Білім беру бағдарламасының тобы- ветеринария Дайындық бағыты: Ветеринария Білім беру саласы Ветеринария Нур-Султан 2019
жүктеу/скачать 1,25 Mb.
|
cillabus vet hir 10.09.19
- Бұл бет үшін навигация:
- 25 Дәріс
| Сұрақтар: Фимоз, парафимоз, уретротомия, цистотомия, цистоцентез Вагеналит фуникулит. Акропоститтер,поститтер және балонопоститтер. Фимоз және парафимоз. Жыныс мүшесінің салдануы мен сынуы. Уретраның қабынуы және қысылуы.жыныс мүшесі күпектің ісіктері.Несеп-ауруы.Цистоцентез.Цистотомия Және уретротомия. Ұма жаралары.Гематоцеле.Орхиттер.Периорхиттер Эпидидемиттер.
Дәрістің мақсаты: студенттерді несеп-жыныс мүшелері ауруларының алдын алу және емімен таныстыру. Фимоз дегеніміз - күпек ұшының тарылып, жыныс мүшесінің сыртқа шықпай қалуын атайды. Фимоз жылқыларда көбіне кәрі аттарда, бұқаларда, иттерде байқалады. Емі. Аурудың бастапқы кезеңінде күпек қапшығын жақсылап тазартып жыныс мүшесін шығарады да оны эмульсияларымен (антибиотик, сероформ, ихтиол) себелейді. Көбіне күпек қуысынан вентральды қабырғаны кесіп, жыныс мүшесін шығарады да, тігіс салады. Операциядан кейінгі кезеңде күпек қапшығын эмульсиямен себелейді. Ойық жара беткейін күміс цитратымен күйдіреді. Парафимоз дегеніміз жыныс мүшесінің күпек сақинасы мен қысылуы айғыр, бұқа, ит, қабандарда байқалады. Себебі. Пішуден кейінгі кезеңде аурудың басты себебі болып күпектің ішкі жапырақшасының домбығуы байқалынады. Домбығу жағдайында дөңгелек түрінде болады да6 жыныс мүшесінің күпек қапшығына енуіне кедергі жасайды. Осы аурудың басқа себептері -соғылу, деректі түрде катетеризация істеу кезінде жарақаттану. Қосымша себеп - жыныс мүшесін тартқыш бұлшық еттің әлсіреуі. Бұқа, қабан, иттерде жыныс мүшесі. Эрекция кезінде күпек түктерімен байланыста қалу, себебі болып табылады. Жасанды қынаптар болуы да парафимозға әкеліп соғады. Емі. Аурудың алғашқы кезінде консервативті ем Буров сұйықтығы, танин, сульфаты ерітінділерін жағады. Массаж, эластикалық бинтпен тану. Жыныс мүшесін күпек қабыршағына кіргізіп, оны ұстап түру үшін 2-3 тігіс салады. Тігісті 3-4 күннен кейін алады. Жылқыларда күпек ішкі жапырақшасының айтарлықтай ісінуі кезінде оны кесіп түйінді тігістермен жабады. Егер күпек қатты зақымдалса, жыныс мүшесінде көп мөлшерде ойық жаралар болса, жыныс мүшесі ампутациясы арқылы, уретростомия орындалады. Постит - күпек шетінің қабынуы. Күпек шетінің қабынуы бір мезгілде жыныс мүшесінің қабынуымен орналасқан. Ауру барлық мал түрлерінде, көбіне бұқалар мен иттерде кездеседі. Себебі. Ең басты себебі - күпек қапшығында зәрмен смегманың жиналуы. Олардың қоспасы шіру процесіне ұшырап эпитема бұзылуына, мацирацияға (ыдырау( әкеліп соғады да, тітіркендіру тудырады. Бұл ауруға ықпал жасайтын жағдайлардың біріөкүпек қапшығының анатомиялық ерекшеліктері, атап айтқанда, бұқада ұзын және тар. Зәр бөлу кезінде жыныс мүшесі көбіне оның зәрге толып қуысында қалады. Пішілген аттар да бұндай жағдай жыныс мүшесі атрофиясына байланысты дамиды. Қабандарда күпек шеті дивертикула кезінде байқалады. Постит көп мөлшерде смегманның бөлінуі және кілегейлі қабығының зәр құмдарымен тітіркенуіне байланысты оның жарақаттануынан, яғни микрофлора дамуына байланысты. Кей кездері постит пен баланит түк баданалары мен май бездерінің инфекциялануынан да болады. Клиникалық белгілері. Әр мал түрлерінің процесс ағымының өз ерекшеліктері бар. Жылқыларда күпек домбығып дамуына байланысты күпек ұшы тарылады, бір мезгілде (баланитте) дамиды. Бұл кезде жыныс мүшесінің басы күпек қапшығы ішінде орнығып ісінеді, ауырсынатын болады. Кейіннен күпектің ішкі жамылғысының ыдырауына байланысты ойық жаралы ошақтар олардың тыртықталуы байқалады. Бұл фимоз дамуына әкеп соғады. Оларда аурудың бастапқы кезеңдерінің өздерінде зәр бөлінуі қиындайды. Зәр тамшылап бөлінеді. Қуықтың зәрге толуы шаншу түрінде білінеді, кейде жарылып кетуі мүмкін. Ауру асқыну түрінде күпек шетінің некрозын айтуға болады. Бұдан басқа күпек маңында айқын дивертикулды көруге болады. Иттерде өте ауыр түрде өтеді. Қайталанып отырады күпек ұшы тарылады, одан жасыл іріңді жалқыаяқ бөлінеді. Диагноз. Клиникалық белгілеріне қарап қояды. Емі. Күпек қапшығын смегмадан натрий гидрокарбонатты не сабынды, жылы сумен тазалайды. Бұл процедураны жеңілдету үшін сакральді анестезия не жыныс мүшесін жылқыларда Магда бойынша. Бұқаларда