Берлібаев бақДӘулет тұрбекұлы қазақстанда тарихи білімнің қалыптасуы мен дамуы: тарихи-теориялық зерттеу
Зерттеудің теориялық және методологиялық негізі
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
| Зерттеудің теориялық және методологиялық негізі. Бүгінде, таптық идеологияның ыңғайына жығылып, коммунистік партия жетекшілік еткен бұрынғы кеңес өкіметіне тиімді көзқарастарды барынша марапаттау, немесе шындықты бұрмалап, оны айналып өтуге бейімделу сияқты тұжырымдардан бас тартып, ғылыми ізденістердің, зерттеу проблемаларының объективті шыншыл сипаттамасын беретін методологиялық ұстанымдарды қалыптастырудың тарихи қажеттілігі байқалып отыр. Осыған орай диссертацияның әдіснамалық және теориялық негізі ретінде қоғамдық жүйелерді зерттеуді өркениеттік жинақтау тұрғысынан қарастыратын модернизация теориясын таңдадық. Жұмыста тарихилық пен объективтік сияқты қоғамдық танымда жалпыға мәлім ұстанымдар мен тарихи үрдістер жиынтығының өзара байланысын білуге бастайтын жүйелеп талдау әдісі, сондай-ақ конвенттік-талдау мен инвенттік-талдау әдісі пайдаланылды.
Еліміздің тәуелсіздік алуы, ғылыми зерттеу ісінде методологиядағы плюрализмді негізге алып, дәстүрлі және жаңа методологиялық бағыттарды қатар, әрі аралас пайдалануға жол ашты. Осыған орай, Қазақстандағы тарихи білімнің қалыптасуы мен дамуын зерттеуде эволюционизм сияқты методологиялық бағытты пайдалансақ, оған басқа елдердегі тарихи көзқарастардың ықпалын айқындауда – методологиядағы диффузионизмді басшылыққа алдық. Қазақстан тарихының пән ретінде қалыптасуында методологиядағы функционализмді пайдаландық. Тәуелсіз Қазақстандағы жаңа тарихи ойдың тарихи білімдегі орнын-феноменология және этнометодология деп аталатын методологиялық бағыттарының негізгі ұстанымдарын басшылыққа ала отырып, тақырып мазмұнын ашуға тырыстық. Деректік материалдарды анықтау, сұрыптау және зерттеу барысында тарихи білімдік ой-санадағы өзгерістер тарихындағы қарама-қайшылықтарды көрсететін шынайылылыққа жетуге тырыстық. Құжаттардың басым көпшілігі қатаң бір ғана идеологияның сарынында жасалғандығына байланысты олардың әрқайсысына сыни тұрғыдан, төзімділікпен қарап, қосымша мәліметтермен толықтырып отыруға тура келді. Тақырыпты зерттеу барысында тарихилықты басшылыққа ала отырып, кеңес кезеңіне дейінгі дәстүрлі және ұлттық тарихи-білімдік ой-сананың қалыптасу үрдістеріндегі ерекшеліктерді, кеңес өкіметінің тарихи білімдегі ой-сана саласында ұстанған саясатының әртүрлі кезеңдерін, Тәуелсіздігіміздің дамуындағы тарихи материалдарды хронологиялық жүйеледік. Бұл арада жүйелілік ұстанымы біздің жұмысымыздың әдістемелік негізінің біріне айналып отыр. Зерттеліп отырған тарихи кезеңнің және тарихи білімдік ой-санадағы өзгерістер барысындағы үрдістердің қарама-қайшылықтарын, күрделілігін, тарихи білімдегі үдерістердің динамикасын, оның ішкі себептерін зерттеуге мүмкіндік берумен қатар, эмоцияға берілуден сақтандыратын дамудағы төзімдік ұстанымы басшылыққа алынды.. Диссертацияда қойылған мақсат пен міндеттерді нақты шешу үшін өз мәселеміз бойынша жарияланған әдебиетпен танысып, анықтау, мұрағат деректерін сұрыптап, материалдар мен әртүрлі мәліметтерді іріктеу, оларды қорытындылау кезінде логикалық жалғастық сияқты танымдық тәсііл де қамтылды. жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|