Металдар мен полимерлер деформациясы процестерінің қалай қолданатынын білу

Металл деформациясының процестері: процестер, мысалы, итеріп шығару (тік, қисық, дүмпулер), соғу (опырылу формасы, қысым, ақтару), сырғанау (ыстық, суық), өнім штамповкасы (қалыптастыру, жымқыру, терең сығынды), токарлы сығындылар; процестерде қабылданған металдар, мысалы, темірлі (карбондық болат, тот баспайтын болат), темір емес (алюминий, мыс, жез).

Полимер деформациясының процестері: процестер, мысалы, вакуумды қалып құю, итеріп шығару, каландрлеу; процестерде қабылданған полимерлер, мысалы, термопластитер, поликарбонадтар, полисульфат, акрил, поливинилхлорид, АБС,термопластикалық материал беті; үстеме қолдану, мысалы, пластификаторлар, антистатикалар, майланатын материалдар, термостабилизаторлар; ерекшеліктер, мысалы, екі түрлі қисықтық, формалар (анна, әке), арматурлы қалыптасу, қию формасы; параметрлер, мысалы, температура, өысым, жылдамдық/уақыт, ара қашықтық, тұттану, жетіспеген толтыру, бұрмалау, жану, түстен ауытқу.
3. Қалпына келтіру және композит құрастыру процестерінің қалай қолданатынын білу.

Композиттер қалыптасуының процесі: процестер, мысалы, алдын ала азықтану заттегімен байланысты материал ламинированиесі, қатпарлану әдісі, моллирование; талшық қолдану (шыны, полиэтилен, арамид, карбон); смола қолдану (полиэстер, винилды эфир, эпоксидті желім, фенольды полимер); процесте қолданнылатын композитті материалдар, мысалы, ағаш, коремат, көбік, ұялы толтыру, (номекс, алюминий), синтетикалық өзек; жобалау ерекшеліктері, мысалы, бұрыштар (ішкі, сыртқы), үсті (ойыс, дөңес, кері, тік), екі түрлі қисықтық, жалпы бұрыштар, жалғаушы детальдар; армирование түлері, мысалы, жіберуші, тоқу, жіңішке сызықтар, бұтаулы тұтамдар,үздіксіз жіп, бір бағыттау, тоқу.

Композиттер құрастыру процестері: түрлер, мысалы, сыналатын, бір данада, партия, жинау жолақтары; ерекшеліктер, мысалы, шектер (кең қозғалмалы немесе қозғалмайтын отырыс), бекіту (өзгермейтін немесе өзгеретін), форма орналасуы,; құрастыру әдісі, мысалы, футеровка, белгілеу, алғашқы таңдап алу, теңестіру, құрастыру және реттеуге бейімдеу; жалғау әдісі, мысалы, бұрандалы ендірме, бекіту (механикалық, жылдам ажырату), бекітпелі гайкалар,  бұрандама тойтарма шегелер; құрастырмалы компоненттер, мысалы, қаптама, панельдер (жабылған, корпусты), түтіктер, құрастырмалы, аэродинамикалық, білік материалы, профильдер, кепілдік, корпустар; құрастырмалы емес компоненттер, мысалы, жақшалар, араматура, фитинтер, қаптамалар, ленталар, жады эффектілі көбік, қабықша.
4. Бастапқы қалпына келтіру процесімен байланысты денсаулық пен қауіпсіздікке қатысты сұрақтарды түсіну.

Қауіпсіздік және еңбек күзеті: қауіпсіздік және еңбек күзеті заңнамалары мен нормаларына сәйкес, мысалы, заттекке Бақылау.

