Жеңіске жету қажеттілігін бағалау тестері

Зерттеу алдында студентке мынадай ережелер беріледі:

«Алдыларыңда адамның өмірінде жеңіске жету мен жеңілістен арылу үшін қолданылатын жағдайлардағы өзінің сезімдері мен қызметі туралы айтылады. Егер олармен толық келіссеңіз: +3, +2 келісемін, +1 жартылай келісемін, 0 жауап беруге қиналамын иә немесе жоқ, -1 келісуден көрі келіспеймін, -2 келіспеймін, -3 толығымен келіспеймін. Өз бағаларын баллдармен жеке параққа жазады».

Ескерту. Тест сұрақтары екі нұсқада жасалған: А түрі – ер адамдарға, В түрі - әйел адамдарға арналған.

1. Мен жаман баға алудан қорқудан, жақсы баға алу туралы ойлаймын.

2. Егер мен қиын тапсырма алсам, оны жалғыз орындаудан гөрі, екі жақтап жасағанды қалар едім.

3. Мен көбінесе жеңіл тапсырмалардан гөрі, қиын тапсырма алуды жөн көремін.

4. Мен жеңілістері болатын қиын істерге қарағанда жеңіске оңай жетуге болатын және көп қиналуды қажет етпейтін істі жасауға тырысамын.

5. Егер менің күшім жетпей жатса, басқа іске ауысудан гөрі барлық ынтамды сол іске салар едім.

6. Жалақысы орташадан жоғары, қызмет түрін өзім таңдайтын жұмысқа қарағанда орта жалақысы бар, қызмет түрі нақты анықталған жұмысты таңдаймын.

7. Мен уақытымды көркем әдебиеттен гөрі, арнайы әдебиетті оқуға арнаймын.

8. Жеңісі 100%-ға тең жұмысқа қарағанда, жеңілістің болуы 50%-ға тең, қиын жұмысты таңдар едім.

9. Сирек ойындарға қарағанда, көп адамдарға белгілі ойындарды үйренгенді қалаймын.

10. Өзімнің жұмысымды әріптестеріммен келіспесемде жақсы атқару мен үшін маңызды.

11. Мен қиын, ойлауды қажет ететін карта ойындарына қарағанда жеңіл ойындарды ойнағанды қалаймын.

12. Күштеріміз теңдей болатын сайыстардан гөрі, басқалардан да күшті болатынымды білетін сайыстарға қатысуды қалаймын.

13. Бос уақытымда тек жәй ойындарға қарағанда өзімнің біліктілігімді арттыратын ойындармен ойнағанды қалаймын.

14. Басқалардың кеңесін қажет етпей, істі 50%-ға жаңылу тәуекелімен жүргізсем де, өз ойыммен жасауды қалаймын.

15. Егер менің алдымда бастапқы жалақысы төмен, бірақ талаптарыма сай оны арттыруға мүмкіншілігі бар жұмыстан гөрі, бастапқы жалақысы қалыпты және тұрақты жұмысты таңдау тұрса, онда екінші жұмысты қалар едім.

16. Мен жалғыз ойнағаннан гөрі ұжыммен ойнағанды қалар едім.

17. Мен жұмысты тез және нашар емес, күшімді аямай, нәтижесіне қанағаттанарлықтай жасауды қалаймын.

18. Емтиханда жауабы көп ізденуді қажет ететін, өз ойыңды білдіре алатын нақты сұрақтарды таңдар едім.

19. Жеңілісі де, жеңісі де төмен жұмыстан гөрі, жеңілісі де бар, бірақ жеңіске жету мүмкіншілігі жоғары жұмысты қалар едім.

20. Алған жоғары бағадан гөрі, емтиханнан соң «өтті ғой» деп айтуды қалаймын.

21. Бітпеген екі жұмысқа қайта оралу керек болса, қиын жұмысқа қайта оралатын едім.

22. Бақылау жұмысын орындағанда дұрыс шығарудың орнына, қате жіберіп қоюды уайымдаймын.

23. Егер іс қолымнан келмей жатса, қиын жағдайдан шығудың орнына көмекке жүгінемін.

24. Жеңілістен кейін кеюдің орнына, жинақы және белсенді боламын.

