Билет№1 Тұлғаны зерттеудің негізгі әдістері
Танымдық процестерді зерттеу әдістемелері
жүктеу/скачать 339,39 Kb.
|
пс.прак.билет
| Танымдық процестерді зерттеу әдістемелері
Танымдық процестерді зерттеудің әр түрлі әдістері бар. Танымдық процесс адамның кез-келген іс-әрекетінің ажырамас бөлігі ретінде кіреді және оның тиімділігінің сол немесе басқа түрін қамтамасыз етеді. Танымдық процеске қабылдау, есте сақтау, ойлау, елестету, сезу, сөйлеу және т.б. жатады.Танымдық процестерді зерттеудің әр түрлі әдістері бар. Танымдық процесс адамның кез-келген іс-әрекетінің ажырамас бөлігі ретінде кіреді және оның тиімділігінің сол немесе басқа түрін қамтамасыз етеді. Таным процесіне қабылдау, есте сақтау, ойлау, елестету, сезу, сөйлеу және т.б. жатады. Техникаға көшейік ... Қабылдау процестерін зерттеуге арналған әдістер бар (заттар мен құбылыстардың тұтас көрінісі) адамның сезім мүшелеріне тікелей әсер етуімен қоршаған шындық). Бұл әдістемелер өндірістік іс-әрекеттің өнімділігіне әсер етуі мүмкін қабылдау қасиеттерін (таңдамалылық, тұрақтылық, дәлдік, фигураны фоннан ажырата білу, бақылау сияқты) зерттеуге бағытталған. Шындықтың әртүрлі құбылыстарын қабылдау ерекшеліктерін диагностикалаудың әдістері бар, мысалы, «Компас» немесе «Сағат». Олар кеңістіктік қатынастарды қабылдау ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Уақытты қабылдау ерекшеліктерін зерттеу әдістері де бар. Қабылдау процестерін зерттеуге арналған әдістер бар (қоршаған шындықтың объектілері мен құбылыстарының олардың адамның сезім мүшелеріне тікелей әсер етуімен интегралды көрінісі).Бұл әдістемелер өндірістік іс-әрекеттің өнімділігіне әсер етуі мүмкін қабылдау қасиеттерін (таңдамалылық, тұрақтылық, дәлдік, фигураны фоннан ажырата білу, бақылау сияқты) зерттеуге бағытталған. Шындықтың әр түрлі құбылыстарын қабылдау ерекшеліктерін диагностикалаудың әдістері бар, мысалы, «Компас» немесе «Сағат». Олар кеңістіктік қатынастарды қабылдау ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Уақытты қабылдау ерекшеліктерін зерттеу әдістері де бар. 4 Мысал ретінде уақытты қабылдаудың дәлдігін бағалауға мүмкіндік беретін әдіснаманы алуға болады. Сауалнаманы жүргізу үшін қажетті жабдық кәдімгі секундомер болып табылады. Тестілеушіге ұсынылған уақыт аралықтарының ұзақтығын бағалау тапсырылады (6-12 секунд). 10 сынақ өткізілді. Уақытты қабылдау дәлдігі арнайы формула арқылы бағаланады. Содан кейін алынған пайыздар рейтингтік шкалаға сәйкес ұпайларға ауыстырылады. Мысал - уақытты қабылдаудың дәлдігін бағалауға мүмкіндік беретін әдіс. Сауалнама жүргізу үшін қажетті жабдық кәдімгі секундомер болып табылады. Тестілеушіге ұсынылған уақыт аралықтарының ұзақтығын бағалау тапсырылады (6-12 секунд). 10 сынақ өткізілді. Уақытты қабылдау дәлдігі арнайы формула арқылы бағаланады. Содан кейін алынған пайыздар рейтингтік шкалаға сәйкес баллға айналдырылады. 5 Зейін мен оның қасиеттерін диагностикалаудың көптеген әдістері жасалған.Зейін - бұл шоғырлану күйі, адамның белгілі бір объектілерге бағыттылығы, бұл оның шындықты қабылдауға дайындығын арттырады. Шульте кестелері - бұл 1-ден 25-ке дейінгі сандар кездейсоқ тәртіпте орналасқан кестелер.Тақырыптың міндеті - барлық сандарды берілген ретпен көрсету (1-ден 25-ке дейін немесе 25-тен 1-ге кему) көрсету және атау. Бір секундтық кесте үшін уақыт жылдамдығы. 4-5 тест бірдей кестелерді қолдана отырып, бірақ сандардың басқа ретімен жүзеге асырылады. Жеке адамның әр үстелге бөлген уақыты бөлек жазылады. Келесі көрсеткіштер анықталады: 1) кестелердегі бірқатар сандарды көрсету мен атау үшін жұмсалған стандартты уақыттан артық; 2) сауалнама жүргізу кезінде барлық кестелер үшін уақыт көрсеткіштерінің өзгеруі. Осы көрсеткіштер бойынша қорытындылар жасалады: егер тақырып әр кесте үшін уақыт стандарттарынан аспаса, бұл оның зейінді жақсы шоғырландыруға қабілетті екенін білдіреді. Егер жеке адамның әр үстелге жұмсаған уақыты бірдей болса, оның зейінінің тұрақтылығы туралы айтуға болады. Егер жеке адам алдыңғы кестеге қарағанда әр келесі кестеге көп уақыт жұмсаса, онда оның назары тез таусылады. 6 «Дәлелдеу тесті» техникасын Б.Бурдон 1895 жылы ұсынған. Ол зейіннің тұрақтылығы мен шоғырлану қабілетін бағалау үшін қолданылады. Сыналушыға кездейсоқ орналасқан әріптер немесе сандар саны бар арнайы форма ұсынылады. Оған керек
жүктеу/скачать 339,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|