Денсаулыққа қауіпті затек нормалары (COSHH) 2002, жұмыс жабдықтарын қолдану бойынша нұсқау мен Ереже (ПРИРО) 1998, жарақат, ауру және қауіпті жағдайлары туралы есеп беру Нормалары (НОТБОС) 1995, көтермелі жұмыс пен көтермелі жабдықтар бойынша 1998, Қолдан өңдеуді жүргізу Ережелері 1992, жұмыста қорғаныш заттары бойынша Нормалар 1992, шектелген кеңістік қатынасындағы Нормалар 1997, ірі апаттар мен қауіп-қатерлер бақылауы бойынша Нормалар 1999 (НККАР) 2005 өзгерілді, жұмыс орнындағы шуылды бақылау бойынша Нормалар 2005, денсаулық пен еңбек күзеті бойынша Нормалар (Алғашқы көмек) 1981, Еуропалық директивтер, практикаға сай нормалар; қорғанысты қолдануды талап ету, экрандар, вентиляциялар; жеке қорғаныс шараларын қолдану,(МИЗ); қолмен атқарылатын және өңдеу әдістерін көтермелеу.

Қауіп-қатерді төмендету: мысалы, қауіп-өатерді бағалау әдістерін қолдану, қауіпті жағдайлардан алыстау, оқытуға сай, тазалық сақтау, қауіпсіз құралдар мен жабдықтарды қолдану.

Үйренушілердің бағалауға жіберілгеніне дәлел ретінде осы модульді аяқтау үшін олардың аталмыш модульдің барлық нәтижелеріне сәйкесетінін көрсету қажет. Өту балы үшін бағалау өлшемі осы модульді өтуге қажетті жетістіктердің деңгейін сипаттайды.

Берілген модуль үйренушілерге инженерияда көлік өңдеу немесе күрделі формаларды аяқтау жұмысында қолданылатын арнайы техникаларды зерттеуге мүмкіндік береді.

Күнделікті тауарлар мен компоненттер талаптарға сай, ал көлңктер эффективті және қауіпсіз түрде жұмыс істеуі тиіс стандарттарға сәйкес дайындалады. Бұл процесс кезінде сыналатын компоненттер жинақтылыққа тексерілуі тиіс, өндіріс уақытында материалдардың шағын шығысдарын қамтамасыз етілуі керек. Көлік операторлары қосымша және өңдейтін техникалар қатарын білетін болса, оларды қолдана алса, өте жақсы компоненттер дайындайтын болады.Қосымша процесс - шикізат немесе компоненттер алдағы жұмыстармен бірге материалдар алу, ол бастапқы қалыпқа келтіру процесінен кейін жүргізіледі.

Берілген модуль мақсаты - үйренушілерге қосымша өңдеу машиналарын, оған қоса стандартты машиналар (мысалы, токарлық станоктар мен бұрғылайтын мащиналар) мен арнайы цехтарда пайдаланылатын арнайы машиналарды ( мысалы, скирлі әдіс немесе электроэрозиялы станоктардағы кесу әдісі) қолдану бойынша білім беру.

Берілген модуль үйренушілерге қосымша өңдеу, олардың құрылғысы мен қолданылуы бойынша машиналар қатарын зерттеуге мүмкіндік береді. Олар «дәстүрлі емес» электроконтакті өңдеу мен тескіш техникалар қатарын, анықтай алады.

Үйренушілер жылулықңңдеу процестерін зерттейтін болады өнім немесе компоненттер, олардың дайын жағдайы мен қабылдануын зерттейді. Бұл процестерсіз бөліктер қатардан ерте шығатын болады немесе алдағы уақытта соңғы компонентті өңдейтін материал түрінде оларды өңдеу мүмкін болмайды . Үйренушілер құрастыру әдістерін, автоматтандырылған өндіріспен байланысты автоматтандырылған техникаларды, басқа да әдістерді, өндіріс жүйелерін түсінетін болады.

Аяқталуы бойынша, үйренушілер инженерияда өңдеу техникалары функционалдықты немесе эстетиканы үстемелеу мақсатында қалай қолданылатынын түсінетін болады. Денсаулық және еңбек күзетімен байланысты аспектілер, алынған қажет соңғы өңдеулер мен тұндыру әдістері талқыланатын болады.

1. 
   Машиналық өңдеу бойынша қосымша әдістер қатарын қалай пайдалану керектігін түсіну.
   
2. 
   Дәстүрлі емес әдістер қатарын қалай пайдалану керектігін білу.
   
3. 
   Құрастыру әдістері мен термо өңдеу процестерін қалай пайдалану керектігін білу.
   