25. Бастаманың жеңісіне күмәндансам, оған белсенді ат салыспай, тәуекелге бармаймын.

27. Жекелей жұмыс жасағаннан гөрі, біреудің басқаруымен жұмыс жасағанды ұнатамын.

28. Жеңісіне сенімді, таныс тапсырманы орындауға қарағанда, белгісіз тапсырмаларды орындаған ұнайды.

29. Алдыма міндетін жалпылай қойған тапсырмалардан гөрі, қалай және не жасау керек екенін нақты қойған тапсырмаларды орындағанда жетістікке жетемін.

30. Егер мен қиын тапсырманы орындасам, өте қиын тапсырмадан гөрі, алдыңғыға ұсқас тапсырманы орындағанды қалаймын.

31. Сайыс кезінде менің бойымда күйзеліс пен қиналудың орнына қызығушылық пен азарт пайда болады.

32. Мен болашақтағы жоспарларымды іске асырудың орнына, тек ойлап қана қоямын.

1. Мен жаман баға алудан қорқудан, жақсы баға алу туралы ойлаймын.

2. Егер мен қиын тапсырма алсам, оны жалғыз орындаудан гөрі, екі жақтап жасағанды қалар едім.

3. Мен көбінесе жеңіл тапсырмалардан гөрі, қиын тапсырма алуды жөн көремін.

4. Мен жеңілістері болатын қиын істерге қарағанда жеңіске оңай жетуге болатын және көп қиналуды қажет етпейтін істі жасауға тырысамын.

5. Жалақысы орташадан жоғары, қызмет түрін өзім таңдайтын жұмысқа қарағанда орта жалақысы бар, қызмет түрі нақты анықталған жұмысты таңдаймын.

6. Жеңісті күтуден гөрі, күйзеліс сезімі қорқынышты тудырады.

7. Шытырман жанрдан гөрі ғылыми-көпшіліктік әдебиет ұнайды.

8. Маңызды, бірақ қиын емес жұмысқа қарағанда жеңілісі 50%-ға тең маңызды жұмысты таңдар едім.

9. Сирек ойындарға қарағанда, көп адамдарға белгілі ойындарды үйренгенді қалаймын.

10. Өзімнің жұмысымды әріптестеріммен келіспесемде жақсы атқару мен үшін маңызды.

11. Алған жоғары бағадан гөрі, емтиханнан соң «өтті ғой» деп айтуды қалаймын.

12. Мен қиын, ойлауды қажет ететін карта ойындарына қарағанда жеңіл ойындарды ойнағанды қалаймын.

13. Күштеріміз теңдей болатын сайыстардан гөрі, басқалардан да күшті болатынымды білетін сайыстарға қатысуды қалаймын.

14. Жеңілістен кейін кеюдің орнына, жинақы және белсенді боламын.

15. Өмірімдегі жеңілістердің жеңістерге қарағанда әсері көбірек.

16. Жаңа жағдайларда қызығушылықтан гөрі, қиналыс пен күйзеліс көбірек.

17. Мен үшін жаңа қызықты тағам пісірген, ескі тағамдарды пісіруден гөрі маңыздырақ..

18. Қызықты емес, бірақ маңызды жұмыс орындағаннан гөрі, жағымды және қиын емес жұмыс оырндағанды қалаймын.

19. Мен уақытымды екі-үш жұмысты бітірудің орнына, бір істі тындыруға жұмсағанды қалаймын.

21. Егер бір бөлмедегі бірнеше қыздармен қонақ шақыратын болсақ, оны өзім ғана ұйымдастыруды қалар едім.

22. Егер іс қолымнан келмей жатса, қиын жағдайдан шығудың орнына көмекке жүгінемін.

23. Сайыс кезінде менің бойымда күйзеліс пен қиналудың орнына қызығушылық пен азарт пайда болады.

24. Қиын жұмысты алғанда болады деп үміттенудің орнына, жүзеге асыра алмаймын деп күмәнданамын.

25. Жекелей жұмыс жасағаннан гөрі, біреудің басқаруымен жұмыс жасағанды ұнатамын.

26. Жеңісіне сенімді, таныс тапсырманы орындауға қарағанда, белгісіз тапсырмаларды орындаған ұнайды.

