38. Қағанақ суының эмболиясы.Жедел медициналық жедел жәрдем станциясы деңгейінде жедел көмек көрсету тактикасы. Қағанақ суы немесе амниотикалық сұйықтық ұрықты қоршап жатқан биологиялық орта.
Жүктіліктің ағымында қағанақ суы түрлі функционалдық қызмет жасайды, ана-плацента
ұрық жүйесінің дұрыс жұмысын қалыптастырады. Қағанақ суының мөлшері жүктіліктің мерзіміне байланысты, оның мөлшері бірқалыпты емес. Мысалы, жүктіліктің 10 аптасында қағанақ суының мөлшері орташа 30 мл, ал 13-14 аптада100мл, 18 аптада -400 мл-ге тең. Ең жоғарғы мөлшері 1000-1500 мл, жүктіліктің 37-38 апталығында, жүктіліктің соныңда оның мөлшері 800 мл-ге төмендеуі мүмкін. Қағанақ суының құрамына:
Белок, май, микроэлементтер, макроэлементтер, қант, көміртегі, гормондар, ферменттер кіреді, оның құрамында қанның ұю қасиетіне эсер ететін факторлар да бар: тромбопластин,
фибринолизин және X, XIII факторлар, сонымен қатар, қағанақ суының каогуляциялық қасиеті бар. Қағанақ суының эмболиясы 1926 жылы суреттелен. Қағанақ суы ана қанына:
қағанақ қуығы және плацента жарақаттанғанда, ұрық қуысы мен жатырдың веналық
жүйесі аралығында тура қатынас байланысы болған жағдайда және қағанақ суы
мезгілінен ерте кеткенде жиі енеді. Амниотикалық судың ананың қан тамырына
енуіне әсер ететін щарттың бірі- жатыр қусының қысымының бүр арасы қысымынан жоғары болуы. Бұл жағдай көбінесе ретсіз толғақта байқалады, сондықтан қағанақ суының
эмболиясы көбінесе шапщаң босануда; Ұзаққа созылған жүктілікте; ірі нәрестеде;
нәрестенің жамбаспен орнығуында; қағанақ қуығының мезгілсіз жарылуында
кездеседі.
Клиникалық көрінісі
Қағанақ суының эмболиясы көбінде жедел дамиды (босанудың бірінші кезеңінің соңында және екінші кезеңде). Ана қанына амниотикалық судың енуі бірденшоктың дамуына әсер етеді. Дамыған шок тромбогеморрагиялық синдромның 1 сатысы. Егер шок кезінде әйелдің шетінеуі болмаса, 30 минуттан соң каогулопатия дамиды. Осы мезетте жатырдан патологиялық қан шығыны артады. Жүрек- өкпе жетіспеушілігіне душар етеді(қ/қ
катты төмендейді, орталық веноздық қысым көтеріледі); Әйел көгереді Аяқ-қолдары бүріседі
Өкпе ісінуі пайда болады. Диагнозы
Патологоанатомиялық зерттеукден кейін койылады ( амниотикалық сұйықтық өкпе артериоласында капиллярында анықталады).
Емі
Тыныс алу, жүрек-қан тамыр, қан ую жүйелерінің бұзылуларын қалыптастыруға бағытталған.
Әйелге жедел жәрдем көрсетілгеннен кейін, бірден босандыру қажет.
39. Тыныс алудың обструктивтік бұзылысы (асфиксия). Орталық цианоз. Ауыр тыныс алу жетіспеушілігі. Бөгде затпен аспирация болған жағдайда Жедел медициналық жедел жәрдем станциясы деңгейінде жедел көмек көрсету тактикасы. Асфиксия-бұл денеге жеткілікті оттегі жетпейтін кезде. Шұғыл араласусыз бұл сананың жоғалуына, ми жарақатына немесе өлімге әкелуі мүмкін.Асфиксияның себептері
Асфиксияның көптеген себептері болуы мүмкін. Көптеген себептер тыныс алу жолдарының бітелуіне, химиялық заттарды ингаляцияға немесе жарақатқа байланысты.
