Құрылымдық ерекшеліктеріне қарай дүние жүзітілдері мынандай төрт типке бөлінеді: 1)Жалғамалы(агглютинативті)тип. 2) Даралаушы(аморфты) тип. 3) Қопарылмалы(флективті) тип. 4)Полисинтетикалық немесеинкорпоративтітип. 1) Жалғамалы(агглютинативті) тип.Бұлардың қатарына түркі тілдері,монғол тілдері, угоро-фин, венгртілдері жатады. Бұл тілдерге тән негізгі қасиеттер: 1)Грамматикалықмағыналар түбіргеқосымшалардың(аффикстердің) жалғануыарқылы беріледі; 2) Ол қосымшаларбірінің үстіне біріжалғана береді; 3) Қосымшалардыңәрқайсысы көбінесе бірғана грамматикалықмағынаны білдіреді; 4) Қанша қосымшақосылғанмен сөзтүбірінің дыбыстыққұрамы өзгермейді (солкүйінде қалады). 2)Даралаушы(аморфты)тип. Яғнисөздергеқосымша(жалғау,жұрнақ)жалғанбай,түбір күйіндеқолданылатынтілдер.Бұларды кейде түбіртілдер деп те атай береді.Даралаушы типке қытай,ветнам, бирма, тай, тибет,малайя-полинезей тілдеріжатады. Бұл тілдерге тән қасиеттер: 1)Жоғарыдааталғандайқосымшаларқосылмайды(яғни сөздертүрленебермейді); 2) Синтаксистікжағынан негізгітәсіл – қабысу(қой қора, көктерек, мың қой,ана кісі) жәнежанасу (тезкелді); 3) Сондықтан олтілдерде омонимсөздер көп (мол)болады; 4) Синтаксистікқатынастарсөздердің орынтәртібі, интонацияжәне көмекшісөздер арқылыберіледі; 5) Олар бір-біріненмузыкалық екпінарқылыажыратылады; 6) Сөз тудырудыңең басты тәсілі –түбірлердібіріктіру. 3) Қопарылмалы (флективті) тип.Бұған орыс, неміс, араб, грек т.б. тілдеренеді.Бұл тілдерге тән қасиеттер: 1)Грамматикалық мағыналарнегізінен ішкіфлексияарқылыберіледі. 2) Грамматикалықмағыналар сыртқыфлексия арқылы даберіледі. 3) Флективті тілдердеаффикстер сөздің түбірінесіңісіп кетеді де, түбірлераффикссіз дербес қолданылаалмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
