Баяндама Орындаған:
Тексерген:
Тақырыбы:Оқушылардың арасында бопсалаудың алдын алу мақсатында сауалнама жүргізу.
Жасөспірімдер арасындағы құқықбузушылық пен қылмыстық Қазіргі уақытта қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық және саяси өзгерістердің жылдам және кең көлемді үрдісі жүріп жатқан кезде, көзқарастары әлі де тұрақталмаған жастарға қиын болып келді. Жасөспірімнің онегі туралы, құқық туралы ұғымдары жас ерекшеліктеріне байланысты саналы деңгейде емес. Жастар арасындағы қылмыстың алдын алу мемлекеттің басты міндеттерінің бірі болып табылады. Жасөспірімдердің және жастрырдың қылмысы туралы мәселе- қуқық қорғау жүйесінің ғана емес, сонымен қатар басқа да мемлекеттік
ұйымдардың және азаматтық қоғам институттарының үнемі қадағалауын талап
ететін басты мәселенің бірі. Елбасы өзінің Қазақстан халқына жасаған жолдауында жасөспірімдер арасындағы қалмыс мәселесінің осуіне басты назар аудару қажеттігін және оны төлендету шараларын қарастыру керектігін атан көрсетті. Оның іске асыру
мемлекеттің ішкі самаының маңызды бағытына жатады. Бұл жұмысты ІІБ күшімен
ғана табысты жүргізу мүмкін емес, ол үшін басқа да мемлекеттік ұйымдар,
мемлекеттік емес ұйымдар және БАҚ белсенді түрде тортылуы керек. Сонғы он
жылда жасөспірімдердің құқықбұзушылық іс-әренетке қатысуы шектелді. Мысалы,
сонғы бірнеше жылда құқыбұзушылықтың төлендеуі байқалады, себебі аймақ
бойынша жағдай тұрақты. 2006 жылда жасөспірімдердің қатысуымен 140 қылмыс
жасалады. 12 мен 18 жастағы 227 жасөспірім. Оның ішінде 126 мектеп
оқушылары. 2007 жылы жасөспірімдердің қатысуымен 113 қылмыс жасалады, оның
ішінде 129 жасөспірім, 79 мектеп оқушылары. 2008 жылы 73 қылмыс, оның
ішінде 121 жасөспірім, 81 мектеп оқушылары. 2009 жылдың өткен кезеңінде
жасөспірімдердің қатысуымен 43 қылмыс жасалады. Оның ішінде 55 жасөспірім,
26 мектеп оқушылары. Жасөспірімдердің қатысуымен жасалған қылмысты талуағанда, оның 64,7 % сабақтан тыс және кешкі уақытта болатын көрсетті. Қазіргі уақытта ойын –
сауық орындарында жасөспірімдер жасаған құқықбұзушылық әрекеттердің өсуі
Заң қабылдаңды қажет етеді. Остын-сауық орандарында қолданыметын және
таратылатын алкогольді ішімдіктерге, есірткі және психотроптық оса заттарға
жасөспірімдерді тарту алаңдаушылық туғызады. Осыған байланысты,
жасөспірімдер арасындағы құқықбұзушылықтың және балалардың қараусыз қалуын
алдын алуға бағытталған кешенді құқықтық шаралар Заңмен қарастырылған, отан
өжекі:
1) Түнгі уақытта ойын-сауық ұйымдарға жасөспірімдердің боруына шектеу
енгізу (сағат 22.00 ден 06.00 дейін)
2) Ойын-сауық орнына жасөспірімдерді кіргізген ойын-сауық орындарының
қызметкерлерінің әкімшілік жауыпкершілікке тарту.
3) Жасөспірімдердің ойын-сауық орындарында болғаны үшін ата-аналарды
әкімшілік жауапкершілікке тарту.
Жасөспірімдер қылмысының құрылымында қылмыстың кенесі түрлері бойынша
толендеу байқалады: біреудің мүлігіп ұрмау 23 %, талан- тараж 16,6 %,
алаяқтық 25%. Сонымен қатар тәжірибе көрсеткендей аса ауыр қылмыс бойынша
бұзақылық 28,5 %, суық қаруды заңсыз ұстағаны үшін 400 %, автокөлікті ұрлау
200%, ЖКА 100 %. Қылмыс –бұл әлеуметтік қастық, жасөспірімдер қылмысы - мың ме үлкен қастық. Ересен адамдармен саныстырғанда жасөспірімдердің сатталуы аз болса
да, мұндай құлысқа көлүге болмайды. Қиянқы іс-әрекеттер жасайтын жастар
ұйымдары дүниеқорлық пен туындайтын жастар санасың басқа да жат қылықтарды
осіп кене жатыр. Қылмыстық жазалауға басты идея сонынған: жасөспірім құқықбұзушыны тәрбиелеу және түзеу. Бірақ оның тәрбиелік – еңбек колония сынан ол қандай болып шығатынын, дұрыс жолға түсеттініп кім біледі. Сол себепті мемлекеттік
ұйымдардың күшімен ғана емес, барлқ қоғам болып белсенді іс –эрекет
жүргізуіміз қажет. Дегенмен, басты жауапкершілік, әріне, отбасына жатады. Ата-аналар
жасөспірімді үйінде ұстай білді ме, әлде ол өз үйінен қашады ма? Сондықтан
қоғамға отбасының бала тәрбиесімен үнемі айналысып, өздерінің азаматтық
парызын орындазаны, ұлдары мен қыздарына үлгі болғаны керек.