2 Сіреспенің емі, алдын алуы (арнайы және арнайы емес). Сіреспе бұл жедел ерекше инфекциялық ауру. Ол күшті экзотоксиндер: тетаноспазмин мен тетаногемолизинді бөлетін, анаэробты спора түзуі-Cl. Tetani таяқшасымен қоздырылады.
Клиникалық көрінісі. Жергілікті сіреспе жаранын айналасындағы бұлшықеттердің зақымдалуымен жіне осы аймақта тырысулардың дамуымен, тері жамылғысының бозғылттануымен, жаранын қабырғасынын күнгірт түсті болуымен және аз мөлшерде бөліністердің шығуымен ерекшеленеді. Аурудың ағымы женілірек болады. Жергілікті сіреспе жалпыға кез келген уақытта ауысуы мүмкін екендігін есте сақтау керек.
Жалпы сіреспе:бастың ауруы, тері жамылғысынын бозғылттануы жоғары тершендік, әлсіздік, кейде дене қызуынын 40 С-тан жоғары болуы, тахикардия-120 соққы мин. Сіреспенін негізгі белгісіне, тіпті аз қарқынды жарыққа, дыбысқа және механикалық тітіркендіргіштерге жауап ретінде дамитын клоникалық және тоникалық тырысулар болып табылады. Шайнау бұлшықеттерінін тырысуы байқалады-тризм. Бұл кезде науқас тілін тістеп қалуы мүмкін. Мимикалық бұлшықеттердің тырысуын сардоникалық күлкі деп атайды. Үрдіске шүйде, мойын, арқанын ұзын, іштің бұлшықеттері қамтылып, тұлғанын кенет жазылып иілуіне әкеледі де, оған белгілі бір қалып береді-опистотонус. Бұлшықеттердің жиырылу күші соншалықты күшті болғандықтан, кейде бұлшықеттер мен сіңірлер жыртылады және сүйектердің сынуы байқалады. Зәр мен нәжістің бөлінуі тоқтап қалады.
