31
Тапсырмалар мен балл қою кестесі үлгісі
«Биология» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Ғалымдар табиғаттағы тірі ағзалар арасындағы
қоректік қатынасты зерттеп, төмендегідей
деректерді ұсынды.
(і) Берілген деректерді пайдаланып, энергия пирамидасын құраңыз. Өз жұмысыңызды
төмендегі бос орынға көрсетіңіз.
[4]
(іі) Энергия пирамидасы бойынша қояннан келесі деңгей түлкіге
берілетін энергия
пайызын есептеңіз. Өз есептеуіңізді көрсетіңіз.
Жауабы ............. [1]
2 Төмендегі сызбада экожүйедегі қоректік тізбек берілген.
(і) Сызбадан өндірушілерді анықтаңыз.
Өндірушілер....................................................................................................................... [1]
33
(іі) Биоалуантүрлілікті зерттеу аумағын таңдау кезінде ұстанатын басты принцип не?
Оның маңызы қандай?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[3]
(с) (і) Берілген деректерді қолданып Симпсон индексін есептеңіз.
Есептеу жолын
көрсетіңіз.
[2]
(іі) Есептеу нәтижесін пайдаланып экожүйенің биоалуантүрлілігі мен тұрақтылығы
арасындағы өзара байланыс туралы қорытынды жасаңыз.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………...
[2]
4. Көмір қышқыл газы мен метан жылыжай әсерін туғызатын газдар.
Төмендегі графикте
атмосфера құрамында осы газдардың соңғы 100 жылдағы концетрациясы берілген.
(і) Берілген деректі пайдаланып өзгерісті сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................[2]
34
(іі) Бұл өзгеріс ғаламдық жылынуға қалай әсер етуі мүмкін екенін болжаңыз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
5. Индустриялану табиғатқа кері әсерін тигізеді. Соның бірі ормандық алқаптардың
көлемінің азаюы. Төмендегі графикте соңғы төрт
жылдағы Қазақстандағы орман
алқаптарының азаюы берілген.
(а)(і) Графикте берілген өзгерісті сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(іі) Берілген деректерді пайдаланып орман алқаптарының азаюы қандай проблемаға
әкелуі мүмкін екенін түсіндіріңіз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(b)(і) Қазақстандағы қазіргі кезде бар үш түрлі экологиялық проблеманы
атаңыз және
қалай шешуге болатынын ұсыныңыз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]