27. Егер мен қиын тапсырманы орындасам, өте қиын тапсырмадан гөрі, алдыңғыға ұсқас тапсырманы орындағанды қалаймын.

28. Алдыма міндетін жалпылай қойған тапсырмалардан гөрі, қалай және не жасау керек екенін нақты қойған тапсырмаларды орындағанда жетістікке жетемін.

29. Егер қиын тапсырманы орындағанда, қателік жіберсем, істі түзетудің орнына, күйзеліске ұшыраймын.

30. Мен болашақтағы жоспарларымды іске асырудың орнына, тек ойлап қана қоямын.

Сауалнаманың ер адамдарға арналған түрінің жауаптар кілті (А): +1, -2, +3, -4, +5, -6, +7, +8, -9, +10, -11, -12, +13, +14, -15, -16, +17, -18, +19, -20,

+21, -22, -23, +24, -25, -26, -27, +28, -29, -30, +31, -32.

Сауалнаманың әйел адамдарға арналған түрінің жауаптар кілті. (Б): +1, +2, -3, +4, -5, -6, +7, +8, -9, +10, -11, -12, -13, +14, -15, -16, +17, -18, +19, -20,

+21, -22, +23, -24, -25, +26, -27, +28, -29, -30.

Жоғарыдағы жауаптар кілтіне сәйкес сауалнаманың әрбір ойларына сәйкес келуі баллдарға мына жолмен айналдырады.

Егер кілтте жауап «+» белгісімен белгіленсе, бағанадағ бағалар (алымында) баллға айналдырады (бөлімінде): Егер кілтте жауап «-» белгісімен белгіленсе, онда олар да бағаларға айналдырылады. Баллдар қосылып, студенттің қандай уәжі басым екендігі анықталады. Егер 165 пен 210 арасында болса, жеңіске жету уәжі жеңіске ұмтылумен, ал 76 мен 164 арасында жеңілістен қашумен, ал 30 және 75 аралығындағы баллдар жеңіске жету мен жеңілістен қашу уәждерінің жоқтығымен анықталады.

1. 
   Этностар мәдениеті тарихын зерттеудегі қоғамдық және жаратылыстану ғылымдарының өзара байланысын аңықта.
   
2. 
   Этностар мәдениетінің біркелкі дамымауы және ол жөніндегі әр түрлі көзқарастардың пайда болу себептерін айқындап бер.
   
3. 
   Этностар мәдениетін зерттеудегі басшылыққа алынатын әдіснамалық басты қағидалар қандай?
   
4. 
   Этностардың пайда болу заңдылықтарын саралап көрсет.
   
5. 
   Қазақ этносының пайда болу тарихының кезеңін ажырат.
   
6. 
   Қазақ атауының этимологиясы жөнінде не білесің?
   
7. 
   Қазақ халқы тәлімінің дәуірлік даму кезеңдерін сипатта.
   

1. 
   Ұлт мәдениетін зерттеудегі тарих, археология, этнография ғылымдарының рөлі.
   
2. 
   Ұлт мәдениетінің ауыз әдебиеті үлгілері мен мифтік, діни көзқарастардан көрініс табуы.
   
3. 
   Қазақ атауының этимологиялық мәні және ол жөніндегі әр түрлі көзқарастар.
   

1. 
   Халық педагогикасы туралы ғылымдардың көзқарастарындағы айырмашылықтарды көрсет.
   
2. 
   Салт-дәстүр, жол-жора, ырымдар мен кәделер жөніндегі өз пікіріңді тұжырымдап бер.
   
3. 
   Ұлттық психологиялық құрылымның үш бөлігіне талдау жаса.
   
4. 
   Салт-дәстүрлердің халықтық тұрмыс-тіршілігіндегі жаңаруын өмірден мысал келтіре отырып сипатта.
   
5. 
   «Сегіз қырлы, бір сырлы» азамат тәрбиеленудің халықтық ұстанымдарын (шарттарын) талдап, ажырат.
   
6. 
   Қазақ халқының ұлттық ойлау ерекшеліктерінің (төрт түріне) талдау жаса.
   
7. 
   Халық педагогикасы мен ғылыми педагогика қағидаларының идеялық үндестігін салыстыра талдап, ажыратып бер.
   

1. 
   Халық педагогикасының ауыз әдебиетіндегі көрінісі.
   