4. 
   Өңдеу әдістері қалай қолданылатынын білу.
   

Дөңгелену: машиналық, мысалы, орталық токарьлі станок, айналып тұратын станок; детальдар сипаттамасы, мысалы, жалпақ кесік,диаметрлер (мысалы, параллельді, сатылы, конус формалы), тесіктер (мысалы, бұрғылап тесілген, кесулі, жайылған), сызба үлгі, бұранда (мысалы, ішкі, сыртқы), ауытқушылық сипаттамалары, бөрене, бұрыштарды қисайту, кертіктер немесе борозда өңдеудің арнайы түрі, жону.

Біліктеу: машиналық, мысалы, көлбеу, тік, әмбебап, бойлық/ендік;жоғары, төмен; детальдар сипаттамасы, мысалы, беткі жағы (мысалы, тең, шаршы, параллель, бұрышты), дөңес/иықты, ойықтар (мысалы, кіруде, шығуда/кереңсаңылау, т-образды), саңылаулар (мысалы, бұрғылап тесілген, кесулі), үлгілер (мысалы, v-образды, тереңдетілген, иілген, тісті), үзілмелі, индекстелген формалар немесе бұрылған формалар, арнайы формалар.

Бұрғылау: машиналық, мысалы, көлбеу, тік,; детальдар сипаттамасы, жонылған тесіктер (мысалы, барлық детальдар арқылы, тереңге, коус формалы), саңылаулар (мысалы, тереңге бұрғылаулы, деталь арқылы бұрғылаулы, жайылған, кесілген), сыртқы диаметрлер бороздкалар/ойықтар, шабылған/радиучты, беттік жағы (мысалы, түзу, шаршы, параллель, бұрышты, вальцованды), кесіктер, формалар (мысалы, индексті, бұрылған), сыртқы конусты.

Тегістеу: машиналық, мысалы, үсті (мысалы, көлбеу, тік), цилиндрлі (мысалы, ішкі, сыртқы), центрлі емес, әмбебап, бұрандалы, контурлы; детальдар сипаттамалары, мысалы, беттік үсті (мысалы, түзу, тік, көлбеу, параллельді, бір біріне үйлескен), кертпелер, диаметрлер (параллель, тарылтылған), бұрғылап тесілген (мысалы, созылған, тарылтылған, параллельді), профиль формалары, кесу формалары (мысалы, v-образды, оң кесу, ішкі, сыртқы), бұрыштық үсті.

Тығыздау: машиналармен, мысалы, бір реттік әрекет, көп реттік әрекеттер; детальдар сипаттамасы, мысалы, кертікпен мөрленген, бұрғыланған, түрулі, кесілген/формасы өзгерген жылжулармен, иілген/пішінделген, спиральмен бүктелген/вальцованды, тегістеуші/түзетуші, бірінші созу, екінші созу, өңдеулер қиысуы,тостаған тәрізді формалармен берілуі, гофрленген, калибрлік.

Денсаулық және еңбек күзеті: нормалар мен заңнамаларға сәйкес, мысалы жұмыс орнында денсаулық пен қауіпсіздік сақтау туралы заң 1974, өртке қарсы қорғаныс бойынша Нормалар 1971, қолдан өңдеу, ірі апаттар мен қауіп-қатерлер бақылауы бойынша Нормалар 1999 (НККАР) , жұмыс жабдықтарын қолдану бойынша нұсқаулық пен Ереже(ПРИРО) 1998; денсаулық және еңбек күзеті бойынша Нормалар (Алғашқы көмек),1981; жеке қорғаныс құралдарын қолдану (СИЗ)

Материалдар: мысалы, темір, темір емес, металл емес, тот баспайтын, арнайы қорытпалар, терең сүзіндіге болат.

Кинематика: машиналық құрастыруға араналған құрал; форма қалыптастыру мен құруү
2. Дәстүрлі емес әдістер қатарын қалай пайдалану керектігін білу.

