы. Полюссіз (М) және полюсті (+М; -М) мезомерлік эффектілер. Қосарлану типтері: π – π, р – π, σ – π, σ – σ.
Шектелген ( резонансты) структуралар,мезоформулалар. π – молекула орбиталінің біртұтас көрінісі, центрлер және π- электрондар саны.Резонанс энергиясы және оның жүйе тұрақтылығына әсері.Мезомерлік эффектінің заттардың физика-химиялық қасиеттеріне әсері.
Бағыты бойынша: қосылу (А),бөліну (Е), орынбасу (S), қайта топтасу. Әрекеттесуші бөлшектердің сипаты бойынша : гомолититтік (SR,AR) және гетеролиттік (нуклеофильді - SN AN және электрофильді - SE AE). Субстрат, реагент,радикалды,электрофильді және нуклеофильді бөлшектер туралы түсінік. Моно-,би- және полимолекулалы реакциялар туралы түсінік. Органикалық қосылыстардың классификациясы.
Ациклі (алифатты), карбоциклі (алициклді және ароматты) және гетероциклі қосылыстар. Функционалды топтар туралы түсінік.
Әдебиет:
№1 дәрістегі әдебиет тізімін қараңыз
СӨЖ мазмұны: Органикалық қосылыстар эффектілері, реакциялар мен қосылыстар классификациясына есептер мен жаттығулар орындау..
Конспектілеу: Табиғи газ – органикалық заттарды синтездеуші көмірсутек көзі ретінде.
Әдебиет:
№1 дәрістегі әдебиет тізімін қараңыз
5 апта
3 кредит сағат
№ 11,12 дәріс.
Тақырып: Алкандар ( қаныққан көмірсутектер).
Дәрістің мазмұны: Метанның гомологтік қатары. Структуралық изомерия (көміртек қаңқасының құрылыс изомериясы) оптикалық және конформациялық.Структуралық формулаларды құрастыру. Біріншілік, екіншілік және үшіншілік көміртек атомдары. Алкандардың номенклатурасы (аталуы): тарихи, рационалды,систематикалық ( ИЮПАК). Көмірсутек радикалдары. Алкандардың табиғатта кездесуі, олардың өнеркәсіптегі маңызы. Алкандарды синтездеу мен бөліп алудың лабороториялық және өнеркәсіптік әдістері. Алкандардың физикалық және химиялық қасиеттері. Өзгеру (реакциялардың) типтері. Фотолиз және термолиз жағдайындағы реакциялар.Радикалды орынбасу реакциясының (SR) механизмі. Галогендеу,сульфохлорлау, нитрлеу ( суйық және бу фазаларында), тотығу, жану реакциялары. Алкандарды дегидрлеу. Крекинг, пиролиз. Термиялық және катализдік крекинг туралы түсінік. Н- алкандардың изоалкандарға изомерленуі.
Әдебиет:
№1 дәрістегі әдебиет тізімін қараңыз
№ 5 лабораториялық жұмыс
Тақырып: Алкандар
Практикалық сабақтың мазмұны: Алкандарды алу. Олардың химиялық қасиеттерімен танысу.Май қатарының көмірсутектері ( алкандар). Алкандардың изомериясы, номенклатурасы, көмірсутектік радикалдары. Алкандарды көміртек қаңқасының сақталуы, кішіреюі және ұлғаюы арқылы алу.Химиялық қасиеттерінің реакция механизмі.
Әдебиет:
Хабдулхаликова М.З.,Дунекова Ж..Ж..Органикалық химия пәні бойынша әдістемелік құрал. Орал-2005., 1- бөлім.,28 бет
Васильева Н.В., Куплетская Н.Б., Смолина Т.А. Практические работы по органической химии: Малый практикум .-М.:Просвещение, 1978.-304 с.
№№33(а,б,в,д,е), 34(б,в), 38(а,б,в,г) тәжірибелер.
Смолина Т.А.,Васильева Н.В.,Куплетская Н.Б. Практические работы по органической химии: Малый практикум.-2-е изд.-М.: Просвещение,1986.-303 с
ОСӨЖ мазмұны: Метанның гомологтік қатары. Структуралық изомерия (көміртек қаңқасының құрылыс изомериясы) оптикалық және конформациялық.Структуралық формулаларды құрастыру. Біріншілік, екіншілік және үшіншілік көміртек атомдары. Алкандардың номенклатурасы (аталуы): тарихи, рационалды,систематикалық ( ИЮПАК). Көмірсутек радикалдары. Алкандардың табиғатта кездесуі, олардың өнеркәсіптегі маңызы. Алкандарды синтездеу мен бөліп алудың лабороториялық және өнеркәсіптік әдістері. Алкандардың физикалық және химиялық қасиеттері. Өзгеру (реакциялардың) типтері. Фотолиз және термолиз жағдайындағы реакциялар.Радикалды орынбасу реакциясының (SR) механизмі. Галогендеу,сульфохлорлау, нитрлеу ( суйық және бу фазаларында), тотығу, жану реакциялары. Алкандарды дегидрлеу. Крекинг, пиролиз. Термиялық және катализдік крекинг туралы түсінік. Н- алкандардың изоалкандарға изомерленуі.
Әдебиет:
№1 дәрістегі әдебиет тізімін қараңыз
СӨЖ мазмұны: “Алкандар” тақырыбына есептер мен жаттығулар орындау
Конспектілеу: Мұнайдың химиялық құрамы мен классификациясы, мұнай крекингі.
Әдебиет:
1.Васильева Н.В.Задачи и упражнения по органической химии. – М., 1982. № 35, 49, 51, 52, 63, 88, 94, 98, 101, 103, 110, 113, 121, 122, 128, 130, 146, 167, 170, 184, 221, 245, 253.
.
6 апта
3 кредит сағат
№ 9,10 дәріс.
Тақырып: Алкендер
Дәрістің мазмұны: Этиленді көмірсутектердің гомологтік қатары. Структуралық изомерия: көміртек қанқасы және функционалдық топтың орналасу жағдацы бойынша. Кеңістік (цис- транс) изомерия. Тарихи, систематикалық және рационалды номенклатура.
Алкендердің алыну тәсілдері: мұнай өнімдерін крекингілеу, бөліну реакциялары, ацетиленді көмірсутектерді гидрлеу.
Алкендер ( этилен, пропилен) молекулаларының электрондық құрылысы, σ және π байланыстардың схемалары. Көміртек –көміртек қос байланыстарының энергетикалық және геометриялық параметрлері.
Алкендердің химиялық қасиеттері. Алкендер – Льюис негіздері. Алкендер молекусындағы электрофильді қосылу реакциялары, реакциясының екі сатылы механизмі (σ және π комплекстер).Динамикалық және статистикалық факторлар. Марковников ережесі. Марковников ережесінен ауытқу, Қараш эффектісі (АR). Оксисинтез.
Полимерлеу (катиондық, аниондық)және оның механизмі. Циглер-Натт катализаторлары. Теломерлену. Жоғары октанды жанармай алу.
Орынбасу реакциялары. Алкендерді жоғары температурада хлорлау. (винилхлорид және аллилхлоридтің алынуы) Поливинилхлорид.
Алкендердің С-С байланысын үзбей тотығуы.( Вагнер теориясы және т.б) Пропиленнің С-С байланысын үзе тотығуы, озондыыдырау, алкендер құрылысын тағайындау.
Достарыңызбен бөлісу: |