Байланысты: Белый и Фиолетовый Школьные Принадлежности 3D Доклад по Книге Бланк Презентация на Тему Образования 2
Санзызбай Сарғасқаев
САНСЫЗБАЙ САРҒАСҚАЕВ
Сансызбай Сарғасқаев (1925–1995) 29 сәуірде Жамбыл облысының Красногор селосында туған.
Аудандық «Красногоршы» газетінің жауапты хатшысы, редакторы, Красногор ауаткомында жауапты хатшы, «Қазақстан пионері» (қазіргі «Ұлан») газетінде бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, редактор, «Жұлдыз» журналында бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы қызметін атқарған. Балаларға арнап көптеген повестер мен әңгімелер жазды. Ол дүниелері кезінде оқырмандарының жылы ілтипатына бөленді.
Шығармалары: Достар. Повестер мен әңгімелер. А., ҚМКӘБ, 1953; Бір отрядта. Повестер, әңгімелер. А., ҚМКӘБ, 1956; Сәуленің жаңа достары. Достар. Повестер мен әңгімелер. А., ҚМКӘБ, 1959; Ақиқат. Әңгіме, повестер. А., ҚМКӘБ, 1963; Көңілді балалар. Повестер. А., «Жазушы», 1966; Бір көшенің балалары. А., «Жазушы», 1970; Биіктен биікке. Повесть, әңгімелер. А., «Жазушы», 1972; Тәмпіш танау. Әңгімелер мен повестер. А., «Жазушы», 1974; Алғашқы асулар. Повестер, әңгімелер. А., «Жазушы», 1975; Ұстаз. Роман. А., «Жазушы», 1979; Сұлутөр. Роман. А., «Жазушы», 1983.
«Шыбық» әңгімесі
Шығарманың негізгі идеясы:Шығарманың мазмұны бойынша,еңбексүйгіштікке, достыққа баулып, табиғатты , қоршаған ортаны аялауға тәрбиелеу.
Шығарманың кейіпкерлері:Темір,Бақыт,Әкесі
Жас шыбық пен ағашты ажырата білу, ағаштардың ерекшелігі мен өсіп - өнуіне түсінік беру. Табиғаттағы, адам өміріндегі маңызын білу. Алған білімдерін қорыта білу Негізгі идеялар: Еңбексүйгіштікке, табиғат әсемдігіне құрметпен қарауға тәрбиелеу. Текст абзаца Сұлтан Қалиұлы 1943 жылы 1 мамырда Жамбыл облысы, Жамбыл ауданында туған. 1961 жылы Жамбылдағы Абай атындағы педагогикалық училищені, 1967 жылы ҚазМУ-дің филология факультетін бітірген. Еңбек жолын Жамбыл облысы Шу ауданының №61 8 жылдық мектебіне мұғалім болудан бастаған. 1967–1973 жж. Қазақ радиосының музыка, балалар редакциясының редакторы, аға редакторы. 1973–1991 жж. «Балдырған» журналының жауапты хатшысы, 1991 жылдан зейнеткерлік демалысқа шыққанға дейін «Ұлан» газетінің бас редакторы болды.
Негізінен балалар поэзиясы, сатиралық жанр саласында еңбек етеді. Жекелеген өлеңдері орыс, украин, өзбек, грузин, түрікмен, қарақалпақ, әзербайжан тілдеріне аударылып, «Сәлем саған, мектебім» атты кітабы 1983 жылы Фрунзе қаласындағы «Мектеп» баспасынан қырғыз тілінде жарық көрді.
Оның аударуында қазақ тілінде С.Маршактың «Ақымақ тышқан туралы ертегі» (1973), С.Михалковтың «Степа ағай» (1978), Р.Ғамзатовтың «Менің атам» (1969, 1982) поэмалары, Р.Киплингтің бірнеше ертегісі «Пілдің баласы» деген атпен (1983), Бақытжан Момышұлының «Мен әлі сәбимін» повестері мен әңгімелері (1984), «Жанымның жарық жұлдызы» романы (1985) жеке кітап болып шыққан.
