- критерийін есептеу алгоритмі

76 
енгізу.
5 
Алынған айнымалыларды квадраттау және оларды 4 бағанаға енгізу.
6 
Айырманың алынған квадраттарын теоретикалық жиілікке бөліп 
нәтижесін 5 бағанға жазу.
7 
5 бағанның мәндерінің қосындысын шығарып, алынған 
2
X
эмпирикалық 
мәні ретінде белгілеу.
8 
V
-биіктігі мәні бойынша шеткі мәндерін анықтаймыз (Қосымша 4).
Егер 
2
X
эмпирикалық мәні критерий мәніне тең немесе басым түссе 
таралымдар арасындағы айырманың сенімділігі артады. 

0
H
терістеліп, 

1
H
қабылданады. 
4.4. Зерттеу нәтижелерінің өзарабайланыс дәрежесін анықтау әдістері
Ғылыми немесе қолданбалық психологиялық зерттеулерде қандай да бір екі 
айнымалының өзара қандай байланыста екенін анықтау қажеттілігі туындайды. 
Бұл зерттеушіге өзі зерттеу объектісіне айналдырған оқиға немесе құбылыстың 
басқа да түрлі себептермен өзаратәкелділік табиғатын түсінуге көмектеседі. Осы 
орайда "корреляция" термині өзара байланыс, өзара тәуелділік мағынасында 
пайдаланылады. Мұнда "корреляциялық байланыс" яғни, екі немесе бірнеше 
(көпмүшелік корреляциялық байланыс) белгінің бір-бірімен сәйкестене өзгеруі 
ұғымының маңызы ерекше. Тағы бір маңызды ұғым, ол осы өзара байланыстың 
сандық шамасы «корреляциялық коэффициент» деп аталады.
Корреляциялық коэффициент шамасы "-1 < г < +1" арасында ғана болады және 
осы шамаға қарай корреляциялық байланыстың жалпы түрдегі 5-деңгейі 
анықталынады (Э.В. Ивантер, А.В. Коросов бойынша 1992): 
-
өте жоғары, күшті байланыс г > 0,70;
-
мәнді, жеткілікті байланыс 0,50 < г < 0,69;
-
орташа байланыс 0,30 < г < 0,49;
-
әлсіз байланыс 0,20 < г < 0,29;
-
өте әлсіз байланыс г < 0,19. 
Сондай-ақ, корреляциялық байланысты формасына, бағытына, өзара 
тәуелділік деңгейіне байланысты ажыратуға болады. 
Формасына қарай:
түзу (бір белгінің көрсеткішінің өсуі екінші бір белгі 
көрсеткішінің тұрақты түрде өсуі немесе кемуіне әкеледі) және қисық сызықты 
(бір белгінің көрсеткішінің өсуі екінші бір белгі көрсеткішінің тұрақсыздығына, 
яғни бірде көтеріліп, бірде төмендеуіне әкеледі) корреляция болып ажыратылады. 
Бағыттылығы бойынша оң (бір белгінің жоғары көрсеткіші келесі белгінің 
жоғары көрсеткішіне, ал төменгі көрсеткіштері келесі белгінің төменгі 
көрсеткіштеріне сай келеді) және теріс (бір белгінің жоғары көрсеткіші келесі 
белгінің төменгі көрсеткішіне, ал төменгі көрсеткіштері келесі белгінің жоғары 

77 
көрсеткіштеріне сай келеді) корреляция болып бөлінеді. Теріс корреляцияның 
таңбалануы да теріс болады. 

жүктеу/скачать 2,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: