Бөж 4-апта Тақырыбы
жүктеу/скачать 282,63 Kb.
|
муталип А бөж4
- Бұл бет үшін навигация:
- U= Ir Тізбек бөлігі үшін Ом заңын,яғни U=IR ескеріп,тізбектегі тк күшін тапсақ: I=
| R=
Мқндағы пропорционалдық коэффицент - өткізгіштің меншікті кедергісі, ол өткізшіштің қандай заттан жасалғанын көрсетеді. Меншікті кедергінің кері шамасы меншікті өткізгіштік деп аталады. =1/ Мұның өлшемі бірлігі сименс бөлінген метр (См/м). Ал меншікті кедергінің өлшеміне Ом м алындаы болатын материалға күміс (Ag, ) және мыс – Cu ( ) сонжай ақ альюминий ( )жатады. Өткізгіштердің тізбекке қосудың екі түрі бар: егер өткізгіштерді тізбектей қоссақ, онда олардың толық кедергісі R= Болады. Өткізгіштердің паралель қоссақ, онда олардың толық кедергісі Өткізгіштің кедергісіне кері шама оның электр өткіщгіштігі екнін ескерсек, онда тізбекке паралель қосылған өткізгіштердің толық электр өткізгіші олардың жекелеген электр өткізгіштерінің қосындысына тең болады. Ом заңына сәйкес өткізгіштің ішкі бөлігі үшін кернеудің шамаы немесе кернеудің түсуі мынаған тең: ,мұндағы r-ішкі кедергі, I-ток күші. Егер тізбек тұйықталған болса, онда ток көзінің э.қ.к-і ( ) ішкі бөлігіндегі кернеу мен сыртқы кернеудің қосындысына тең: = IR+Ir. Осы өрнек қарастырылып отырған дербес жағдай үшін энергияның сақталу заңын сипаттайды. Тұйық тізбекте электростатикалық күштердің жұмысы А=0 болады да, барлық жұмыс тек бөгде күштер арқылы істелінеді,яғни U= Ir Тізбек бөлігі үшін Ом заңын,яғни U=IR ескеріп,тізбектегі тк күшін тапсақ: I= Осы формула тұйық тізбек үшін Ом заңы деп аталады да,былайша тұжырымдалады: тұйық тізбектегі ток күші э.қ.к-і шамасына тура пропорционал да,тізбектің сыртқы және ішкі кедергілерінің қосындысына кері пропорционал болады. Э.қ.к-нің мәні = IR+Ir , мұндағы IR- зарядты сыртқы тізбекте тасымалдау үшін істелетін жұмыс; Ir-ток көзінің ішкі кедергісіне қарсы жасалатын жұмыс. Осыған байланысты э.қ.к-і тұйық тізбектің барлық бөлігі арқылы зарядты тасымалдау үшін істелген жұмыс шамасы. Сонымен тізбекте әр уақытта ток болу үшін электр өрісі де, ток көзі де міндетті түрде бар болуы және ондағы зарядтар электрлік күштер арқылы орын ауыстыруы керек екен. Енді Ом заңын дифференциал түрде жазып көрсетейік. Ток жүріп тұрған цилиндр тәрізді өткізгіштің екі көлденең қимасының ара қашықтығы dl болсын. Сонда өткізгіш бөлігінің ұштарындағы потенциалдар айырымы dU= Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. I= Электр өрісінің кернеулігі E=dU/dl болса , онда потенциалдар айырымы dU=Edl. Олай болса , Ом заңы жүктеу/скачать 282,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|