Бірінші сыныпқа қабылданған балалардың таным процестерін зерттеу
жүктеу/скачать 39,26 Kb.
|
4 сынып 22 есеп
- Бұл бет үшін навигация:
- Баланың таным процестерін зерттеу әдістемесі. «Қисынсыздықтар» әдістемесі. Мақсаты
|
Бірінші сыныпқа қабылданған балалардың таным процестерін зерттеу Бастауыш сынып оқушыларының таным процестерін зерттеудің көптеген ерекшеліктері бар. Бірінші және екінші сынып оқушыларының таным процестерін зерттеу тесттері олардың оқу және есеп шығару шеберлігі енді қалыптасып келе жатқанын ескере отырып жасалған. Ал 3-4 сынып оқушылары сауаты ашылған, олар көптеген жазба түрде берілген тапсырмаларды өз беттерімен орындап шығуға мүмкіндіктері бар. Осы ерекшеліктерін ескере отырып бастапқы оқыту кезеңіндегі балаларды зерттеу барысында арнайы жасалған тесттер қолданылады. Мектепке қабылданған баланың оқу мазмұнын толық меңгеруге даярлығын анықтаудың маңызы өте үлкен. Психолог баланың даму деңгейін жан-жақты диагностикалау барысында осы қасиеттерді бағалаумен қатар олардың таным процестері дамып, оқытуға қажетті деңгейге жетуі мүмкін. Барлық диагностикалық тесттердің түзету дамыту әсері өте мол болғандықтан оларды орындатудың өзі дамытулық әсерін тигізеді. Мектепке енді қабылданған баланың әлеуметтік статусы өзгергенімен ол ақыл-ой, интеллектуалдық даму жағынан мектепке даярлық тобындағы кезіндегідей. Сондықтан олардың таным процестерін зерттеуге мектепке қабылдау кезінде қолданылған әдістемелер модификациясы, немесе С.Д.Забрамная, Д.Б.Эльконин, А.Л.Венгер әдістемелері өте ыңғайлы болады. Сонымен қатар мектепке қабылданғандарды зерттеуге және олармен танысу үшін әңгімелесуге арнайы жасалған әдістемелер бар. Олар: «Қисынсыздықтар», «Мен қай жерде тұрамын?», «Менің көшем», «Менің достарым», «10 сөз», «10 сан», т.б. Бұл жерде осы әдістемелер көмегімен балалардың оқытуға даярлық деңгейін анықтау жолдары көрсетілген. Баланың таным процестерін зерттеу әдістемесі. «Қисынсыздықтар» әдістемесі. Мақсаты: баланың еске сақтау қабілетін зерттеу, логикалық ойлауының көрініс беруін, өзінің ойын грамматикалық жағынан дұрыс жеткізуін және өмірде кездесетін объектілерінің бір-бірімен ара қатынасын түсінуін зерттеу. Бұл әдістемені Ш.Е.Рысмаханбетованың «Қисынсыздықтар» суретті бойынша жүргізуге болады. Балаға сурет көрсетілгеннен соң оған келсі нұсқау беріледі: «Мен келесі жұмысқа дайындалып болғанша сен мына суретті көріп отыр». Суретте жануарлардың қисынсыз жағдайда болған сәттері көрсетілген (мысық ағаш басында құс сияқты ұяда отыр, кит иттің үйінде, ақ қайыңда алма гүлі ашылған және алмұрт пен ананас пісіп тұр, терезе алдындағы гүл, үйді қоршаған штакетник орындарынан адасып кеткен). 24 25
Бала суреттегі барлық қисынсыздықтарды атап шығып, сонан соң олардың дұрыс орналасу ретін көрсету керек. Бала үндемей отырса, психолог оған келесі сұрақтарды ретімен беріп, оны әңгімеге тарту керек: Саған сурет ұнадыма? Бала тек басын изеп жауап берсе оған келесі сұрақтар қойылады. Бұл суретте саған не ұнады? Егер бала суреттің фрагменттерін ғана атаса келесі сұрақ беріледі. Суретте не салынған? Бала жауабына мазмұнына байланысты қосымша келесі сұрақтар қойылуы мүмкін. Тағы не бар еді? Сурет қызық па? Күлкілі нәрсе салынған жерлері бар ма? Өмірде осындай жағыдайлар кездеседі ме? Орындары ауысып кеткен жерлері бар ма? Егер бала бірден жағдайды дұрыс түсініп, орындары ауысып кеткен жануарларды атап шықса, онда қосымша сұрақтарды қоюдың ешқандай қажеті жоқ. Орындау уақыты 3 минут. Бағалау шкаласы: 9-10 балл – бала суреттегі 7 қисынсыздықты толық атап, қай жерде не нәрсе ақиқатқа сай келмейтіндігін қанағаттанарлықтай түсіндіргенде қойылады және зерттелініп жатқан қасиеттер өте жақсы дамыған деп бағаланады. 7-8 балл – бала суреттегі қисынсыздықтардың барлығын атап беріп, олардың ақиқатқа сай келмейтіндігін түсіндірсе, бірақ оларды айтып беруге қиналса қойылады. Бұл баға баланың еске сақтау қабілеті жақсы дамығанын, логикасы барлығын, дегенмен оның тіл байлығы немесе сөйлеу техникасы онша қалыптаспағанын көрсетеді. Баланың жалпы дамуы жақсы деп бағаланады. 5-6 балл – бала қисынсыздықтарды түгел байқаған, бірақ айтып беру барысында 4-5 қисынсыздықты толық көрсетіп қалғандарын еске түсіруге және ақиқатта қандай болатынын түсіндіруге қиналса қойылады. Баланың жалпы дамуы орта деп бағаланады. 3-4 балл – бала қисынсыздықтардың 3-4 атап беріп, олардың дұрыс орны қандай екенін әңгімелеп беруге қиналса, қоршаған ортадағы жан-жануарлардың өмір сүру ерекшеліктерін толық түсінбейтіндігін көрсеткені. Бұл жағдайда баланың даму деңгейі төмен екені анық байқалып тұр, сондықтан оның оқу мазмұнын алып кетуі қиын деп бағаланады. 1-2 балл – бала тек сұрақтар қойып жетелеу барысында қиынсыздықтарды еске түсіріп, олар туралы өте қысқа мағлұмат берсе, немесе басын изеп отырса, оның даму деңгейі өте төмен деп бағаланады. 26
жүктеу/скачать 39,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|