Ағаштың ортасында жоба нәтижесінде шешілетін негізгі мәселе, проблематұр.
Әрі қарай ағаш екі деңгейге бөлінеді – жоғарғы және төменгі. Жоғарғы деңгей - бұл сіздің негізгі проблемаңыздың теріс салдары. Оларды анықтау үшін «бұл проблеманың теріс әсерлері және теріс салдары қандай?».
Төменгі деңгей - бұл себептер: «проблеманың, мәселенің пайда болу себептері қандай?». Олардың иерархиясы көрінуі үшін салдарлар мен себептердің деңгейін анықтап отыру қажет.
Әр себепке Сіз бірдей сұрақ қоя аласыз: «оған не себеп болды, бұл себеп неліктен пайда болды?». Осылайша, Сіздің ағашыңыз себептер мен себепшелер, салдар мен салдаршалар арқылы өседі.
Мысалы: қаладағы қоқыстың көп мөлшерінің болуы.
Ықтимал салдары: флора мен фауна зардап шегеді, су объектілері ластанады, қаладағы жалпы экологиялық жағдай нашарлайды.
Мүмкін себептері: адамдар қоқысты дұрыс емес жерлерге тастайды, коммуналдық қызметтер нашар жұмыс істейді, қоқысты қайта өңдейтін орын жоқ.
«Мәселелер ағашы» дайын болған кезде, Сіз оны «шешімдер ағашына» айналдыра аласыз: яғни, салдары мен себептері оң тұжырымдарға айналып, олар мақсат және міндеттерге ауысады.
