БөЖ №1 Тақырыбы: Теңіз кен орнын игеруді қиындататын факторлар



Дата29.09.2023
өлшемі318,95 Kb.
#182978
Байланысты:
қайраң срс1

Қазақстан Республикасының Жоғары Білім және Ғылым министрлігі Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетi

БӨЖ №1

Тақырыбы: Теңіз кен орнын игеруді қиындататын факторлар

Мамандығы: 6B07202

Орындаған: Табынбаев Ғ.

Иманқұл З.

Тобы: НГДк-402 Тексерген:Мерекеқызы.А

Ақтөбе 2023

Теңіз кен орындарын игеруді қиындататын факторлар Табиғи көмірсутектер кеніштерін игеруді қиындататын және оның тиімділігін төмендететін көптеген әртүрлі факторлар кездеседі. Тиімділігін төмендететін факторлар көбінесе мұнай кен орындарын меңгеру жұмыстарында кездеседі.

  • Теңіз кен орындарын игеруді қиындататын факторлар Табиғи көмірсутектер кеніштерін игеруді қиындататын және оның тиімділігін төмендететін көптеген әртүрлі факторлар кездеседі. Тиімділігін төмендететін факторлар көбінесе мұнай кен орындарын меңгеру жұмыстарында кездеседі.
  • Олардың ең маңызды факторлары:
  • • кеніште фильтрацияның сыйымдылық қасиеттерінің біртекті еместігі;
  • • қабаттағы фазалардың жағымсыз жылжымалы қатынасы;
  • газды жоғарғы жағынан, су төменгі жағынан фильтрациялануға алып келетін фазалардың гравитациялы бөлінуі;
  • • су және газ конустарының пайда болуы.

Жеке немесе бірге орындалатын осы факторлар қабатты қоршап алу әсерінің төмендеуіне, яғни мұнайбергіштіктің төмендеуіне әкеліп соқтырады. Мұнайбергіштікке әсер ететін тағы бір фактор – ол, сумен мұнайды ығыстыру тиімділігі. Бұл фактор көбінесе, микроскопиялық қоршап алу коэффициенті деп аталады.
Мұнай «тұтастарының» пайда болуы (яғни, мұнай ығыспайтын аймақ) көбінесе өткізгіштігі бойынша біртекті емес қабаттарда мұнайды сумен немесе газбен ығыстыру әдісімен байланысты болады. Бұл тиімділік жоғары тұтқырлы мұнайды ығыстыру жағдайында өседі, ығыстырушы (су, газ) және ығысушы (мұнай) фазалардың қозғалуларының жағымсыз қатынастары анық болады.

Өткізгіштігі бойынша қабаттың біртекті болуы «сулану тілдерін» құрап, өткізгіштігі төмен қабат аумағынан өтіп, жоғары мұнайға қанығатын аймақтарда мұнай «тұтастары» пайда болады. Су және газ конустарының пайда болуы

  • Өткізгіштігі бойынша қабаттың біртекті болуы «сулану тілдерін» құрап, өткізгіштігі төмен қабат аумағынан өтіп, жоғары мұнайға қанығатын аймақтарда мұнай «тұтастары» пайда болады. Су және газ конустарының пайда болуы
  • Статикалық теңдестіру жағдайларында, яғни ығысу үдерісіне дейін қабаттарда мұнай, газ және су тығыздықтарына сәйкес орналасады. Еркін газ болған жағдайда, ол құрылымның жоғарғы жағында орналасқан газ телпегін (шапкасын) құрайды.

Одан кейін қабаттың мұнайға қаныққан бөлігі немесе мұнай аймағы, оның астында табан суы орналасады. Өндіру үдерісінде бұл теңдесу қысым градиентін құрудан бұзылып, әсіресе үлкен мәнге өндіру ұңғымалардың түп аймағы ие болады. Қысым градиенттердің үлкен мәндері фазалардың шартты бөліну шекараларының пішінінің өзгеруіне әкеліп соғады (яғни, су-мұнайлы және газ-мұнайлы шектесу), олар ұңғыма тесіктерінің жағына қарай жылжиды. Қысым градиентін тым үлкейткенде судың немесе газдың ұңғымаға өтуі жылдам болып, нәтижесінде мұнай дебиті азаюы мүмкін. Суретте су конусының пайда болу үдерісін анық көруге болады.

  • Одан кейін қабаттың мұнайға қаныққан бөлігі немесе мұнай аймағы, оның астында табан суы орналасады. Өндіру үдерісінде бұл теңдесу қысым градиентін құрудан бұзылып, әсіресе үлкен мәнге өндіру ұңғымалардың түп аймағы ие болады. Қысым градиенттердің үлкен мәндері фазалардың шартты бөліну шекараларының пішінінің өзгеруіне әкеліп соғады (яғни, су-мұнайлы және газ-мұнайлы шектесу), олар ұңғыма тесіктерінің жағына қарай жылжиды. Қысым градиентін тым үлкейткенде судың немесе газдың ұңғымаға өтуі жылдам болып, нәтижесінде мұнай дебиті азаюы мүмкін. Суретте су конусының пайда болу үдерісін анық көруге болады.

Газ бен судың мұнайға қарағанда жылжуы жоғары болғандықтан конустың болуы қабатты ығыстыру үдерісімен қоршауға азайып, мұнайды өндіру жағдайы нашарлайды (үлкен газды фактор, өнімнің тым сулануы, мұнай дебитінің азаюы және т.б). Қабат қоршауына әсер етудің төмен коэффициеті. Жоғарыда айтылғандай, қабаттың біртекті еместігі және фазалардың жылжуларының, тығыздықтарының тиімсіз қатынастары қабат қоршауына әсер етуді төмендететіні белгілі, яғни игерудің жоғарғы деңгейлі көрсеткіштерін алуға мүмкіндік бермейді.

  • Газ бен судың мұнайға қарағанда жылжуы жоғары болғандықтан конустың болуы қабатты ығыстыру үдерісімен қоршауға азайып, мұнайды өндіру жағдайы нашарлайды (үлкен газды фактор, өнімнің тым сулануы, мұнай дебитінің азаюы және т.б). Қабат қоршауына әсер етудің төмен коэффициеті. Жоғарыда айтылғандай, қабаттың біртекті еместігі және фазалардың жылжуларының, тығыздықтарының тиімсіз қатынастары қабат қоршауына әсер етуді төмендететіні белгілі, яғни игерудің жоғарғы деңгейлі көрсеткіштерін алуға мүмкіндік бермейді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

  • Пайдаланылған әдебиеттер:
  • 1) Қартабай А.Т. Қайраңда мұнай-газ кен орындарын меңгеру және пайдалану: Оқулық, 2014


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет