8 билет
1 сұрақ Сақтандырғыш қалай жұмыс істейді?
Сақтандырғыш құрылғыдағы ток мөлшері шектен асқанда өздігінен күйіп, тізбекті ажыратады, осылайша құрылғыны қорғайды. Сақтандырғыш — электр тізбегінде токтың артуы немесе қысқа тұйықталу жағдайларында компоненттердің зақымдануын болдырмау үшін қолданылатын қорғаушы элемент. Сақтандырғыштың жұмыс принципі оның ішіндегі элементтің (әдетте, металл сым немесе пластина) қызып, еріп кетуіне негізделген. Міне, сақтандырғыштың жұмыс істеу принципі мен құрылымы:
1. Сақтандырғыштың құрылымы
Металл сым: Сақтандырғыштың ішінде орналасқан металл сымның немесе пластинаның электр қарсылығы жоғары. Бұл сым электр тоғының өтуіне мүмкіндік береді.
Изолятор: Сақтандырғыштың сыртқы қабығы изоляцияланған материалдан жасалады, ол токтың сыртқа шығуына немесе жанасуына жол бермейді.
2. Жұмыс принципі
Нормалды жұмыс режимі: Тізбек қалыпты жұмыс істегенде, ток сақтандырғыш арқылы өтеді. Сақтандырғыштың ішіндегі металл сым электр тоғын өткізеді, ал тізбек жұмыс істейді.
Токтың артуы: Егер тізбектегі ток нормадан асып кетсе (мысалы, қысқа тұйықталу, артық жүктеме немесе ақау салдарынан), металл сымның температурасы көтеріле бастайды. Ток мөлшері қаншалықты жоғары болса, температура соғұрлым тез көтеріледі.
Еру процесі: Сымның температурасы белгіленген шектен асқанда, металл сымның материалы балқып, сымның жалғануы бұзылып, электр тізбегіндегі ток тоқтайды. Осылайша, сақтандырғыш тізбектің ажырауына әкеледі.
3. Сақтандырғыштың түрлері
Сақтандырғыштар әртүрлі конструкциялар мен материалдардан жасалады. Мысалы:
Стеклянные: Стеклянные сақтандырғыштар кеңінен таралған, оларда металл сым әдетте шыны қабықтың ішінде орналасады.
Пластикалық: Пластикалық материалдан жасалған сақтандырғыштар, олар жеңіл және пайдалану үшін ыңғайлы.
Автоматты: Автоматты сақтандырғыштар (автоотключатели) электр тізбегін тоқтату үшін автоматты түрде жұмыс істейді, ал оларды қалпына келтіру оңай.
4. Сақтандырғыштардың артықшылықтары мен кемшіліктері
Достарыңызбен бөлісу: |
