Мектептегі дене тәрбиесі жұмыстарын бақылау және есепке алу

Мектеп тәжірибесінде есепке алу мен бақылау үш кезеңнен тұрады. Олар: алдын ала есепке алу, ағымдық есепке алу және қорытынды есепке алу.

1. Алдын ала есепке алу оқушылардың денсаулығын, дене дайындығын білу үшін қолданылады. Ол жұмыстар: оқушының жеке құжатымен танысу, ата-анамен әңгімелесу, дәрігерлік бақылау кездерінде дене тәрбиесі мұғалімінің қатысуы.Жыл басындағы алғашқы сабақтар кезінде оқушының оқуға дайындығын, дене қуаты деңгейін білу үшін әр түрлі сынақ жаттығулары алынады.

2.Негізгі есепке алу түрі – ағымдағы есеп. Бұл есеп кезінде жалпы дене тәрбиесі жұмысының жүргізілуі, оқушылардың сабаққа, спорт түрінен жаттықтыруларға қатысуы, оқу үлгерімі, жарыс нәтижелері бақыланып, есепке алынып отырылады. Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысуын, ынтасын бақылайды, сабақ кездерінде баға қояды. Бапкер жаттығуға қатысуын белгілейді, жарыстарда орындаған нәтижелерін, разрядтарын бақылап, есепке алып отырады.

3. Қорытынды бақылау және есепке алу әрбір тоқсанның және жылдың аяғында жүргізіледі. Оқушыларға тоқсандық, жылдық баға қойылады, оқу жоспарының қалай орындалғаны тіркеледі, бақылауға алынады.

Есепке алу жүйесінде жоғарыда айтылған негізгі түрлерден басқа статистикалық, бухгалтерлік, қолма-қол тексеру түрлері қолданылады.

Негізгі есеп алу құжаты мектептің сынып жорналы болып есептеледі. Жорналда оқушылардың сабаққа қатысуы, оқу үлгерімі, өтілген сабақ міндеттері, үй тапсырмасы жазылады. Жорналдағы оқушылардың фамилиясы тұсына тек қана сабақта жоқ болса «ж» әрпі және сабақтағы алған бағасы қойылады. Қазір біздің мемлекеттің жалпы білім беру мектептерінде пайдаланып жүрген сынып жорналының мазмұнымен және оны жұмыс барысында қалай толтыру керек екенімен танысайық.
Сынып жорналының сол жақ беті

Пәннің аты...

Сынып жорналының оң жақ беті

Мұғалімнің тегі, аты-жөні...

Айы, күні	Сабақта не өтілді?	Үй тапсырмасы	Мұғалімнің ескертпесі

«Сабақта не өтілді?» бағанасына өтілген сабақ материалы қысқа, нақты түрде жазылады. «Үй тапсырмасы» бағанасына мұғалімнің үйде орындауға берген тапсырмалары жазылады. Олар: сабақта үйренген жаттығу техникасын қайталау, жетілдіру, дене қасиеттерін дамыту жаттығуларын орындау, берілген теориялық мәліметтерді пысықтау түрлерінде болады. «Мұғалімнің ескертпесі» бағанасында жеке оқушыға ескертулер, олардың тәртібі, сабақ барысы туралы ескертулер жазылады.

Сынып жорналынан басқа мұғалімнің жұмыс дәптері болу керек. Онда оқушылардың дәрігерлік тобы, спорт түрлерінен тапсырған барлық сынақ және жаттығу техникасын орындау көрсеткіштері, оқушылардың жақсы көрсеткіштері т.б. мұғалімге керек мәліметтер жазылады.

Сынып жорналының ақырғы беттерінде дене тәрбиесі мұғалімі толтыруы керек беттер:

Оқушылардың дене дайындығының көрсеткіштері

Сыныптан тыс жұмыстарды есепке алу, олардың орындалуын бақылау үшін басқа жұмыс дәптері жүргізіліп, орындалғаны туралы белгілер қойылып отырылады. Есепке алу және бақылау құжаттарында дене тәрбиесі мамандарының саны, разряд орындағандар саны, спорт түрлерінен дайындалған тізімі, жоспардың орындалуы туралы мәліметтер, құрал-жабдықтар саны мен дұрыстығы,

Президенттік сынаманы тапсырушылар туралы мәліметтер жазылады. Осы көптеген жұмыстардың құжаттарын сауатты дұрыс жүргізу, толтыру, мектепке келген тексеру комиссияларына толық көрсете білу мақсатында біз барлық мектептегі жоспарлау, бақылау, есепке алу құжаттарын жеті топқа бөліп жүйеледік. Сол құжаттардың тізімін, үлгі түрлерін төменде көрсетіп отырмыз.

