5. Өсімдіктермен илеу әдістері
Өсімдіктермен илеудің әртүрлі әдістері мен оларды жүргізудің техникалық амалдарын қарастырамыз.
Сеуіп илеу. Ерте уақытта пайда болған илеудің ең жетілмеген әдісі сеуіп илеу деген атқа ие. Осы әдіс бойынша чанға жарғақты салған кезде қабат сайын ұнтақталған илегіш материал (әдетте таннидті қабықты) себілді, артынан су немесе әлсіз шырын құйылды. Таннидтер сұйықтықта еріп жарғақтың ішіне еніп, оның талшықтарына бөлінді. Барлық қабықты чанға бір кезекпен салу мүмкін болмады, оны бірнеше порциямен салды. Қабықтағы таннидтердің көп бөлігі жарғаққа ауысты, қалған бөлігі ерітіндіде немесе қабықта қалды. Ары қарай таннидтердің диффузиясы тоқтайды да, илеу үрдісі аяқталады. Чаннан былғары мен пайдаланылған қабықты алады, ал сол ерітіндіге алынған былғарыны қайтадан салып, оған жаңа қабық себеді. Осылайша, чанған жаңа қабықтың барлық порциясын сала отырып, былғары толығымен иленіп болғанша үрдісті жүргізеді.
Сеуіп илеудің алдында әдетте жарғақты бетінің нәзіктігін сақтау үшін және оның тартылып қалмауы үшін әлсіз пайдаланылған шырынмен өңдеп алады.
Былғарының түріне байланысты және илегіш материалдардың таннидтілігіне байланысты сеуіп илеудің ұзақтығы 6 айдан 3 жылға дейін болады.
Шырынды-барабанды илеу. Экстрактілі-илеу өнеркәсіптерінің дамуымен байланысты илеудің себу әдісі анағұрлым жылдам және рационалды әдіс - шырынды-барабанды илеуге орын берді. Бұл әдісте жарғақты илеу чанда шырында басталады және айналмалы барабанда аяқталады.
Чанда шырынды илеу. Чанда шырынды илеудің маңызы мынада: ақырындап концентрациясы жоғарылап отыратын кескіш шырынмен жарғақты өңдеу. Мұндай чандардың тобы, бір жүйеге келтірілген, шырынды жүріс деп аталады. Шырынды жүрісті чандарда жарғақ жақтауларға және бағандарға ілінеді. Шырынды жүрісте жарғақ өте әлсіз шырынға түскенде және таннидтердің концентрациясы біртіндеп жоғарылайтын бірнеше чандар арқылы өтіп, анағұрлым концентрациясы жоғары негізгі чаннан шығады.
Шырынды жүрісті әрбір чандағы илегіш шырын таннидтердің айрықша концентрациясы, сапасы және қышқылдылығымен ерекшеленеді.
Достарыңызбен бөлісу: |