«Биология» мамандығы үшін Құрастырғандар



бет27/91
Дата07.02.2022
өлшемі0,83 Mb.
#96913
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   91
Байланысты:
759cd937-3317-11e3-9d7d-f6d299da70eeЭволюционное учение УМКД

Популяцияның мөлшері
Гендер концентрациясы популяцияның мөлшеріне байланысты болады. Популяцияның мөлшері неғұрылым аз болса, гетерозиготалы дарақтардың бір-бірімен будандасып, рацессивті гемозиготалы ұрпақ беруінің мүмкіндігі солғұрылым мол болады. Керісінше популяцияның мөлшері көп болса, рацессивті гемозиготаның болу мүмкіндігі азаяды. Аз санды популяцияда сұрыпталу нәтежесінде пайдасыз гендер кеміп, пайдалы гендер артып отырады.
1931 жылы Н.П Дубинин сан жағынан популяцияның өзіндде, кейде кейбір кездейсоқ факторлардың әсерінен, гендер концентрациясының өзгертетіндігін көрсетеді. Кейінен популяцияның саны артқан сайын ол гендердің мөлшері де арта түседі. Бұл құбылысты генетикалық-автоматты процесс немесе гендердің дрейфі /шайқалуы/ деп атайды.
Изоляция
Жалпы түрдің әртүрлі популяциялардан құрылатындығы белгілі. Егер бір популяция дарақтары екінші бір популяция дарақтарымен біраз уақыт будандаса алмай қалса, ондай популяция изоляцияға /оқшаулану/ ұшырайды. Ал мұндай оқшаулану бірнеше буынға созылса, онда популяция жіктеле бастайды. Болашақта ондай популяция жаңа түр тармағының немесе тіпті түрдің бастамасы бола алады.
Түр ішіндегі популяцияның изоляциясы /оқшаулануы/ геграфиялық (тау немесе өзен, көлдердің пайда болуы), экологиялық және биологиялық факторлардың әсерінен болады.
Геологиялық өзгерістерге байланысты болатын оқшаулану географиялық изоляция деп аталады. Экологиялық факторларға территориялық-климаттық, микроклиматтық, маусымдық-климаттық т.б өзгерістер жатады, олар бір түрге жататын организимдердің бір-бірімен будандасуына бөгет жасауы мүмкін. Мысалы, теңізде тіршілік ететін балықтар көбею кезінде, яғни уылдырық шашарда өзендерге шығады. Сонда әрбір өзеннің өзіне тән ерекше популяциясы қалыптасады.
Биологиялық изоляцияға генетикалық және физиологиялық факторлар жатады. Генетикалық факторға көбінесе мейоз процесінің өзгеруі нәтежесінде пайда болатын полиплоидия немесе хромосомдық өзгерістер жатады. Бұдан дарақтардың еркін будандасуына кедергі келеді, соған байланысты гендер бір-бірімен комбинациялана алмайды.

Физиологиялық факторларға жануарларға болатын шартты рефлектің өзі изоляция тудыра алатындығын айтуға болады. Мысалы, кейбір жануарлар мен жәндіктер жұптақанда бірін-бірі таңдайды.


Сонымен популяцияның генетикалық құрылымына әсер ететін жоғарыда көрсетілген факторларға б популяцияайланысты генетикалық дианамика, яғни микроэвалюция процесі жүріп отырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   91




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет