Биліктің заңдылық деңгейі: легитимация.
Легитимация (латынның заңды) – билiктi заңды түрде танып мойындау және оған мүлтiксiз бағыну. Билiк легитимациясы теориясын М. Вебер жасаған. Ол билiк легитимдiлiгiнiң үш негiзгi түрiн ажыратты:
1. Дәстүрлi легитимдiлiк, сол елде ежелден қалыптасқан және халқының санасына әбден сіңген салт-дәстүрлерге сүйенедi. Сондықтан да кейбір елдерде қазiр де хан, сұлтан, патша, шах, әмiр т.б. билiгiн халық қолдайды және заңды деп санайды. Олар билiктің мұрагерлікпен берілуін де дәстүр деп мойындап отырады.
2 Харизматикалық легитимдiлiкте батырлығымен, әділеттілігімен немесе басқа да ерекше қасиеттерiмен көзге түскен адамды басшы етiп жариялайды. Халық сол көсем сонынан ередi және оған сенедi. Мысалы, Мұхамед пайғамбар, М. Ганди, Аятолла Хомени т.б.
3 Ақыл-парасат пен құқықтық легитимдiлiкте саяси билiк сол кездегі саяси құрылым орнатқан құқықтық ережелерге, заңға сәйкес қалыптасады. Бұл биліктің демократиялық сайлаумен қалыптасуы деген сөз.
Билік тік және көлденең болып бөлінеді.
Биліктің тік бөлінуі (деңгей бойынша бөлу):
Жалпыұлттық немесе орталық билік;
Жергілікті билік.
Биліктің көлденең бөлінуі (бір деңгейдегі билікті бөлу):
Студенттерге берілетін тапсырмалар:
1 тапсырма . Кестені толықтырыңыз:
2 тапсырма. Кестені толықтырыңыз:
Cеминар №5. Басқарушы элита мен саяси көшбасшылық биліктің әлеуметтік субъектілері ретінде
Сабақтың жоспары:
Саяси ілімдер тарихында саяси элита мәселелері.
Элитология негізін салушы классиктер.
Элита ұғымы, қызметтері, түрлері және қалыптасуы.
Қазақстандағы саяси элитаға тән сипаттар мен ерекшеліктер.
Достарыңызбен бөлісу: |
