«диагностикалық мақсатта қолданыл-

Абай атындағы ҚазҰПУ-ң ХАБАРШЫСЫ «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(57), 2018 
71 
ған физикaлық фактор 
–
диагностикалық іс-әрекет 
–
диагностикада қолданылған физикалық 
фактордың сипаттамасы 
– 
осы құбылыс негізінде жұмыс істейтін медициналық құрал
».
1
–
кесте 
Диагности 
калық 
мақсатта 
қолданылған 
физикалық 
фактор 
Диагностикалық
әдістер 
(іс-әрекеттер) 
Диагностикада қолданылған 
физикалық фактордың 
сипаттамасы 
Диагностика 
лық мақсатта 
қолданыла 
тын медициналық 
қҧралдар 
Механикалық шамалар 
Дыбыс 
Аускультатция 
дыбыс қаттылығы, тембрі
фонендоскоп 
ФКГ 
дыбыс қаттылығы, жиілігі, тоны
Тҥрлі 
маркалы 
фонокардиографтар 
Аудиометрия 
дыбыс жиілігі, тербеліс периоды, 
амплитудасы, тон, тембр, фон, Белл, 
децибелл, логарофимдік график
«Maico MA-52» жҽне 
т.б.
 
Қан қысымын ҿлшеу 
турбулентті ағыс,қысым, мм.сын.бағ. 
Тҥрлі 
маркалы 
тонометрлер 
Ультрадыбыс 
УДЗ 
шағылу, сыну, жҧтылу, жылуға айналу, 
денеге енуі; механикалық, физика-
химиялық, биологиялық қҧбылыстар-
дың орын алуы 
Ультрадыбыстық 
зерттеу қҧралы 
«SSD -630» 
жҽне т.б. 
Доплерография 
шағылысу, жиіліктің жылдамдықтың 
ҿзгеруіне тҽуелділігі. 
Тҥрлі маркалы эхо-
доплерографтар 
Стерилизация 
амплитудасы ҿте жоғары тербеліс 
ҽсерінен бактериялар қырылады 
тҥрлі 
медициналық 
қҧралдарды 
залалсыздандырады 
Қысым
Тимпанометрия 
атмосфералық қысым, дыбыс толқыны, 
жиілігі. 
Тимпанометр
«АИ-02» жҽне т.б. 
Электрлік шамалар 
Жҥрек 
биопотенциалы 
Электрокардио-
графия 
электр диполі, диполдық момент, 
потенциал 
айырмасы, 
Эйнтховен 
ҥшбҧры шы, жҥректің электрлік осі, 
ЭКГ тістері мен толқынды сипаттаушы 
шамалар,
ЭКГ 
Ми 
биопотенциалы 
Электроэнце 
фалография 
синаптикалық потенциал, электрод-
тарды «10-20» жҥйемен жалғау, 
толқын жиілігі, альфа, бета, гамма 
ритмді 
Тҥрлі маркалы ЭЭГ 
Электр кедергі, 
импеданс 
Реография, 
реомиография, 
реоэнцефалография 
импеданс, толқын амплиту дасы, 
жоғары жиілікті ток 
Тҥрлі маркалы
«РЭГ-04» жҽне т.б. 
Жоғары жиілкті 
радиотолқын 
МР 
томография 
(МРТ) 
магнитті-резонанстық 
ҽсер, 
спин, 
магнит индукциясы, бір текті магнит 
ҿрісі, радио жиілікті диапазондағы
толқын, магнит градиенті, Х, Y, Z- 
градинет катушкалары,
 
Т-релаксация 
уақыты, асқын ҿткізгіштік 
«R23 Tomikon», 
«Образ-2» 
Оптикалық шамалар 
Жарық толқыны 
Хемилюмени- 
сценция
 
квант, фотохимиялық реакция, еркін 
радикал, липид, ҽлсіз сҽуле, квант 
хемилюминометр 
ХЛМЦ-01
 
Бронхскопия, 
фиброгастро- 
дуоденскопия, 
эндоскопия 
толық шағылу, сыну, оптикалық 
талшық
- 

ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №1(57), 2018 
72
Рефракто- 
метрия 
линза, сыну, фокус, оптикалық кҥш, 
аберрация 
Тҥрлі 
маркалы 
рефрактометрлер 
УК сҽуле 
Заласыздандыру 
УК сҽуле диапазондары, толқын 
ҧзындығы, квант энергиясы 
«ДБ-15», 
«ДБ-30»
жҽне т.б. 
Атомдық физика 
Рентген сҽулесі 
Рентгенграфия, 
флюорография, 
рентгенскопия 
рентген сҽулесі, электрон ды тежеу, 
электронды ҥдету, люминофор, доза 
тҥрлері, доза қуаты 
тҥрлі конструкциялы 
рентген аппаратары 
Компьютерлік 
томография 
(КТ) 
рентген тҥтігі, детектор лар жҥйесі, 
кҿлденең қима
Philips «Tomoscan
R-7000»
 
Радиоактив- 
тілік 
Радионуклидті 
диагностика 
радиоизотоп, 
клиникалық 
радио-
метрия, гамма-топография, биология-
лық ҥлгінің радиобелсен ділігін 
анықтау, радиоизотопты зерттеу 
Гамма топограф 
«ГТ-60», 
Сцинтилляция 
лық 
санағыш
«СКС-60» 
Осы жҥйе бойынша жинақталған мҽліметтер арқылы медицина факультетінің студенттерін – 
болашақ дҽрігерлерді физика пҽніндегі физикалық қҧбылыстардың медицинада кең тҥрде қолда-
нылатындығына, оның ішінде диагностикада ҥлкен маңызы бар екендігіне, сондықтан физиканы 
саналы тҥрде оқып, ондағы қҧбылыстардың физикалық мҽнін терең тҥсіну болашақтағы дҽрігер 
мамандығына ҥлкен ықпал етендігіне кҿздерін жеткізіп, студенттерде саналды тҥрдегі мотивация 
тудырамыз, бҧл ҿз кезегінде студенттердің оқу ҥлгерімін жоғарылатуға мҥмкіндік береді. 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1.
 
Willis J. Tompkins, John G. Webster Desiqn of Mikrocomputer-Based Medical Instrumentation // -Prentice - Hall., 
Enqiewood Cliffs, New Jersey, 1981. – 541 p. 
2.
 
Маколкин В.И., Овчаренко С.И. Внутренние болезни. – М.:Медицина, 1999. – 459 с. 
3.
 
Gross R., Spechmeger H. // Rationelle Diaqnostik in innere Medizin / Hrsq. H. Loose, E.Wetzels. – Stuttqart, 1997.-
Р.3-18. 
4.
 
Викторов К.А., Белов С.В. Состояние и перспективы развития физиотерапевтической аппаратуры 
//Медицинская техника. – 2003, №1. – С.41-43. 
5.
 
Арзуманян Н.Г. Формирование обобщенных экспериментальных умений студентов медицинского вуза в 
процессе обучения физике // 13.00.02 – теория и методика обучения и воспитания. – Омск, 2014. – 176 с. 
6.
 
Thwaites D., Franich R., Carolan M., Fielding A., House M., Kuncic Z., Metcalfe P., Pollard J., Rosenfeld. The 
academic, medical physics university network: initial activity and progress // DOI 10.1007/s13246-014-0248-y. Engineering 
& Physical Sciences in Medicine Conference 2013, Pan Pacific Hotel, Perth, Australia, 3–7 November 2013, Australas Phys 
Eng Sci Med (2014) 37:153–269 р. 
7.
 
 Ualikhanova B.S., Baizak U.A., Turmanbekov T.A., Sarybaeva A.H., Kurmanbekov B.A., Rumbeshta E.A. Formation of 
Medical Students
/
Competences in the Republic of Kazakhstan // Indian Journal of Science and Technology Vol 8(S10) 
December 2015 
8.
 
Внутренние болезни. Типовая программа для специальности 5В30100- «Общая медицина». Астана. Утв. МЗ 
РК приказ №651 от 05.11.2009 г. 
9.
 
Медицинская биофизика. Типовая программа для специальности 5В30100-«Общая медицина» Утв. 
Директором департамента образования, науки и кадровых ресурсов МЗ РК от 18.06.2007 г. – Астана. – 12 с.

жүктеу/скачать 6,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: