Экзотоксиндер сыртқы ортаға микробтық жасушамен бөлінетін өнімдер. Кейбір экзотоксиндер ауру тудыруы мүмкін – бірақ ол токсинді өндіруші организмге түспеуі мүмкін. Мысалы, Clostridium botulinum – өндіретін ботулин.
Экзотоксиндер сыртқы ортаға микробтық жасушамен бөлінетін өнімдер. Кейбір экзотоксиндер ауру тудыруы мүмкін – бірақ ол токсинді өндіруші организмге түспеуі мүмкін. Мысалы, Clostridium botulinum – өндіретін ботулин.
Экзотоксиндердің продуценттеріне Clostridium tetani бактериялары – тырысқақ ауруының қоздырғыштары, Clostridium perfringens- газ гангренасы, Bacillus anthracis - сібір жарасының қоздырғышы және т.б. жатады. Барлық белгілі экзотикалық токсиндер негізінен каталитикалық қасиеттерге ие, жасушаның ферменттік жүйелеріне әсер ететін жоғары молекулалық белоктар болып табылады. Экзотоксиндер термолабильді, жоғары уыттылыққа ие. Токсиндер тобына ішек таяқшасымен және басқа да кейбір бактериялармен түзілетін төмен молекулалық пептидтер (энтеротоксиндер) жатады.
Соңғы жылдары Модулиндер деп аталатын токсиндердің жаңа класы анықталды. Модулиндер макроорганизмге жанама әсер етеді. Бактериялардың клетка қабырғасының компоненттеріне әсер ете отырып (гликопротеидтер, липопротеидтер, ақуыздар), олар эукариотты клеткаларға уытты әсер ететін цитокин - белоктар мен гликопротеидтердің түзілуін индукциялайды. Бірқатар бактериялардың модулиндері патогендіктің жалғыз факторы болып табылады, мысалы, ішек таяқшасы тобының бактериялары - иерсинийде.
Саңырауқұлақтардың патогенезі олардың бірқатар физиологиялық қасиеттерімен ерекшелінеді:
Саңырауқұлақтардың патогенезі олардың бірқатар физиологиялық қасиеттерімен ерекшелінеді:
• қоршаған ортаға табиғи биополимерлердің гидролизін жүзеге асыруға қабілетті экзоферменттер кешенін өндіруге қабілеті;
• токсиндерді, афлатоксиндер мен басқа да биологиялық белсенді заттарды синтездеуге қабілеттілігімен;