Электро ұшқынды өңдеу: мысалы, ұшқынды эрозия, электро эрозиялық кесінді; детальдар сипаттамалары, мысалы, сағылаулар, үсті (мысалы, жалпақ, шаршы, параллель, бұрышты), формалар (мысалы, иілген, дөңес, профильді, шаршы/тікбұрышты), басқа сипаттамалар (мысалы, бұранда, нақыштама, қуыстар, сыртқы айналу/бүгіліс, кертік).

Саңылау тескіштері: көліктермен, мысалы, көлбеу, тік; детальдар сипаттамалары, мысалы, кілтекті кертпелер, саңылаулар (мысалы, жалпақ қырлы, шаршы, алты шекті, сегіз шекті), кертпелер, тістер, басқа арнайы формалар.

Үшкірлеу және сүрту: машиналармен, мысалы, үшкір (мысалы, көлбеу, тік), сүрту (мысалы, айнымалы дискімен, кері–үдемелі қозғалыспен); детальдар сипаттамасы, мысалы, саңылаулар (мысалы, тура жүретін, керең), беттік үсті (мысалы, түзу, параллель, бұрыштық).

Қара металдар үшін термпльды өңдеу процестері: үстінен орнығу; қалған процестер, мысалы, қаттылық, темперерлік, өңдеу, нормалдық; appropriate жұмыс орнында денсаулық пенқауіпсіздік сақтау туралы заң 1974, химикаттар мен материалдарға қатысты талаптар (мысалы, өмірге қауіпті заттектерге Бақылау нормалары (КВОЖ) 2002, компоненттер мен өндіріс қалдықтарын қауіпсіз түрде пайдалану (флюидтар, орнығу материалдары) жарақат, ауру және қауіпті жағдайлары туралы есеп беру Нормалары (НОТБОС) 1995жұмыс жабдықтарын қолдану мен қамтамасыз ету бойынша Нормалар (НОИРО) 1998

Құрастыру әдістері: қолдан жасалған, мысалы, бұрандалы тіреуіштер, ілмекті құрылғылар, құлыптар, пружиналы сақиналар; автоматтандырылған, мысалы, жүктелген бөлік құрылғылары, мысалы,жылжыту мен қиыстыру, тұспалдау механизмі.
4. Өңдеу әдістері қалай қолданылатынын білу.

Ыстық процестер: мысалы, ыстық батырылған өңдеумен (мысалы, жылытыған балауыз, балқытылған қалайыдан болатқа дейін, балқытылған мырыштан болатқа дейін, оргпникалық толтыру), ұнтақты бүркеу (мысалы, сұйық, термопластикалық жабулы ұнтақ, сұйық, электрлі термопластикалық ұнтақ классы).

Анодтау: мысалы, күкірт қышқылы, хром қышқылы, қатты анодтау.

Бүркеу әдістері: мысалы, гальваностегия (мысалы, мыспен, алтынмен, күміспен, кадмимен, платинамен), химиялық никельдеу, механикалық (мысалы, мырышпен жабу, қалайы-мырышпен механикалық жабу, алюминий-мырышпен механикалық жабу,), қорытпалар (мысалы, жез, никель-темір, қалайы-қорғасын, мырыш-никель, мырыш-темір, мырыш-кобальт), мырыш (мысалы, цианды мырыш, сілтілі мырыш, қышқыл мырыш), никель, хром, қатты хром; жұмсақ болат, тот баспайтын болат, жез, мыс, мырыш негізі, алюминий.

Үйренушілердің бағалауға жіберілгеніне дәлел ретінде осы модульді аяқтау үшін олардың аталмыш модульдің барлық нәтижелеріне сәйкесетінін көрсету қажет. Өту балы үшін бағалау өлшемі осы модульді өтуге қажетті жетістіктердің деңгейін сипаттайды.

Берілген модуль мақсаты үйренушілерге қауіпсіз өлшеу, белгілеу, кесу, жасалу және дәнекерленген конструкцияларды құрастыруды жапырақты материалдарды қолдана отырып пайдаланылатын процестер туралы білім беру.

Өндіріс және технология процестері әр түрлі өңдеуші өнеркәсіп секторларында металдық конструкциялар өндірісінде қолданылады. Металдық конструкциялар өндірісі басты төрт кезеңнен тұрады: өлшеу және белгілеу, жұмысқа материал дайындау, қалыпқа келтіру және материалдар құрастыру процестері.

