Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғам
Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы Энергетика және Байланыс
университеті
«IT-инжинеринг» кафедрасы
«Python тілінде бағдарламалау» пәні бойынша
№1 зертханалық жұмыс
Білім беру бағдарламасы: Ақпаратық қауіпсіздік
Орындаған: Кимелов Ғалым
Тобы: СИБк 22-4
Қабылдаған: Серік А.
Алматы, 2023
Кіріспе
Python — жоғары дәрежедегі бағдарламаллау тілі. Python тілі қазіргі кезде ең көп таралған бағдарламаллау тілі болып саналады.
Алғашында Python тілі Ameoba операциялық жүйесімен әрекет етуге қабілетті ABC бағдарламаллау тілінің ұрпағы ретінде алынған. Кеиінірек Python дамып,ең басты және маңызды бағдарламаллау тіліне айналды.Ең алғаш жаңарту Python 2.0 жаңа нұсқасы жарық көрді. Біл жаңа нұсқада көптеген функциялар мен жаңа алгоритмдер түрін көрсетті. Жаңартудан кейін Python тілінің қолданушылары арта түседі. Алайда бұл тілдің жаңарту бұнымен біткен жоқ. 2008 жылдың 3 желтоқсанында Python 3.0 жарық көреді.
Зертханалық жұмыс №1.
PYTHON ТІЛІНДЕГІ АЙНЫМАЛЫЛАР МЕН ҚАРАПАЙЫМ ДЕРЕКТЕР
Алғашқы амалдар ретінде қарапайым арифметикалық амалдарды орындап, интерпретатордың жұмысын тексеруге болады.
Мысалы келесі есептеуді қарастырып көріңіз:
>>> 5+8
13
Немесе мынадай “Men AUES studentimin” деген мәтінді енгізіңіз:
>>> "Men AUES studentimin"
'Men AUES studentimin'
Аттарды таңдау және айнымалыларды пайдалану. Программалауда айнымалыларды пайдаланғанда, оларға ат бергенде белгілі бір ережелерді сақтау қажет. Себебі кез келген ереженің бұзылуы қатеге келтіреді. Мысалы, жоғарыда келтірілген мәтінді тырнақшасыз енгізіп көріңіз.
Men AUES studentimin
Жолдар туралы мәліметтер. Жол дегеніміз таңбалардың тізбегі. Python тілінде жол деп тырнақшаға алынған таңбалардың тізбегін атайды. Мысалы, “ Myna jol – jachsy jol” немесе ' Myna jol – jachsy jol'.
Жиі қолданылатын операциялардың бірі – таңбалардың клавиатурадағы регистрін ауыстыру. Келесі фрагмент қарастырылсын:
# name.py
name="machmut"
print(name.title())
Machmut
Жолдағы айнымалылардың мәндерін кейбір жағдайларда пайдалану керек болады. Мысалы, адамның аты мен фамилиясы әртүрлі айнымалыда сақталынған болсын. Оларды біріктіру керек болсын.
first_name = "Bolat"
last_name = "Murat"
full_name = f"{first_name} {last_name}"
print(full_name)
Bolat Murat
Регистрмен жұмыс істеуде кездесетін пайдалы әдістің бірі – жолдағы барлық таңбаларды төменгі регистрден жоғарыға, жоғарғы регистрден төменгіге ауыстыру. Мысалы:
name = “Bolat Murat”
print (name.upper())
print (name.lower())
Осы амалдардың нәтижесі келесі түрде шығарылады:
BOLAT MURAT
bolat murat
Комментарийлер. Программадағы орындалып жатқан амалдарды түсінуге жеңіл болуы үшін түсініктемелер (комментарийлер) қолданған ыңғайлы болады. Комментарийді белгілеу үшін келесі таңба қолданылады #.
Мысалы:
# Say hello to everyone.
𝑝𝑟𝑖𝑛𝑡("Salem student!)
Достарыңызбен бөлісу: |