Мектептегі жоспарлау, бақылау, есепке алу құжаттарының тізімі.

I. ҚР үкіметі. Білім және ғылым министрлігі бекіткен дене тәрбиесі мен спорт жұмыстарының арнайы нормативтік құжаттары.

1. Дене тәрбиесі және спорт туралы заң (Sport 04.01.2000 ж).

2. Дене тәрбиесі мен спортты дамытудың 2007-2011жж. Мемлекеттік бағдарламасы.

3. Дене тәрбиесінің стандарты. Авторлар: С.Т. Тайжанов, Ю.Г. Тілеуғалиев.

4. Жалпы білім беретін мектептердегі 1-11 сыныптарға арналған дене тәрбиесі бағдарламалары.

II Жоспарлау құжаттары.

1. Дене тәрбиесі жұмыстарының жалпы жылдық жоспары.

2. Дене тәрбиесі сабағының жылдық жоспар-кестесі.

3. Тоқсандық жоспар-кестесі.

4. Әр сабақтық жоспар.

5. Жоспар-конспект.

6. Мектептің көпшілік спорт және сауықтыру жұмыстарының жылдық күнтізбелік жоспары.

III Мектептің дене тәрбиесі ұжымының құжаттары.

1. Ережесі, құқықтары мен міндеттері.

2. Кеңес құрамы.

3. Отырыстарының жоспары.

4. Кеңес отырыстарының хаттамалары.

5. Оқу жылына арналған жоспары.

3.1. Жалпы жұмыстар мен мәліметтер:

1. Сыныптардағы оқушылар туралы мәліметтер.

2. Қоғамдық спорт нұсқаушылары, олардың жұмыс бағыттары.

3. Спорт төрешілері.

4. Спорт мектептерінде жаттығатын оқушылар тізімі.

3.2. Спорттық жұмыстар мен жарыстар:

1. Мектепішілік жарыстардың хаттамалары.

2. Аудандық, қалалық жарыстардың хаттамалары.

3. Спорт түрілерінен жүргізілетін секциялар мен үйірмелердің құжаттары:

- мектептің спорт секциялары туралы мәліметтер.

- мектептің жалпы дене дайындығы топтары туралы мәліметтер.

- жоспарлау құжаттары;

- жорналдары.

VI. Есепке алу құжаттары.

1. Әрбір сыныптың бастапқы және қорытынды сынақ жаттығуларының көрсеткіштері.

2. Дене тәрбиесі мұғалімінің әрбір сыныпқа арналған жұмыс дәптері.

3. Мектептің жылдық көпшілік-спорт және сауықтыру жұмыстарының өткізуін есепке алу кестесі.

4. Спорттық жарыстардың құжаттары:

- өткізілген жарыстардың толық құжаттары: мәлімдеме, сұраныс, хаттамалар, бас төрешінің есебі.

5. Мектеп құрама командасының аудан, қала жарыстарына қатысуы:

- қатысқаны туралы жалпы кесте.

- құжаттары.

6.Мектеп оқушыларының жарыстардағы үздік көрсеткіштері кітабы.

7. Спорттық дәреже (разрядтар), атақтар алған спортшылар тізімі.

8. Спорт төрешілерінің жарыстарға төрелік еткендігі туралы есептері.

9.Президенттік сынама жұмыстарының құжаттары:

- мектеп директорының Президенттік сынама тапсыру комиссиясын бекіту туралы бұйрығы;

- Президенттік сынама көрсеткіштерін бағалау кестесі;

- 5,9,11 сынып оқушыларының сынақ түрлері мен нормалары;

- сынақтар және жарыс хаттамалары;

- Президенттік сынаманың қорытынды кестесі.

10. Оқу құралдары мен жабдықтарының есеп тізімі.

11. Дене тәрбиесі мен спорт сабақтарын жүргізуге рұқсат берілгендігі туралы акт.

12. Спорттық снарядтардың тексеру сынағынан өткені туралы акт.

13. Мектеп оқушыларының қауіпсіздік ережелерімен танысқандығы туралы құжат.

14. Дәрігерлік-педагогикалық бақылау бойынша мектеп директорының бұйрығы.

VII. Дене тәрбиесі мен спортты көрнекі түрде насихаттау.

1. Президенттік сынама стенді.

2. Жоғары көрсеткіштер көрсеткен мектеп спортшылары стенді.

3. Дене тәрбиесі сабағының сынақ жаттығуларының нормалары стенді.

4. Салауатты өмір салты стенді.

5. Спорт түрлерінің қауіпсіздік шаралары стенді.