Берілген модуль үйренушілерге қауіпсіз ортада жұмыс істеген уақытта алдын ала алынған өндіріс тәжірибесін иемденбейтін , процестер түсінігі мен барлық секторлардағы өндірісте қолданылатын технологияларды түсінуге мүмкіндік береді. Модуль өндіріс процесстерінің ажыратылмайтын бөлігі болып табылатын өнеркәсіп ортасында жұмыс істеуге дайындалып жүрген үйренушілерге жақын.

Үйренушілер құрастырмалы конструкциялар өндірісі мақсатында жапырақтар формасында түсті және қара металдармен, тілімше және профильді материалдармен жұмыс істейтін болады. Олар өндірістік тапсырмаларды орындауға арналған бірнеше өнеркәсіптерді, қолдан жасалатын құралдар мен механизмдерді қалай қолданылатынын үйренеді. Модуль үйренушілерге дұрыс процестер мен жабдықтарды, құралдарды, қажет қолдануларды, сондай-ақ өндіріс процесінің әр сатысындағы жабдықтарды анықтау қабілетін игертеді.

1. 
   Еңбек күзеті және қауіпсіздік техникасы,өндіріс индустриясында жұмыс жүргізілетін қауіпсіз практикалар мен нормалар саласындағы заңнамаларды білу.
   
2. 
   Құрастырмалы конструкциялар өндірісінде материалдар дайындау мен белгілеуде қолданылатын процестерді білу.
   
3. 
   Құрастырмалы конструкцияларды құру мен қалыпқа қандай материалдар келтіретінін білу.
   
4. 
   Құрастырмалы конструкциялар спецификациясын түсіндіру, жоспарлау мен оларды өндірісте жүргізуді білу.
   

Заңнамалар мен нормалар: өндіріс индустриясында қолданылатын, мысалы, жұмыс орнында еңбек және денсаулықты қорғау туралы Заң 1974, жұмыс істеу туралы Заң 2002, Фабрикалық заңнама 1961, өртке қарсы қорғау нормалары 1997; нормалар, мысалы, еңбек пен қауіпсіздік қорғау шаралары бойынша Ереже 1999, жұмыс жабдықтарын қолдану бойынша ережелер мен қағидалар 1998, денсаулыққа қауіпті заттектерге бақылау Нормалары (НКВОЗ) 2002, көтермелі жұмыс пен көтермелі жабдықтар бойынша Нормалар1998, қолдан өңдеу Нормалары 1992, жұмыста заттаар бойынша жеке қорғау туралыНормалар 1992, шектеулі кеңістіктер бойынша Нормалар 1997, жұмыс орнында электр энергиясын қолдану бойынша Нормалар 1989, жұмыс орнында шуды бақылау бойынша Нормалар 2005, жарақат, ауру және қауіпті жағдайлары туралы есеп беру Нормалары (НОТБОС) 1995, жұмыс уақыты бойынша Нормалар 1998, жұмыс кеңістігі бойынша Нормалар (Денсаулық, Қауіпсіздік, және өзін-өзі сезу) 1992, денсаулық пен қауіпсіздік бойынша Нормалар (Алғашқы көмек) 1981.

Қауіпсіз өндірістегі жұмыс тәжірибесі: цехқа және алаңға қауіпсіздік: өртпен күрес; өауіпті жағдайлар мен есептер туралы ескертпе; қауіп-қатерді бағалау; қолдан өңдеу; шарттар тексеруі, мысалы, газдың кеміп қалуы, токтың кернеуі мен күші; жарамды сынақтама, электр сымы, механизмдер мен электр құрылғыларын қорғау;қауіпті жағдайда және жаман жағдайда тұрған машиналар мен жабдықтарды қажет әрекеттерді қабылдау; жеке қорғау құралдары (СИЗ); шығару вентиляциясы; консервация, мысалы, жабдықтар қауіпсіздігі, жабдықтарды сақтау, өауіпсіз жойылған қалдықтар.