Білім беру бағдарламасына арналған Zhка 1210 «жануарлар және қҰстар анатомиясы»



бет313/502
Дата16.04.2022
өлшемі0,97 Mb.
#139616
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   502
Байланысты:
umkd vm anatomiya kaz 21-22

Сірлі қабық (tunica serosa) – дене қуыстарында орналасқан мүшелерді сыртынан қаптап тұрады. Ол екі қабаттан: ішкі – борпылдақ дәнекер ұлпалық сірліасты негізден (tela subserosa) және оның сыртындағы мезотелий қабатынан (mesotelium) тұрады. Дене қуыстарынан тыс жатқан мүшелерде сірлі қабық орнында тек борпылдақ дәнекер ұлпасынан тұатын адвентиция қабығы (tunica adventitia) болады.
Қомақты (паренхималы) мүшелер – ішкі мүшелер құрамында жеке мүшелер ретінде болады немесе түтікше мүшелердің қабырғаларында орналасады. Бұлар негізінен ішкі мүшелер жүйелеріндегі бездер.
Без (glandula) - өзінен арнайы бөлінді бөлетін, құрылысы қомақты паренхималы мүше (ірі жеке бездер немесе қабырғалық майда бездер). Бөлінділерін (секреттерін) шығару өзектері арқылы сыртқы ортаға бөлетін бездерді экзокринді бездер, бөлінділерін (инкреттерін, гормондарын) организмнің сұйық ішкі ортасына (қанға, лимфаға, ұлпа сұйығына) бөлетін бездерді эндокринді бездер деп атайды. Ал организмге керексіз сыртқы ортаға шығарылатын ыдырау өнімдері (зәр, тер) экскрет деп аталады. Паренхималы мүшелер ретінде бездер бәір-бірімен тығыз байланыста қызмет атқаратын екі бөліктен: пваренхимадан және стромадан тұрады. Паренхима (parenchyma) – бездің негізгі қызметін атқаратын жұмысшы бөлігі. Көптеген бездердің паренхимасын безді эпителий ұлпасы, ал кейбір эндокринді бездердің паренхимасын – жүйке ұлпасы құрайды. Строма (stroma) – без паренхимасы бөліктерін өзара біріктіріп байланыстырып, безді біртұтас ететін мүшенің дәнекер ұлпалық аралықтары (тіректік арқаулары). Стромамен безді қоректендіретін қан және лимфа тамырлары мен без жұмысын реттейтін жүйкелер өтеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   502




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет