Цитология

Ж.М.Базарбаева

(оқу құралы)

Алматы

2011

Баспаға әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті биология факультетінің Ғылыми кеңесі ұсынған

Пікір жазғандар:

биология ғылымдарының докторы, профессор С.Т.Төлеуханов;

биология ғылымдарының докторы, профессор З.Г.Айташева;

биология ғылымдарының докторы, профессор Қ.А.Сапаров

Цитология және гистология: Оқу құралы. – Алматы: Printmaster, 2011.- 208 бет.

Оқу құралында цитологияның және гистологияның негізгі мәселелері ғылымның соңғы жаңалықтарына сүйене отырып баяндалып, жан-жақты талқыланған. Әр сабаққа теориялық мәліметтер беріліп, соңында микроскоп арқылы зерттелетін препараттар толық сипатталған. Оқу құралының әрбір тақырыбы суреттер арқылы толықтырылған. Бұл оқу құралы университеттердің биология факультетінің студенттеріне арналған.

«Цитология және гистология» пәні әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінде көп жылдардан бері оқылып жүр. Кейінгі жылдары бұл пәннен қазақ тілінде оқу құралдары жарық көре бастады. Бірақ осы уақытқа дейін қазақ тілінде жазылған оқу құралдарында лабораториялық сабақтарға көңіл бөлінбей жүр. Сондықтан да, бұл оқу құралында цитология және гистология пәнінен теориялық мәліметтермен қатар лабораториялық сабақтарының тапсырмалары және бақылау сұрақтары берілген.

Курс екі бөлімнен тұрады: «цитология» (клетка туралы ілім) және «гистология» (ұлпа туралы ілім).

«Цитология және гистология» курсының негізгі мақсаты студенттерге клеткалар мен ұлпалардың құрылыстары, қызметтері және олардың даму ерекшеліктері туралы білім беру.

Цитология бөлімінде бұл ілімнің негізгі тақырыптары: клетканың зерттеу тәсілдері, микротехникалық әдістер, про және эукариот клеткаларының құрылысы, плазмалемма, клетка органоидтарының морфологиялық ерекшеліктері (эндоплазмалық тор, Гольджи аппараты, лизосомдар, митохондриялар, пластидтер), клетка қосындылары, интерфазалық ядро, клетка циклі, клеткалардың циклі, клеткалардың бөліну жолдары жан-жақты көрсетіледі.

Гистологияға арналған кітаптың екінші бөлімінде ұлпалардың құрылысы, қызметтері, жіктелуі туралы мағлұматтар берілген. Бұл бөлімнің негізгі тақырыптары: онтогенез бен филогенездегі ұлпалардың шығу тегі, эпителий ұлпасы, ішкі ортаның ұлпалары (қан, дәнекер ұлпа, шеміршек, сүйек), бұлшық ет және нерв ұлпалары. Оқу құралының әрбір тақырыбы үлгілер мен суреттер арқылы толықтырылған.