2. 
   Ұлттық салт-дәстүрлердің озығы мен тозығы.
   
3. 
   Ұлттық салт-дәстүрлер – ұрпақ тәрбиесінің пәрменді құралы.
   

1. 
   Қазақ этнопедагогикасының ғылым ретінде қалыптасуына қандай жағдайлар әсер етті?
   
2. 
   А. Байтұрсыновты қазақ этнолингвистикасының негізін қалаушы дегенді қалай дәлелдеген болар едің?
   
3. 
   Қазақтың этнопсихология ғылымының негізін қалаудағы Ж. Аймауытовтың рөлін айқыңыз.
   
4. 
   М. Жұмабаевты неге қазақ этнопедагогикасының теориялық негізін салушы дейміз?
   
5. 
   Н. Құлжанованың мектепке дейінгі тәрбие саласына сіңірген еңбектерін салалап танда.
   
6. 
   М. Дулатов пен Х. Досмұхамедовтың педагогикалық терминдер жасаудағы еңбектеріне талдау жаса.
   
7. 
   Кеңестік дәуірдегі қазақ этнопедагогикасының тоқырау және қайта өрлеу кезеңдерін атып, себептерін айқындап бер.
   

1. 
   М. Жұмабаев және халық педагогикасы.
   
2. 
   Ж. Аймауытов және халық педагогикасы.
   
3. 
   Н. Құлжанова – мектепке дейінгі педагогиканың негізін салушы.
   
4. 
   А. Байтұрсынов және этнолингвистика ғылымы.
   

1. 
   Батыр-шешендер дегеніміз кімдер және оларды неге жаңа заманның иегерлері деп атайды?
   
2. 
   Қандай би-шешендерді және олардың нақыл сөздерін білесің?
   
3. 
   Шешендік сөздің құндылығы неде?
   
4. 
   Шешендік өнердің қандай ережесін білесің?
   
5. 
   Би-шешендердің тәлімдік қызметін қалай ұқтың?
   
6. 
   Шешендік өнер адамды неге үйретеді?
   

1. 
   Шешендік өнер және ел басқару.
   
2. 
   Шешендердің кісілік қасиеттері.
   
3. 
   Шешен сөздің түп мақсаты.
   
4. 
   Біздің аймақтың би-шешендері.
   

1. 
   Ойын-сауықтың пайда болу себептері қандай?
   
2. 
   Ойын-сауықтың атқаратын қызметтері туралы не білесің?
   
3. 
   Ойынның түрлерін қалай сараптай аламыз?
   
4. 
   Өздерің ұлттық ойынның қандай түрлерін білесің?
   
5. 
   Өз ауылыңдағы мектептегі ұлттық ойынды өткізу дәстүрін баянда.
   
6. 
   Дене шынықтыру ойындарының қай түрін мектепте қалай пайдаланған болар еңді?
   

1. 
   Ұлттық ойын-сауықтың қалыптасу шарттары.
   
2. 
   Ойын-сауық - өнердің түрі.
   
3. 
   Ойын-сауық және ойлану қабілетінің дамуы.
   
4. 
   Ойын-сауық – денсаулық кепілдігі.
   

1. 
   Киіз үйдің бөлшектерін атап, олардың атқаратын қызметтеріне сипаттама Бер.
   
2. 
   Киіз үйдің жасау-жиһаздарын атап шығып, олардың жасалу ерекшіліктер мен тұрмыстық қызметіне талдау жаса.
   
3. 
   Киіз үйдің жиһаздарында зергерлік өнерді пайдаланудың бір үлгісін жаса.
   
4. 
   Қазақтың ет және сүттен жасалатын тағамдарын ата.
   
5. 
   Қазақтын ет және сүт тағамдарын сақтау ерекшеліктеріне сипаттама бер.
   
6. 
   Ет және сүт тағамдарын әзірлеу технологиясының бір түрін іс жүзінде көрсет.
   
7. 
   Ұлттық киімдер мен ұлттық музыка аспаптары туралы баянда.
   
8. 
   Ұлттық киімдер мен ұлттық музыка аспаптарына сипаттама бер.
   
9. 
   Ұлттық киімдер мен ұлттық музыкалық аспаптарға зергерлік өнерді пайдаланудың бір үлгісін әзірле.
   

