Беттің тбеті Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

1. Клетка рецепторлары дегеніміз не?

2. Екінші мессенджердерге анықтаа берініз

3. Клеткааралық байланыстарды анықтау

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау

2. Тубулиндер, G және F актин, миозин және басқа да белоктар цитоқанқаның элементтері. Микрофиламеттер, микротүтікшелер анықтау

1 тапсырма. Цитоқанқаның құрылысын және қызметін анықтау

2 тапсырма. Микрофиламеттер, микротүтікшелердің анықтау

Бақылау сұрақтары:

1. Цитоқанқаның қызметтерің атап берініз.

2. Цитоқанқаның құрылысын атаныз

3. Микрофиламеттер, микротүтікшелердің қандай қызмет атқарады

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау

2. Митохондрийлер мен пластидтердің құрылысын анықтау

1 тапсырма. Митохондрийлердің субмикроскопиялық құрылысың менгеру керек. Кестеден митохондрийлердің құрылысың дәптерге салып алып, мыныларды белгілеу керек: 1- сыртқы мембрана, 2- ішкі мембрана, 3-кристалар, 4- матрикс

2 тапсырма. Пластидтердің құрылысын анықтау

1. Митохондрийлер мен пластидтердің қызметің ата

2.Митохондрийлердің құрылысына сипатама берініз

3. Пластидтердін құрылысына сипатама берніз

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау

2. Клеткааралық және клеткашілік сигнализацияны анықау . Регенерация және репарация

1 тапсырма. Клеткааралық және клеткашілік сигнализацияны анықау

2 тапсырма. Регенерация мен репарацияны анықтау

Бақылау сұрақтары:

1.Клеткааралық және клеткашілік сигнализацияның түрлері

2. Регенерация және репарация дегеніміз не?

Әдебиеттер: 7.1.1-7.1.12 (негізгі әдебиеттер), 7.2.1-7.2.16 (қосымша әдебиеттер)
14 тақырып. Клетканың сыртқы ортамен байланысы

Сабақтың мақсаты:

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау.

2. Клеткаға әсер ететін сыртқы ораның физикалық және химиялық факторлары

1 тапсырма. Клеткаға әсер ететін сыртқы ораның физикалық және химиялық факторларыды зертеу

1 Клеткаға әсер ететін сыртқы факторларды атаңыз

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау.

2.Некроз және апоптоз. Некроз және апоптоздың морфологиялық және биохимиялық белгілірі

1 тапсырма. Дифференциациаланудың белгілерін менгеру.

2 тапсырма. Клеткалардың жанаруын және тіршілік үзақтылығың зерттеу.

3 тапсырма. Клетка қартайғанда оның құрамында қандай биохимиялық өзгерістер жүреді. Қартаюды қандай факторлар тудырады.

1. Дифференциациалану деніміз не?

2. Клетканың тіршілік ұзақтылығына сипатама берініз.

3. Клетка қартайғанда және өлгенде ол қандай өзгерістерге ұшы райды?

4. Клетканың қартаюы неге байланысты?

5. Некробиоз және аппоптоз дегеніміз не?

1. Бақылау сұрақтары бойынша тақырыптарды теориялық талқылау.

2. Клеткаға әсер ететін сыртқы ораның физикалық және химиялық факторлары

1 тапсырма. Клеткаға әсер ететін сыртқы ораның физикалық және химиялық факторларыды зертеу

1 Клеткаға әсер ететін сыртқы факторларды атаңыз

1тапсырма. Қазіргі кездегі клетка биологиясында қолданылатын әдістермен танысу

2 тапсырма. Жарықтық және электрондық микроскоп құрылысы. Микроскоппен жұмыс істеу ережесі

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі)11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Прокариотты клеткадағы геномдардың әр түрлілігі

2 тапсырма. Бактериялар, археялар,эукариоттар құрылысын оқу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22(қосымша)

1тапсырма. Прокариотты клеткалардың құрылысымен танысу

2 тапсырма. Эукариотты клеткалардың құрылысымен танысу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Клеткалық гомеостаздың орта факторлары

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

5 тақырып. Клетканың өсуі және дамуы (2 сағ.)

1тапсырма. Өсу фазасын қарастыру

2 тапсырма. Клеткалардың бөліну түрлері

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Клеткалық компартаменттер және белоктарының іріктелуін зеттеу

2 тапсырма. Ақуыз түрлері

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Клеткадағы зат алмасу түрлерін зеттеу

2 тапсырма. Клеткадан заттардың шығу жолдарын зерттеу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Митохондрияның құрылысы мен функциясын зерттеу

2 тапсырма. Пластидтің құрылысы мен функциясын зерттеу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Цитоқаңқаның құрылысын зерттеу

2 тапсырма.Цитоқаңқаның функциясын зерттеу.