Қазақ балалар драмматургиясы
Қазаң балалар өдебиетінің үлкен бір саласы - қазақ балалар драматургиясы. Ңазақ әдебиеті ғылымында аз зерттелген сала ңазаң балалар өдебиеті екені белгілі. Ал сол аз қарастырылғандардың ішінде мүлде назар ауда-
рылмай келгені - қазіргі қазаң балалар драматургиясы. Қазақ өдебиетінің эпос, лирика салаларына қараған- да драма, оның ішінде балалар драмасының кенже- леп тууы да бүл сала зерттелуінің кешеңдеп қалуына
өсер етті. Қазақ драматургиясының алғашңы қадамын
1914 жылы Семей қаласында Абайға арналғян кеште қойылған «Біржан мен Сара* айтысының инсцениров-
касы дер едік. 1917 жылы Семей облысында Өйгерім үйінде қойылған М. Өуезовтің «Еңлік-Кебек* пьесасы
қазақ драматургиясының басы деуге негіз болады.
Қазақ балалар драматургиясының тууын, қалыптасуын зерттеуші Ш. Ахметов 1946 жылы қазақ балалар театры ашылып, сонда алғаш қойылған М. Ақын- жановтың «Алтын сақа» пьесасын қазақ балалар драмасының басы ретінде таниды. Расында да, балаларға арналған драмалың шығармалардың көбейе түсуі балалар театрының ашылуымен тығыз байланысты еді. Әйтсе де, бүған дейін I. Жансүгіровтің 1934 жылы балаларға арнап жазған «Мектеп» атты пьесасының болғанын ұмытпау керек. І Жансүгіровтің «Мектеп»
пьесасы балаларды оқуға, білімге шақыру тақырыбына арналған.
Қазіргі кезде балалар
әдебиетін мектептегі сыныпқа бөлуді басшылыңқа
алып: 1) мектеп жасына дейінгі әдебиет;
2) бастауыш
сыныптарға арналған әдебиет;
3) орта сыныптарға
арналған;
4) жоғарғы сыныптарға арналған туындылар
деп жіктеу орын алған. Осы жіктеулерді басшылыққа
ала отырып, ңазақ балалар драматургиясындағы шығармаларды екі үлкен топқа бөлдік:
1) бүлдіршіндерге арналған драмалық шығармалар;
2) мектен оңушыларына арналған драмалың туынды лар.
Әдебиет жанрларының ішіндегі ең күрделісі де, қиыны да - драматургия жанры. Себебі, сөйлеу тілімен ғана жасалатын туындының өз шарттары мол. Қазақ драматургиясының дамуын талдай келе зерттеуші Р . Нүрғалиев драмалық шығармалардың ерекшеліктері
туралы былай дейді: «Әдебиеттің ерекше түрі - драмматургия театрды нысана етеді, сахнаға қойылу үшін жазылады
Қазақ балалар драматургиясындағы
негізгі тақырыптарды шартты түрде былай бөлуге болад ы :
1. Кеңестік идеологияға негізделген тақырыптар;
2. Ертегілік, қиял-ғажайып тақырыптар;
3. Халық бастан кешірген тарихи тақырыптарға ар- налған туындылар;
4. Табиғат туралы;
5. Бейбітшілік таңырыбы;
6. Жалпы ынтымақ, бірлік, еңбек, білім, ерлік, мейірім, ізгілік туралы;
7. Мектеп өмірі, мектептегі балалар әрекеті.
Қазақ балалар драматургиясының туу барысын дәйектесек, балаларға арналған драмалық шығармалардың тақырыптары әр алуан екенін көреміз. Жылдарға бөліп жіктеу арқылы қай кезеңде қандай таңырыптағы пьесалар көбірек жазылғанын және сол кезде еліміздің басынан өткеріп отырған тарихи-
әлеуметтік өзгерістердің әдебиетке түрліше ықпал жасағанын байқауға болады