себептері:
-суға бату;Химиялық асфиксия
-Химиялық асфиксия ағзаны оттегімен қамтамасыз етуді тоқтататын затты ингаляциялауды қамтиды. Бұл зат өкпедегі оттегінің орнын басуы немесе қандағы оттегінің жеткізілуін бұзуы мүмкін.
-Анафилаксия – тағамға, дәрі-дәрмектерге немесе жәндіктердің шағуына ауыр аллергиялық реакция.
- Демікпе – тыныс алу жолдарында қабынуды тудыратын созылмалы ауру. Бұл тыныс алудың қиындауы және сырылдар сияқты белгілерді тудыруы мүмкін.
Ауыр демікпе ұстамасы кезінде тыныс алу жолдары ісініп, тарылады. Шұғыл емделмесе, тыныс жолдары тым тарылып, оттегімен қамтамасыз етілмеуі мүмкін.Тыныс алу жолы бөгде затпен жабылған
-Тыныс алу жолында бөгде зат тұрып қалғанда тұншығу пайда болады. Бұл оттегінің тыныс алуын қиындатады.
Мысалы, егер адам тамақты дұрыс жұтпаса, тұншығу пайда болуы мүмкін. Сондай-ақ, бұл алкогольді шамадан тыс қолдану салдарынан болуы мүмкін. Алкогольдің көп мөлшері адамның құсу рефлексін төмендетеді, бұл оның өз құсуымен тұншығуына әкелуі мүмкін.
-Денені дұрыс орналастырмау
Егер адамның денесі тыныс алу жолдарын бітеп тастайтын күйде болса, бұл позициялық асфиксия деп аталады. Бұл дене қалпы қалыпты ингаляцияға немесе оттегі айналымына кедергі келтірсе орын алуы мүмкін.
Жаңа туылған нәрестелер мен нәрестелерде позициялық асфиксия қаупі жоғары. Бұл олардың тыныс алу жолдарын ашу үшін орнын ауыстыра алмайтындығына байланысты.Препараттың артық дозалануы.Асфиксия және босану
-Босану кезінде асфиксия пайда болуы мүмкін. Бұл туа біткен асфиксия немесе перинаталды асфиксия деп аталады.
Туылғаннан кейінгі асфиксия кезінде ұрыққа қан немесе оттегі жеткіліксіз ағыны бар. Бұл босануға дейін, босану кезінде немесе одан кейін болуы мүмкін. Көптеген жағдайлар босану кезінде болады.Асфиксияның жалпы белгілеріне мыналар жатады:
-қарлыққан дауыс
-ауырған тамақ
-жұтынудың қиындауы
-ентігу
-гипервентиляция
-бар астманың нашарлауы
-мазасыздық
-нашар концентрация
-бас ауруы
-бұлыңғыр немесе көрудің төмендеуі
-сананың жоғалуы.
Асфиксияны емдеу себепке байланысты. Ол мыналарды қамтуы мүмкін: Жүрек-өкпе реанимациясы (ЖПР). CPR – қан мен оттегі айналымын жақсарту үшін кеуде қуысының қысылуын қамтитын процедура. Ол адамның жүрегі соғуын тоқтатқанда қолданылады. Геймлих маневрі. Геймлих маневрі – тұншығу кезіндегі алғашқы көмек көрсету әдісі. Ол адамның тыныс алу жолдарынан бөгде затты алып тастау үшін диафрагманың астындағы абдоминальды соққыларды пайдаланады. Оттегі терапиясы. Оттегі терапиясы сіздің өкпеңізге оттегіні жеткізеді. Бұл желдеткіш, тыныс алу түтігі немесе оттегімен қамтамасыз ететін маска немесе мұрын түтігі болуы мүмкін. Дәрі. Дәрі-дәрмек аллергиялық реакцияның, ауыр астма ұстамасының немесе есірткінің артық дозалануының салдарын жеңілдетуге көмектеседі. Мысалы, эпинефрин (ЭпиПен) анафилаксияны тез емдей алады.