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма.Ядроның құрылыс мен функциясын зерттеу

2 тапсырма. Ядрошықтың ультрақұрылысын зерттеу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Клеткалық циклды зерттеу

2 тапсырма.Клетканың бөлінуі және өсуі

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22(қосымша)

1тапсырма.Клеткалық дифференцировка мәселелерін зеттеу

2 тапсырма. Канцерогенезді оқу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Камбиальді клеткалардың рөлімен танысу

2 тапсырма. Патологиялық және қалыпты жағдайдағы бағана клеткаларының рөлі

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі) 11,12,15,20,22 (қосымша)

1тапсырма. Некрозды оқу

2 тапсырма. Апоптозды оқу

3 тапсырма. Клетканың патологиялық өзгеруімен схема бойынша танысу. Суреттеу және белгілеу: 1-плазмалық мембрана, 2-митохондрия, 3-полисомалар, 4-ядрошықтар, 5-ядро, 6- Гольджи аппараты, 7-гранулярлы ЭР, 8- лизосомалар.

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі)11,12,15,20,22(қосымша)

15 тақырып. Клетканың тітіркенуі (2 сағ)

1тапсырма. Клетканың тітіркену түрлерімен танысу

Әдебиеттер: 1-10 (негізгі)11,12,15,20,22 (қосымша)
МӨЖ тапсырмаларын орындауға әдістемелік нұсқау

Магистранттардың өздік жұмысы (МӨЖ) олардың индивидуалды және топпен оқу әрекетінің көптеген түрлері кіреді., бұлар оқытушының көмегінсіз іске асады (немесе жартылай көмегі, егерде өздік жұмысы аудиторияда орындалса).

Өздік жұмысының маңыздылығы оқытушының көмегінсіз, магистранттардың міндетті түрде қатысуы мен, алынған ақпаратты білімде қолдану оның қандай да бір іс-әрекетте қолданылуынан тұрады. МӨЖ тапсырмаларын орындау барысында магистранттар пән бойынша әдебиеттермен кітапханада жұмыс жасауы тиіс. Өздік жұмыстың қорытындысы жазбаша немесе сабақта талданады. Көбінесе ауызша жауап беру арқылы құрылымдар жөнінде морфология және цитофизиологиялық процестердің маңызын жетік меңгеруге мүмкіншілік алады. Кей сұрақтар кестелерді толтыруды, суреттер салуды талап етеді.

6 кесте

№ реті	МОӨЖ		МӨЖ
	аудиториялық	аудиториядан тыс
1	Кіріспе	Микроскоп құрылысы. Микроскопен жұмыс істеу ережесі	Клеткалық биологияның қазіргі әдістері
2	Клеткалық эволюциясының негізгі кезендері	Биологиялық мембраналардың химиялық құрамы және қызметі	Клетка эволюциясының жылдамдығы және факторлары. Геномдардың әр түрлілігі: бактериялар, археялар, эукариоттар
3	Клеткалардың негізгі типтері және алуан түрлілігі	Клеткадағы органоидтар мен косындалар	Про- және эукариот клеткаларының жан – жақты ерекшеліктері
4	Эукариотты және прокариотты клеткалардың функциональдық жүйесі	Балдырлар, бактериялар және актиномициттердің	Клеткалар гомеостазының сақталуы және ортаның факторлары
5	Қоршаған ортамен клетканың қарым- қатынасы	Вирустар	Клетканың өсуі және дамуы
6	Ядролық геномның ұйымдасуы және эволюциясы	Өсімдік клеткаларының қабығы. Химиялық құрамы	Клеткалық компартменттер және блоктарың іріктелуі
7	Клетка бөлінуінің механизмідері	Митохондрийлердің құрылысындағы ерекшеліктері. Митохондрийлердің құрылысы және қызметі	Клеткаішілік зат алмасу
8	Биомебрананың құрылымы, қызметі және молекулалық ұйымдасуы	Клеткааралық байланыстар	Энергетикалық конверсия: митоходрия және пластидтердің қызметі
9	Клеткааралық сигнализация	Клетканың зақымдауына әсер	Клеткалық коммуникацияның механизмі
10	Цитоқаңқаның ұйымдасуы	Вакуольді жүйе	Ядролық геномның эволюциясы және ұйымдасуы
11	Клеткадағы энергияның түрлену механизмдері	Некобиоз түралы түсінік	Клеткалық цикл, клеткалық бөлінудің бақылау және клеткалық өсуі
12	Митохондрийдің, пластидтердің молекулалық және ультрақұрылымы	Жыныстық көбеюдің цитологиялық	Клетка дифференцировкасының мәселері, канцерогенез
13	Тұқым қуалау құбылысындағы клетка құрылымның ролі. Клеткалардың криоконсервациялануы	Жыныс клеткалардың консервациялануы	Камбиальді және бағана клеткалардың рөліне қазіргі кездегі көзқарас
14	Бағдарланған клеткалық өлім	Клетка зат алмасуы	Клетканың өлуі: некроз және апоптоз
15	Қатерлі ісік клеткалары	Қатерлі ісік клеткалардың пайда болуына қандай факторлар әсер етеді. Клеткалардың трансформациясы	Клетка регенерациясы

«Клетка биологиясы » пәнінің емтихан сұрақтары

1. Клетка биологиясы нені оқытады ?

