Бас редактор Байжуманов М. К
жүктеу/скачать 9,41 Mb. Pdf көрінісі
|
pub2 167
|
Анықтама: Мақалада зерттеудің нәтижелері келтірілген....... Түйін сөздер: орта, биолог, табиғат........ МӘТІН. Ландштафтық компоненттердің биогеохимиялық қасиеттерін қалыптастыруда атмосфералық, сулы және биогенді қоныс аударудың маңызды рөлі бар. Барлық табиғи сулардан ерекше атмосфералық жауын шашын байқалады. Қарда элементтердің шоғырлануы ауа температурасына байланысты, желдің бағыты ластану кезінде, оның қашықтығына және жер бетіне әсер етеді. Атмосфералық жауын-шашынның химиялық құрамындағы айырмашылықтар ауа массасының күрделі қозғалысына байланысты. 1 суретте мұзды су қоймаларындағы ауыр металдардың мазмұны. Zn; 5 Mo; 8 Ag; 4 Pb; 8 Ni; 4 Sr; 25 Cr; 8 Cu; 21 Ba; 17 Сурет 1 – Москворецк жүйесі бойынша су қоймаларындағы ауыр металдардың мұздағы жағдайы Сульфат-гидрокарбонаты және сульфат-хлорид-кальций жаңбыр суының құрамына кіреді. Олардың минералдануы атмосферада шаңның шоғырлануынан жоғары. Қармен салыстырғанда (Sr, Pb, Cr, Zn, Ni) жаңбырлы ландшафтың бірлік ауданында жауын – шашын жағдайында есептелген ауыр металдар басым болады (1 кесте). 1 кесте – Қар мен жаңбырдағы ауыр металдардың мөлшері, кг/га № Ауыр металдар Қар Жаңбыр 1 Pb 0,5х10 -6 0,2х10 -4 2 Cr 0,4х10 -6 1,6х10 -3 3 V 8,5х10 -5 – 4 Zn 0,4х10 -5 8,0х10 -4 5 Ni 9,4х10 -5 1,6х10 -4 Ескерту: * Әдебиеттер 1 Курмуков А.А. Леуомизиннің ангиопротекторлы және липидті төмендету белсенділігі.- Алматы: Бастау, 2007.- 35-37 б. ISSN 1607-2774 Вестник Государственного университета имени Шакарима города Семей № 4(92) 2020 383 БИОГЕОХИМИЯЛЫҚ КӨШІ-ҚОН ЖӘНЕ АККУМУЛЯЦИЯ АУЫР МЕТАЛДАРЫ М.А. Смагулов Бұл мақалада биосферадағы экологиялық-геохимиялық өзгерістердің даму сипаттамасы қаралады. Қоршаған геохимиялық және экологиялық-геохимиялық өзгерістердің әсерлері бөлек және жекеше талданды. Біз биосферадағы экологиялық- геохимиялық өзгерістердің дамуының заңдылығын ұсынамыз. Түйін сөздер: BIOGEOCHEMICAL MIGRATION AND ACCUMULATION HEAVY METALS M.A. Ivanov This article discusses the characteristics of the development of eco-geochemical changes in the biosphere. Analyzed discretely, and in particular the relationship of environmental, geochemical and ekologo-geochemical changes. We present the laws of development of ecological-geochemical changes in the biosphere. Key words: 1-қосымша Автор жайлы мағлұматтар (әр авторға жеке толтырылады) № Автордың Т.А.Ә. (осы жерге жазу керек) 3*4 түрлі-түсті фотосурет 1. Жұмыс орны (толық жазу керек), лауазымы Мысалы: Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті, стандарттау және сертификаттау кафедрасы, аға оқытушы 2. Ғылыми атағы және дәрежесі 3. Пошталық мекен-жайы 4. Телефон: үй., жұм., қалта тел. 5. Электронды поштаның мекен-жайы 2-қосымша Мақала туралы мәлімет (журналдағы әрбір мақала автормен толтырылады) № Мәлімет (мақала) 1. ҒТАХР (ғылыми-техникалық ақпараттың халықаралық рубрикаторы) 2. Негізгі автор 3. Қосалқы автор 4. Автордың жұмыс орны (толық атауы) 5. Мақаланың атауы 6. Ғылыми бағыты (техникалық, биологиялық, ауылшаруашылық, ветеринарлық, тарихи, экономикалық, педагогикалық) 7. Түйін сөздер 8. Орыс тілінде түйіндеме 9. Қазақ тілінде түйіндеме 10. Ағылшын тілінде түйіндеме 11. Әдебиеттер тізімі ISSN 1607-2774 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы № 4(92)2020 384 жүктеу/скачать 9,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|