1. 
   Киіз үй – қазақтын баспанасы.
   
2. 
   Ұлттық ою-өрнек үлгілерінің тәлімдік мәні.
   
3. 
   Ас – адамның арқауы.
   
4. 
   Зергерлік өнердің ұлттық тәлімдік және сәндік сипаты.
   
5. 
   Қазақтың музыкалық аспаптары және эстетикалық тәрбие.
   
6. 
   Ақын, сал-серілер – халықтың серкелері.
   
7. 
   Ақын – сөз бастар – қол бастар.
   
8. 
   Жарақты жауды жайратқан – сөз.
   

1. 
   Киіз үйдің макетін жасап, құрылысына жеке-жеке сипаттама бер.
   
2. 
   Бас табақ, күйеу табақ, жерік асы табағының жасалуын сипатта.
   
3. 
   Қазақ отбасы тәрбиесінің өзіндік ерекшеліктерін ата.
   
4. 
   Отбасы мүшелерінің қарым-қатынастары туралы мақал-мәтелдерді тауып теріп жаз.
   
5. 
   Қазақ отбасындағы әке мен ананың рөлін салыстырып, өз тұжырымыңды білдір.
   
6. 
   Отбасы мүшелері орындауға тиісті он түрлі талапты айқындаңдар.
   
7. 
   Дәстүрдің озығы мен тозығын ажыратын, өз пікірлеріңді дәлелдеңдер.
   
8. 
   Қазіргі заман дәстүрлерінің бірін өткізудің сценарийін жасап кел.
   
9. 
   Қазақтың ұлттық тағамдары, ойындары, мақал-мәтелдерін (тұрмыс-салтпен байланысты) кім көп біледі деген жарыс өткізіңдер.
   
10. 
    Ұлттық киімдер мен зергерлік бұйым аттарын кім көп біледі деген жарыс ұйымдастырыңдар.
    

1. 
   Қазақ отбасына тән қандай дәстүрлер бар?
   
2. 
   Қазақ отбасы тәрбиесіндегі мәдени құндылықтарға нені жатқызар едің?
   
3. 
   Қазақ халқының ұл мен қыз тәрбиесін жеке-жеке қарастырудың мәні неде деп ойлайсын?
   
4. 
   «Үйлену оңай, үй болу қиын» деген мақалды қалай түсінесің?
   
5. 
   Ерте жастан отбасын құруға қалай қарайсын? Жауабыңды дәлелде.
   
6. 
   Отбасында кімнің сөзі шешуші болған жөн деп ойлайсың?
   
7. 
   Бар халыққа ортақ немесе жиі кездесетін салт-дәстүрлер бар мА? Олар қандай?
   
8. 
   Үйленумен байланысты қазақ және орыс халықтарының салт-дәстүрлері мен рәсімдерінде қандай ұқсастар мен айырмашылықтар бар?
   
9. 
   Тұлғаның толеранттық қасиеті дегенді қалай түсінесің?
   
10. 
    Көп ұлтты мемлекетте өмір сүрудің қандай ерекшеліктері бар? Саған ұнай ма?
    
11. 
    Жаңа заман тудырған қандай салт-дәстүрлерді білесің? Оның тәлімдік мәнін сипатта.
    
12. 
    Қазақ халқының қонақ күту рәсімдеріне қазіргі заман талаптары қандай өзгерістерді еңгізеді?
    
13. 
    Қонаққа шақырудың тәртібі (реті) қандай? Оған өзіңің сыни пікірінді білдір.
    
14. 
    Этностар мәдениетінің өсіп-өркендеуі үшін не қажет?
    
15. 
    Қазақстан халықтарының достығын нығайта түсу үшін не істеп жүрсің немесе не істер едің?
    
16. 
    Өзге ұлттардың қандай салт-дәстүрлері саған ұнайды және ол неліктен ұнайды?
    

1. 
   Ата көрген оқ жонар.
   
2. 
   Қыз өссе – елдің көркі.
   
3. 
   Ары тазаның Жаны таза.
   
4. 
   Жан сақтама, ар сақта.
   
5. 
   Үйлену оңай, үй болу қиын.
   
6. 
   Тілі басқа, тілегі бір – отандастар.
   
7. 
   Әдлет - әдлет емес, жөн әдлет.
   