Воронин бойынша анестезиялайды. Жуып болған соң күпек қапшығы ішін калий перманганаты, этикридин лактат, фурацилин, стрептоцид не цинк сульфаты ерітінділерімен шаяды. Осы айтылған эмульсия түрінде қолдану Жыныстық мүшенің салдануы мен парезі жүйкелер мен бұлшық еттің сынуы кезінде, мүше мен оның моторлы нервінің бұтағы аймағында, крест сүйегінің сынуы кезінде, жұлынның механикалық зақымдануы, оның ісіктері мен т. б. қысылуы кезінде пайда болады. Ауру шеткі денеден парализденген органның түсіп кетуімен және оны препуциальды қапқа өздігінен созудың мүмкін еместігімен сипатталады. Емдеу кезінде салданған органды іштің төменгі қабырғасына суспензорлық таңғышпен тартады немесе несептің бөлінуіне кедергі келтірмейтін провизорлық тігістерді кейіннен сыртқы тесікке салып, препуциальды қапқа салады. Уретраның стриктурасы мен стенозы уретралық арна саңылауының біртіндеп, үдемелі азаюымен, оның қабырғаларының ішінен немесе ісіктің қысылуы, периуретральды абсцессі немесе перифериясы бар патологиялы өзгерген қуықасты безі салдарынан сипатталады. Нәтижесінде зәр шығару қиындайды. Емдеу кезінде жоғары уретростомияны қолданады; стриктурада уретраның қабырғасын бужамен созады. Абсцесстер ашылады, ісіктерді экстирпациялайды. Қуық пен уретральды каналдың тастары несеп-тас ауруының клиникалық көрінісі болып табылады және жануарлардың барлық түрлерінде байқалады. Бұл патологияның пайда болу себебі ұтымсыз азықтандыру, концентрацияланған азықтармен қаныққан рациондардың біртектілігі, суатпен шектелген, сүйек ұнын ұзақ беру, азықтардағы витаминдер тапшылығы болып табылады. Емдеу кезінде жемдерді ауыстыру, рациондарды витаминдермен байыту қажет. Антибиотикотерапия, сульфаниламидтерді қолдануға болмайды. Өтпегенде, жіктерді салмай, жыныстық немесе аралық уретротомия оперативтік араласуға түседі. Кезінде мочепузырных тастағы у ұсақ жануарларды лапаротомию кейіннен цистотомией. Гематоцеле – жалпы қынап қабығының қуысына немесе өз қынап қабығының астына қан құйылуымен сипатталатын ауру. Ұрықтық артериялар мен көктамырлардың үзілуімен жүретін зақымдану кезінде пайда болады. Бастапқы кезеңде суық, кейіннен жылу процедуралары, массаж қолданылады. Варикоцеле - тұқым арқанының көктамыр қабығының қалыпты кеңеюімен сипатталатын ауру. Туа біткен және жүре пайда болған. Тұқым арқанының көктамырлары қысылған кезде жылы клизма қолданылады. Айқын ауру кезінде жабық әдіспен кастрация жасайды. Гидроцеле – қынап қабығының қуысында транссудаттың немесе серозды экссудаттың жиналуымен сипатталатын ауру. Олар: бір жақты және екі жақты; туа біткен және жүре пайда болған; асқынбаған және асқынған интравагинальды жарықтар, тұқымдық канатик көктамырларының варикозды кеңеюі және мошонка терісінің зақымдануы; жіті және созылмалы; шектеулі және диффузды. Емдеу кезінде консервативті және оперативті ем қолданылады. Периорхит-өз қынап қабығының қабынуы. Әдетте құлау, жарақат, үсік, қабыну процесінің қынап қабығына, жөтел мен тұқымдылардан, инфекциялар кезінде метастаздардан пайда болады. Жіті ағымда жөтел көбеюі, жергілікті температураның жоғарылауы, ауырсыну байқалады. Мошонканың терісі қатты, бүктелген. Жамбас аяқ қызметінің бұзылуы байқалады. Іріңді ағымда, сондай-ақ жалпы күйдің өзгеруін де атап өтеді. Серозды қабынудың бастапқы сатысында консервативті емдеу. Іріңді қабыну кезінде кастрация. Орхит-тұқымдардың қабынуы. Эпидидимит – қосалқыларының қабынуы тұқымдықтар. Бірақ олардың тығыз анатомиялық байланысы әдетте орхитоэпидидимит түрінде өтеді. Әртүрлі жарақаттар топырақта немесе несеп-жыныс аппараты мүшелерінің іріңді қабынуы кезінде жалғастыру бойынша қабыну процесінің таралуы нәтижесінде пайда болады. Клиникалық мошонка терісінде қан ағуымен жүреді. Мошонка ұлғайған, жергілікті температура жоғарылаған, ауырсыну байқалады. Жедел жарақаттық орхитоэпидидидидимиттерде антибиотиктер тағайындайды, паранефральды блокада жасайды. Іріңді қабыну кезінде кастрация жүргізіледі. Бақылау сұрақтары. Фимоз және парафимозды емдеу? 2. Постит дегеніміз не? 3. Орхитте клиникалық белгілері? 4. Несеп-жыныс мүшелерінің қандай аурулары жиі кездеседі? 5. Баланопоститтің жіктелуі? 6. Жыныс мүшенің сынуларын емдеу? 7. Уретростомияға көрсеткіштер? №25 Дәріс Тақырыбы: Аяқ аурулары жүктеу/скачать 1,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|