2. Клетка эволюциясының негізгі кезеңдерін атаңыз.

3. Эукариоттық клеткаға сипаттама беріңіз

4. Клетка биологиясының негізгі мәселелері мен қазіргі жетістіктері

5. Прокариоттық клетка дегеніміз не?

6. Заттардың тасымалдануы қалай іске асады?

7. Клеткааралық сигнализация қалай іске асады?

8. Митозда қандай фазалар ажыратады?

9. Ядроның клетка тіршілігіндегі рөлі ?

10. Ақуыз синтезі қалай жүзеге асырылады?

11. Клетканың тіршілік белгілерін атаңыз

12.Заттардың тасымалдануы, энергиямен қамтамасыздандырылуы қалай іске асырылады?

13. Клетканың өсуі дегеніміз не?

14. Клеткалық қабаттың рецепторын атаңыз

15. Клетканың қозғалуы қайтіп іске асырылады?

16. Клеткаға қандай физиологиялық фактор әсер етеді?

17. Клетканың өсуі ненің арқасында жүреді?

18. Клеткалық дифференцация дегеніміз не?

19. Клеткада рибосомалар және перексисомалар қандай функция атқарады?

20.Пиноцитоз дегеніміз не және ол қалай жүреді?

21. Клетканың өсуі ненің арқасында жүреді?

22. Митохондрийдің молекулалық және құрылымдық жүйесі

23. Тұқым қуалау құбылыстарының клетка құрылымындағы рөлі қандай?

24. Клеткаға әсер ететін табиғи және антропогендік факторларды атаңыз

25. Рибосоманың түзілуі және РНҚ синтезі қайда жүреді?

26. Клетка мен организдердің кооперациясы және бір–бірімен бәкелестігі қалай жүреді?

27. Плазмалық мембраның маңызы неде?

28. Бағана клеткаларының маңызы неде?

29. Гендік экспресиялық бақылау қалай іске асады?

30.Клеткалық және клеткасыз құрылым нені білдіреді? Клеткааралық байланыс жөнінде түсінік.

31. Клеткада заттардың алмасуы қандай жолдармен жүреді?

32. Компетенция және детерминация дегеніміз не ?

33. Ядрошықтың және ядролық саңылаудың құрылысы

34.Ядро құрылымының компоненттерін атаңыз, олар қандай функция атқарады?

35. Хромосома құрылымы мен репликациясы

36.Эукариотты клетканың прокариотты клеткадан айырмашылығын атаңыз

37. Клеткалық цикл, клетканың өсуін және бөлінуін бақылау

38. Аппаптозға сипаттама беріңіз

39. Қатерлі ісік клеткаларының пайда болуына не әсер етеді?

40. Клеткасыз құрылымды атаңыз

41. Өсу клеткаларының бағанының құрылысы

42. Биомембрананың тұрақтылығын қандай факторлар анықтайды?

43. Клетканың жалпылық және бірегейлігін атаңыз

44. Генетикалық ақпарат қайда сақталады? Хромосома құрылымын сипаттаңыз

45. Клеткаға сипаттама беріңіз. Клетканың алуан түрлілігін сіз білесіз бе?

46.Жыныс клеткаларының криоконсервациясы қалай іске асады?

47. Пластидтің молекулалық және құрылымдық жүйесі

48. Сүтқоректілердегі клетка бөлінуінің реттелуі қалай жүреді?

49. Клетканың тітіркенуі дегеніміз не?

50. Секрецияның түрлерін атаңыз, секрет қайда түзіледі?

51. Биомемрананың химиялық құрамы мен ультрақұрылысы

52. Цитоқаңқаның транспорттық функциясы

53. Клеткааралық және клеткаішілік сигнализация қалай іске асады?

54. Жыныс клеткаларының жетілуі мен құрылымын сипаттаңыз

55. Некроз и апоптоз дегеніміз не?

56. Биомембранадағы белоктар мен липидтердің шоғырлануы

57. Патологиялық және қалыпты жағдайдағы бағана клеткаларының рөлі

58. Клетка өлгенде қандай өзгерістер жүреді?

59. Мембрананың тасымалдау функциясы