8. 
   Дәстүрдің озығы бар, тозығы бар.
   
9. 
   Жастар және жаңа заман тудырған салт-дәстүрлер.
   
10. 
    Халықтар достығы – бейбітшіліктің кепілі.
    
11. 
    Ерлік тәрбиеден туады.
    
12. 
    Отан – оттан ыстық.
    

- «Менің отбасым» атты тақырыпта ойтолғау жаз.

- «Заман және біз» атты тақырыпта дөңгелек үстел өткізіңдер.

- Жақсы әйел мен жақсы отағасының психологиялық портретін жасаңдар.

- Отбасында қақтығыссыз өмір сүру қағидаларын түзіңдер.

- «Ғасыр індеттері және жастар» атты тақырыпта плакаттар байқауын ұйымдастырыңдар.

- Бірнеше халықтың үйленуге, өлген адамды жерлеуге байланысты салт-дәстүрлеріне салыстырмалы түрде сипаттама беріңдер.

- «Қазіргі заманда кездесетін шаман дінінің қалдықтары» атты тақырыпта ой бөлісіңдер.

- «Ислам және жастар» атты тақырыпта баспасөз конференциясын өткізіңдер.

- Қонақ шақыруға арналған жадынама жасаңдар.

- Егер сен мектеп директоры болсаң оқушыларға төлқұжат тапсыру мерекесін қалай өткізетініңді әңгімелеп, жобасын жаса.
Студенттердің ұлттық тәлім-тәрбие беруге деонтологиялық даярлық деңгейлерін анықтауға арналған сұрақтар

1. 
   Ауыз әдебиетінің қандай жанрларын білесің?
   
2. 
   Оларды кімнен естідің, қайдан тыңдадың және оқыдың?
   
3. 
   Ауыз әдебиетінің қандай жанрларын сүйесің?
   
4. 
   Қандай халық мақал-мәтелдерін жатқа білесің?
   
5. 
   Қандай ертегілерді білесің?
   
6. 
   Құрсақ тойы, «Жарыс қазан», шілдехана, сүйініш ұғымдарына түсінік беріңіздер.
   
7. 
   Бесік тойы қалай жасалады?
   
8. 
   Тұсау кесер тойы қалай жасалады?
   
9. 
   Сүндет тойы қалай жасалады?
   
10. 
    Атқа мінгізу тойы қалай жасалады?
    
11. 
    Ертедегі ұлы ойшылдар мен ғұлама-ғалымдардың есімдерін атаңыздар.
    
12. 
    Олардың қандай шығармаларын білесіңдер?
    
13. 
    Қазақтың эпостық шығармаларын атаңыздар.
    
14. 
    Сол жырларда қандай ізгілік қасиеттер баяндалады?
    
15. 
    Қазақтың ел қорғаған ұлтжанды батырларын және шешен-билерін атаңыздар.
    
16. 
    Олардың қандай адамдық қасиеттері сіздерге ұнайды?
    
17. 
    Қазақтың ақын-жырауларын атаңыздар.
    
18. 
    Олар өз шығармаларында қандай мәселелерді жырлаған?
    
19. 
    Қазақтың халықтық ұлт аспаптарын атаңыздар.
    
20. 
    Қазақтың халықтық ән-күйлерін атаңыздар.
    

Болашақ ұстаз мамандардың кәсіби даярлығының компоненті ретінде ұлттық тәлім-тәрбие беруге деонтологиялық даярлығы бола алады. Осы оқу-әдістемелік құралда даралықтың тұрақты қасиеті ретінде ұлттық тәлім-тәрбие беруге деонтологиялық даярлығының жоғары оқу орнындағы болашақ ұстаздарды кәсіби даярлау барысында қалыптастыру мүмкіндіктері қарастырылады және оны қалыптастыруға болатындығына көз жеткізіледі. Болашақ ұстаздың ұлттық тәлім-тәрбие беруге деонтологиялық даярлығын қалыптастыруға әсер ететін факторлар, тұлғалық қасиет ретінде ұлттық тәлім-тәрбие беруге деонтологиялық даярлығы қалыптасуының тиімділігін арттыру үшін не істеу керектігі, яғни оны қалыптастырудың педагогикалық шарттары көрсетіледі.