Бөж саяст ойлар тарихындағы басқарудың дұрыс және бұрыс формалары Орындаған: Жандарбек Аяулым Сапарғалиқызы Топ номері – 115

жүктеу/скачать 72,11 Kb.

Дата	31.10.2022
өлшемі	72,11 Kb.
	#155852

Байланысты:
аяу

Қазақ ұлттық қыздар ұлттық педогогикалық университеті

Факультет

Педогогика – психоллогия

БӨЖ

Саяст ойлар тарихындағы басқарудың дұрыс және бұрыс формалары

Орындаған: Жандарбек Аяулым Сапарғалиқызы

Топ номері – 115

1 курс студенті

Қпбылдаған: Сарсенбаева Жанар Ганиевна

Саями ғылымдарының кандиданты, қауымдастырылған профессор м.а.

Саяси ойлар тарихы

Саяси ойлар тарихы адамзат санасындағы мемлекет пен биліктің пайда болуы мен осы процеске адамдардың қатысуының көрінісі болып табылады. Саяси ойлар тарихы және саяси салдарға ие тұстары мен сәттерін қалыптастырады. Ол фактілерді, оқиғаларды жай ғана анықтаумен айналыспайды, керісінше саяси тәжірибені нақты саяси білімдердің категорияларында, ұғымдарымен ойларында белгілейді, саяси ілімнің мектептері мен бағыттары арасындағы даму мен сабақтастық байланыстардың анықтаушы ағымдарын ашып көрсету арқылы саяси өткенді бірізді жіне жүйелі түрде зерттейді.

Мемлекетті басқару

дұрыс формасы бұрыс формасы

монархия полития тирания демократия

аристократия олигархия

Басқарудың дұрыс және бұрыс формаларын осы ғылымға енгізген Аристотель болатын. Аристотель саяси биліктің мәнін индивидтердің еркіндігі мен теңдігі принциптерінен шығарып түсіндіреді. Оның ойынша, доминатты және рецесивтіліктің жүзеге асуы – саяси биліктің негізі болып саналады.

Аристотель мемлекетті басқару формаларын нақты бір жүйеге келтіріп, оларды түсіндіріп, анықтама берді. Аристотельдің пікірінше, дұрыс деп, нормалармен реттелген сонымен қатар шектелген кез – келген басқару формасы жатады. Ал, бұрыс формаға – реттелмеген, нақты жүйесі жоқ жатады.

Басқарудың дұрыс формалары

Басқарудың дұрыс формасына, бәрінің игілігі үшін халықты бір ғана адамның басқаруы. Монархияның түрлеріне қарай басқару да әртүрлі. Алғашқыда абсолютті монархия болды. Бұл басшылардың билігі шексіз болды. Монархиялық мемлекеттерде монархтардың билігін шектеу үшін конституция енгізді. Және ол конституциялық монархия де аталды. Яғни, конституцияда мемлкеттің дамуы үшін, ондағы тәртіп пен заңды сақтауы тиіс керек негіздер енгізілді. Ол халық үшін де билік үшін де ортақ заң болды.
Аристократия гректің сөзінен “жақсы”. “жайсаң”, және “билік” деп аударылады. Құл иеленеуші және феодалды қоғамда мемлекеттік билікті ақсүйек тұқымынан шыққандардың басқаруы. Демек, ақсүйектердің аз ғана тобының бүкіл мемлекетті басқаруы. Олар елдегі саяси жағдайды өз қолында ұстап, барынша халық үшін тыныштықты сақтап, олардың қамын ойлады.
Полития – ортақ мүдделер үшін көп жақсылардың басқаруы. Олар кез – келген таптық топтың жақсы өкілдері.

Басқарудың бұрыс формалары

Тирания – мемлекеттік құрылымның заңсыздық пен зорлық – зомбылық үстемдік еткен ең нашар түрі. Ежелгі Грекияда күш көрсету арқылы билеу түрі. Бір адам өзінің мүддесін ғана ойлап, өзгелерді билеп – төстеуі
Олигархия – грек тілінен “шағын оптың билігі”, “өкімет, өктемдік” деп аударылады. Олигахтар саяси жағдайлар мен экономикалық мәселелерді шешті. Алайда олар бірінші кезекте мелекетті емес, өздерін ойлады. Олигархияны аристократияның азғындаған түрі деп қарастырады.
Демократия – халық билігі.Аристотель, өздерінің мүдделері үшін кедей көпшіліктің шексіз басқаруы деп сипаттайды

Қорытынды

Аристотель халықтың игілігі мен мемлекеттің игілігі үшін болған форманы дұрыс деп жіктеді. Дұрыс формасының негізгі мәні – ортақ тиімді және биік мүдделер үшін басқарылу. Ал, бұрыс формасы тек өзіндік – жеке қажеттіліктер үшін ғана тиімді.Менің ойымша, Аристотель басқарудың формаларын екі жүйеге жіктеген себебі, мемлекет үшін қайсы қажет, қайсысы қажет емес екенін анықтау. Сол арқылы мемлекет үшін тиімді жолды таңдап, сол бағытты ұстанған дұрыс.

Ал, менің жеке ойым, мемлекеттің басқару формасы – демократиялық болу керек. Әрине, сыртқы саяси және экономикалық мәселелерді жоғарғы билік шешкенімен, ішкі жағдайдп теңдік болуы керек.

жүктеу/скачать 72,11 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: