Берілген сөздердің антоним және синонимін тап



бет1/2
Дата22.04.2024
өлшемі59,09 Kb.
#201130
  1   2
Байланысты:
Қазақ тілі


Берілген сөздердің антоним және синонимін тап






Антоним

Синоним

Қайғы







Ақылды







Сабырлы







Зәресі ұшты







Аузын буған өгіздей







Кедей-кепшік







Кәрі








ПСИХологиялық ахуал


Өткен сабақты қайталау


«Сөзжұмбақ»
1. Қазқаша “Сөз” грекше қалай айтылады?
2. ”Қияр ”сөзінің диалектісі
3. Қазіргі уақытта қолданыстан шығып қалған сөздер?
4. Мағыналары жақын сөздер
5. Сыпайы сөйлеу мақсатында шыққан сөз
6. “Жастық” сөзінің диалектісі
7.Тәңертең сөзінің диалектісі


Лексика (гр. Lexicos-cөз) Лексика көне гректің Lecikos (сөздік) деген сөзінен алынған. Лексика деген сөз -дүние жүзі халықтарына ортақ термин. Бұл термин – бір тілдегі барлық сөздердің жиынтығы деген ұғымды білдіреді, оны сөздік құрамы деп те айтады. Сөз мағынасы - өзгеріп, дамып, кеңейіп, отыратын өте күрделі құбылыс. Лексика - сөз және оның мағынасын зерттейді. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы бар.


Тура мағына - ұғымға берілген бастапқы атау сөздер. Мысалы: адам, қол, мал, шөп, ертең, арыстан - аңға қойылған ат.


Ауыспалы мағыналы сөз деген - бастапқы атау сөздің басқа мағынада қолданылуы. Мысалы: Таудың етегі, (киімнің етегі), Арыстан еді- ау, Исатай (батыл,ер жүрек)


Омоним деген не? Айтылуы, жазылуы бірдей, мағынасы бөлек сөздер.
Ара - жәндік, ара — ағаш кесетін құрал.


Синоним деген не ? Айтылуы, жазылуы бөлек, мағыналары бір - біріне жақын сөздер. Халық, ел, жұрт. Әдемі, сұлу, ажарлы. Ту, байрақ, жалау.


Антоним деген не? Мағыналары бір - біріне қарама қарсы сөздер . Ұзын -қысқа, ақ-қара, ауыр — жеңіл, биік – аласа, ұзын – қысқа.


Көп мағыналы сөз деген не? Айтылуы бірдей, мағыналарында ұксастық бар сөздер. Таудың басы, бұлақтың басы, жұмыстың басы. Көп мағыналы сөз бен омоним сөздің айырмашылығы:

а)омоним сөз жеке тұрып, бірнеше мағынаны білдіреді, ал көп мағыналы сөз екінші сөзбен тіркескенде ғана бірнеше мағынаны білдіре алады;


ә)омоним сөздің мағыналарының арасында ешқандай мағыналық ұксастық болмайды. Мысалы, қаз(құс), қаз(жерді қаз). Ал көп мағыналы сөздің мағыналарының арасында ұксастық болады. Мысалы, судың басы (бүлақ), таудың басы (шың), сөздің басы (сәлем) дегендегі «бас» сөзі бәрінде де бір нәрсенің басталу орны. басталар жері деген мағынаны білдіріп тұр.


Тұрақты сөз тіркесі деген не? Бірнеше сөзден тұратын, бір сұраққа жауап беретін, бір мағынаны білдіріп, бір сөйлем мүшесі болатын, құрамындағы сөздерді басқа сөзбен ауыстыруға болмайтын сөздер. Қас пен көздің арасында - (тез)




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет