Э лiM улына шабуыл жасады жэне oipHcmc жауын колга тус1рд1.
Колга тускен бакытсыз жандардьщ, оныц i mi ндс юнэс1здер1 де
бар, басына тускен тагдырын адам киялы елестету1 негайбыл.
Жедампаздар оларды бешт басына, ездершщ елген туыстарыныц
KaoipiHC алып келш, oip-oipncn. сол жсрдс-ак елт1ред1, улкешшц
кещрдегш орып ж1бер1н, аккан канын уыстап турып iuiKCH.
Ханда бшпк, билерде бэтуэ жоц
кезде казактыц рулары ез-
ара да канды кек цуысатын болган, мумюн сондай жан кеш тш к
заманда езш-ез1 сактау. хальщ болу, калу да оцай болмаган болар,
6ipai< намысты жогары ко ига н. "коянды камыс. ерд1 намыс олт1рсдг
дейтш цазац yniiH кек цалыпты жагдай болган. Орталыц саяси бшпк
оларсгсн туста “цанды кек” TopTioi цылмыстыц алдын алудыц ец
утымды тэсЫ. 0рю м
езшщ жазасыз цалмасын
oliyfc
тшеп.
BipaK
сезге тусшген, сезге жупнген ел болгандыцтан, цазац
руларыныц ез-ара дау-шараларын от тщщ, орац ауызды би-
шешендер1 ушыцтырмай, nieniin отырган. Казак “Сез суйектен,
таяц еттен етедГ’, -
деп сез ететш жерде, шоцпарын ыцгайламаган,
сезбен цагысып барып ештеце шыцпайтын болганда гана icKe
KipicKeH, эйтпесе кешпсл1 ыдырап журген елд1 6ip жецнен цол, 6ip
жагадан бас шыгаратындай уйымдасып, ынтымацтастырып отыру
оцай болмаса керек.
XVIII гасырда е\пр сурген Ацтамберд1 жэне Умбетбай
жыраулар 6ip дауга байланысты сез жарыстырганда айтцаны:
Ацтамбердк Кынаптан цылыш суырмай, Карыскан жау булк етпес.
Жуылмай цастыц цанымен, Намысца тиген Kip кетпес. Шабыссац,
цане, шыгып кер, Жау емессщ куш жетпес. Ж ендетп керсет кез1ме,
Желшкен басты и м кеспес. Ел1щц жундей тутюзш,
Канды кебп<
жутцызып, Жайратамыз осы кеш. Yмбетей: Ей, Ацтамберд1 Суытпа
босца ту ащ ц , Кайрама онша тю н дк Сырт тазасы не керек. Тазарт
эуел iniii^i, Салмацтассац айта гой, Хан алдында куппцщ. Ел1мд1
иесгз деймющ, Ер1мд1 киесгз деймющ? Алты арысца б1лд1рмей,
Басып жеймш деймющ? Батпан-батпан мш щ бар, Кабынбай б т м
цылындар.
М1не, Yмбстсйдщ дегешмен ею ру цазацтары цанды цыргынга
бармай, 6iiiMre цун телеп келюкен.
271
Ал ещц сырткы жау, бетен елде кеткен кек inrre каткан шер
болган. Жненбай inrre цалган шерш былай деп айткан: Керегеге
ш нген, Шабылмаган семсер тур. Жаудан алмай кспмдк Eci.i де
OMip еткен цур.
Сырткы
елмен каты наста кун телеу, кешу, б т м г е келу ете
сирек болгандьщтан, не жецу, не жещлу керек едг Атакты Абылай
заманындагы агайынды батырлар Жаугаш, Бигаштыц Жаугашы
калмакта елгенде (елш ш кте) казак батырдыц жолында кырылмак
болып, жет1 ердщ цунын алган. Сол сияцты кек кайтарушы кiciнi
'Каскунем
деп атаган, демек ол езш щ ойындагы icri кепке дешн
coTi келгенше кутш icKe асырушы.
Достарыңызбен бөлісу: